Pierwszym sztucznym satelitą Ziemi był radziecki Sputnik 1, wystrzelony 4 października 1957 roku. Jednak przed erą satelitów, były już wykonywane próby broni jądrowej. Od 1951 do 1957 roku wykonano co najmniej 124 naziemne testy nuklearne, przez Stany Zjednoczone, Związek Radziecki i Wielką Brytanię.

Wiadomo, iż w niektórych okolicznościach promieniowanie jądrowe powoduje widzialną poświatę (np. promieniowanie Czerenkowa). Zjawisko to może być obserwowane w atmosferze w efekcie oddziaływania cząstek o wysokiej energii (np. promieniowania gamma). W odniesieniu do powyższego, autorzy najnowszej publikacji wskazują, że istnieją raporty o świecących „piorunach kulistych” na niebie w różnych miejscach krótko po testach atomowych, z obszarów, na których spodziewano się opadu radioaktywnego.

Autorzy publikacji „Scientific Reports” przyjęli więc hipotezę, że część niewyjaśnionych zjawisk tymczasowych może być efektami atmosferycznymi po testach nuklearnych. Alternatywnie może być efekt „zanieczyszczenia” astronomicznych płyt fotograficznych przez opad po takich testach.

W badaniach przeanalizowano archiwalne fotografie nieba wykonane w Palomar Observatory w USA w okresie od 1949 do 1957 roku. Na niektórych zdjęciach znajdują się tajemnicze białe plamki na niebie – chwilowe zjawiska tymczasowe, trwające krócej niż czas ekspozycji 50 minut. Czasami na jednym zdjęciu jest zarejestrowanych nawet kilka takich zjawisk.

Badania przeprowadzono w ramach projektu Vanishing and Appearing Sources during a Century of Observations (VASCO), co w tłumaczeniu oznacza “zanikające i pojawiające się źródła podczas stulecia obserwacji”. Celem inicjatywy jest przeszukiwanie zdigitalizowanych historycznych i współczesnych przeglądów nieba pod kątem obiektów, które całkowicie zniknęły, albo na krótko rozbłysły na niebie.

Wytłumaczenia dla takich chwilowych obiektów gwiazdopodobnych, widocznych na jednych zdjęciach, a znikających na innych, mogą być bardzo różne. Przykładowo mogą to być planetoidy, a w bardziej spekulatywnych rozważaniach nawet niewytłumaczalne zjawiska zwane UFO, lub we współczesnej terminologii UAP (od angielskiego unidentified anomalous phenomen, czyli niezidentyfikowane zjawisko anomalne).

Od dawna jedną z popularnych prób wyjaśnień dla opisywanego rodzaju zjawisk UAP były związki z próbami jądrowymi, ale do tej pory żadne badania naukowe tego nie dowiodły. Teraz zespół projektu VASCO znalazł statystyczne związki pomiędzy zjawiskami tymczasowymi, testami nuklearnymi, a zjawiskami UAP.

W przedziale 2718 dni porównano daty obserwacji chwilowych zjawisk na niebie z datami naziemnych testów jądrowych oraz liczbą zgłoszeń o zjawiskach UAP. Okazało się, że zjawiska tymczasowe były o 45 proc. częściej obserwowane w ciągu jednego dnia od testu jądrowego. Dodatkowo liczba takich zjawiska wzrastała znacząco, gdy dostrzeżono UAP. Łączna aktywność zjawisk tymczasowych wzrastała o 8,5 proc. z każdym dodatkowym dostrzeżeniem UAP. Okazało się także, że UAP były nieco liczniejsze podczas okresów testów jądrowych.

Autorzy nie twierdzą, że uzyskane wyniki statystyczne są decydujące do stwierdzenia natury niewyjaśnionych zjawisk tymczasowych oraz zjawisk UAP, ale mogą być pomocne dla wykluczenia niektórych hipotez. Na przykład związek z testami jądrowymi sugeruje, że nie są to artefakty samych płyt fotograficznych, gdyż jest bardzo mało prawdopodobne, aby takie uszkodzenia zachowywały zgodność z datami testów jądrowych. Dodatkowo, pojawianie się zjawisk tymczasowych dzień po teście jądrowym oznacza, że raczej nie są to odłamki po bombach.

Artykuł opisujący dokonane analizy statystyczne ukazał się w „Scientific Reports”. Autorami są Stephen Bruehl z Vanderbilt University Medical Center w Nashville (USA) i Beatriz Villarroel z Royal Institute of Technology I Stokholm University (Szwecja).