Nowe australijskie badania naukowe donoszą, iż minerały na planecie Mars mogą mieć pochodzenie nie geologiczne, a biologiczne.

Odkrycia, opisane w czasopiśmie „Geology”, dotyczą minerału - stewensyt, który został znaleziony na Ziemi i na Marsie, a który może powstać zarówno w gorących, silnie alkalicznych jeziorach wulkanicznych, jak i na drodze mineralizacji przy udziale żywych mikroorganizmów.

Stewensyt to krzemian magnezu, wykorzystywany od kilku stuleci przez lud Nubijski do zabiegów upiększających.

”Jest w Maroku stare jezioro, z którego wydobywano stewensyt i transportowano karawanami wielbłądów na daleki wschód, aż do Indii” – mówi dr Robert Burne z Australian National University (ANU), główny autor badania. „Jest całkiem prawdopodobne, że Kleopatra używała stewensytu w kuracjach leczniczych skóry i włosów”.

Według Burne’a stewensyt został wykryty podczas misji NASA, i jego odkrycie jest związane z sferolitami (małymi kulistymi agregatami o nieznanym pochodzeniu).

„Jednak nasze odkrycie – na temat możliwości tworzenia się stewensytu wokół organizmów żywych – zachęca do ponownej analizy pochodzenia marsjańskich złóż oraz jego przypuszczalnego związku z życiem na tej planecie” - mówi.

Burne i jego współpracownicy z ANU i Uniwersytetu Western Australia, przebadali szereg struktur rafy koralowej w wodach jeziora Clifton na południu Perth.

"W odróżnieniu od wrzących sodowych jezior wulkanicznych, jezioro Clifton było jak 'Ogród Eden', idylliczne położone z krystaliczną czystą wodą i neutralnym pH," mówił Burne.

"Złoża te w ciągu ostatnich 2 000 lat utworzyły sztywne struktury rafowe, które nazwaliśmy mikrobialitami, i które są podobne do jednych z najstarszych struktur utworzonych przez organizmy żywe na Ziemi", mówi Burne. "Mikