Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Labro glowna

Naukowy styl życia

Nauka i biznes

Strona główna Informacje
Dodatkowy u góry
Labro na dole

Prof. Godlewski o lukach systemowych w finansowaniu badań

Znaleźliśmy się w pewnego rodzaju luce, jaką tworzą kryteria finansowania wniosków przez Narodowe Centrum Nauki z jednej, a Narodowe Centrum Badań i Rozwoju z drugiej strony. To problem projektów wymagających badań aplikacyjnych, ale jeszcze przedwdrożeniowych - mówi prof. dr hab Marek Godlewski z Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk, koordynator projektu realizowanego przez konsorcjum NANOBIOM.

Projekt wart 70 mln złotych jest finansowany ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, choć zakłada przeprowadzenie wielu badań o charakterze podstawowym.

Konsorcjum NANOBIOM poszukuje nowych technologii i przyrządów do diagnostyki molekularnej, które będzie można wykorzystać w medycynie i ochronie środowiska, w tym o ultraczułych nanosensorów. Więcej na ten temat w serwisie Nauka w Polsce tutaj.

PROJEKT - I CO DALEJ?

Rozwiązania te ma w przyszłości wdrażać polski przemysł. Czy jednak po zamknięciu rozpisanego na kilka lat projektu dojdzie do kontynuacji prac prowadzonych w ramach pilotażu i do produkcji komercyjnej opartej o tworzone właśnie demonstratory? Zdaniem prof. Godlewskiego sprawa jest skomplikowana.

"Multidyscyplinarne programy, które dają ciekawe rozwiązania, powinny być kontynuowane. Najgorsze, co by się mogło stać, to to, że nauczymy się nowych technologii, opracujemy oryginalne rozwiązania, przygotujemy sporo zgłoszeń patentowych, a po 5 latach skończy się finansowanie i grupa wykonawców rozpadnie się" - obawia się uczony.

Jak analizuje, zespoły zajmujące się badaniami podstawowymi powinny trafiać ze swoimi projektami do Narodowego Centrum Nauki (NCN). Ale ostatecznym celem jest też aplikacja, zatem NCN nie chce czasami przyjmować takich wniosków badawczych. Z kolei aby zwiększyć szansę na uzyskanie finansowania z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) warto mieć silnego partnera przemysłowego, który zagwarantuje produkcję. A tymczasem badania te często mają charakter pilotażowy.

"Nasze wnioski przegrywają z wnioskami typu: +poprawa czegoś w produkcji+, za którymi stoi duża firma przemysłowa. Z nami współpracują bowiem małe, elastyczne i innowacyjne firmy, które szukają nowości. Tym samym w zetknięciu z dużymi projektami nasze wnioski przegrywają, bo nie jesteśmy w stanie zapewnić masowej produkcji" - mówi prof. Godlewski.

Z jego obserwacji wynika, że w Polsce powstają już ultranowoczesne firmy, które wdrażają rozwiązania materiałowe. To jednak dopiero początek drogi, nie ma bowiem jeszcze mechanizmów tworzenia mini grup produkcyjnych przy instytutach, firm split-off, które są charakterystyczne dla rozwoju nauki w Stanach Zjednoczonych, gdzie takie firmy powstają niemal przy każdym nowym pomyśle. Wśród "kilku jaskółek" profesor wymienia firmę TopGaN wdrażająca produkcję laserów krótkofalowych, spin-off Instytutu Wysokich Ciśnień PAN, partnera w konsorcjum NANOBIOM.

PIENIĄDZE DOBRZE WYDANE

"Nas frustruje niepewność, co do polityki naukowej w Polsce w najbliższych latach. Wydaje się, że nauka polska dostała wreszcie strumień pieniędzy (także europejskich) i zaczyna gonić świat. A tu nagle dostajemy obcięcie budżetu Instytutu o 15 proc. w tym roku bez żadnego wyjaśnienia, choć budżet na naukę podobno wzrasta" - przyznaje prof. Godlewski.

Dodaje, że naukowcy uczą się powoli stosować lobbing. Środowisko zaczyna mówić głośno, po co jest potrzebne, a NCBR i NCN szukają rozwiązań stymulujących do ukierunkowania nauki na działania aplikacyjne.

Ponad 70 mln złotych przyznanych NANOBIOM ze środków unijnych pozostają do wykorzystania przez wszystkich członków konsorcjum - w wysokości adekwatnej do zadań. Pieniądze można przeznaczyć na zakup nowoczesnej aparatury i na wspomożenie normalnej działalności, czyli na przykład na pokrycie kosztów materiałowych koniecznych dla rozwijania nowych technologii.

Ogromnym plusem tego typu programów jest, według profesora, możliwość przeznaczenia środków na zatrudnianie młodych ludzi. "Brak młodych ludzi jest dramatem polskiej nauki. W wielu instytutach średni wiek pracowników jest bardzo wysoki. Teraz można to zmienić poprzez zatrudnienie całej grupy młodych ludzi i nauczenie ich od początku działania w nowym trybie - projektowym, sieciowym, elastycznym" - mówi koordynator.

Podkreśla, że projekty zmieniają sposób "robienia nauki". Jak wspomina, kiedyś naukowcy często do końca życia robili to samo, nie mieli wyzwań i presji, żeby się zmieniać, pogłębiali spokojnie wybraną tematykę. To było premiowane przez system, bo kolejne tytuły otrzymywało się za monotematyczność. Obecnie unowocześniono uprawianie nauki, grupy się zmieniają, badania są ukierunkowane, muszą czemuś służyć.

"Dobry model, aby osiągnąć standardy czołowych laboratoriów na świecie, to zatrudnić grupę młodych ludzi i dać im godziwe finansowanie. Nie może być to stypendium doktoranckie w wysokości 1200 zł, bo wtedy nie ma wielu kandydatów do pracy w tak trudnym zawodzie jak pracownik naukowy" - stwierdza prof. Godlewski.

WYŚCIG NIE TYLKO PO PATENTY

Program NANOBIOM jest pięcioletni, do jego zakończenie zostały jeszcze dwa lata. Na tym etapie uczestnicy konsorcjum wybierają najważniejszych rzeczy, a niektóre rozwiązania zabezpieczają patentami. Ostatecznym efektem prac będą proste demonstratory przyrządów, struktury typu tranzystorowego. Technologie dobierane są do tego, jaką funkcjonalność uczeni chcą nadać przyrządom.

"Nasze przyrządy są z natury rzeczy proste. Dobieramy właściwości materiałów tak, żeby przyrząd spełniał swoją funkcję, robimy testowe przyrządy i mamy pewność, że jeśli zacznie je wytwarzać +wielki przemysł+ to będą one poprawione od strony inżynierskiej. Kiedyś takie prace dzieliły świat naukowców na inżynierów i fizyków. Dziś wspólnie pracujemy nad rozwiązaniami, które muszą ponadto być tanie, jeśli mają być produkowane w skali przemysłowej" - ocenia profesor.

Przykładem takich tanich przyrządów mogą być detektory nieczułe na światło widzialne. Uczony przypomina, że dziura ozonowa nad półkulą południową powoduje, że gwałtownie rośnie liczba nowotworów skóry. Pilnie potrzebny jest program badawczy zmierzający do tego, by w podręcznym urządzeniu mobilnym był wbudowany tani czujnik, który wykryje ilość nadfioletu w powietrzu.

"Biorąc pod uwagę cenę telefonu komórkowego, przyrząd ten może kosztować najwyżej kilka dolarów. Jeśli coś takiego zrobimy, daje to natychmiast możliwości wejścia na olbrzymi rynek konsumencki. Dlatego my też pracujemy nad strukturami, których właściwości, na przykład oporność, zmienią się pod wpływem promieniowania UV. Azotek galu i tlenek cynku ma tą własność, są duże szanse na wykonanie tego typu detektorów" - wylicza rozmówca.

A skąd wiadomo, że na świecie ktoś nie pracuje nad takimi sensorami, jakie mają być efektem programu NANOBIOM? Prof. Godlewski przyznaje, że w ważnych tematach konkurencja jest niesamowita, bo jeżeli w nauce jest coś atrakcyjnego, to zawsze jest też "wyścig szczurów". "Jeśli jakaś grupa ma komfort psychiczny, że jest jedyna na świecie, to ma 90 proc. szans, że badany problem nikogo nie interesuje" - śmieje się uczony.

Źródło: http://www.naukawpolsce.pap.com.pl/

Tagi: finansowanie badań, badania, projekt, nowe technologie, lab, laboratoria, laboratorium
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje




Algorytm poetą?
29-11-2024

Algorytm poetą?

A\Zbadano, jak odbiorcy reagują na poezję autorstwa AI oraz człowieka

Informacje dnia: W Polsce żyje miasto ludzi uratowanych dzięki przeszczepom szpiku Popularny lek na tarczycę może mieć związek z zanikiem kości W ostatnich 60 latach światowa produkcja żywności stale rosła Sztuczna inteligencja niesie zagrożenia dla rynku pracy Program naprawczy dla NCBR IChF PAN z grantem KE W Polsce żyje miasto ludzi uratowanych dzięki przeszczepom szpiku Popularny lek na tarczycę może mieć związek z zanikiem kości W ostatnich 60 latach światowa produkcja żywności stale rosła Sztuczna inteligencja niesie zagrożenia dla rynku pracy Program naprawczy dla NCBR IChF PAN z grantem KE W Polsce żyje miasto ludzi uratowanych dzięki przeszczepom szpiku Popularny lek na tarczycę może mieć związek z zanikiem kości W ostatnich 60 latach światowa produkcja żywności stale rosła Sztuczna inteligencja niesie zagrożenia dla rynku pracy Program naprawczy dla NCBR IChF PAN z grantem KE

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje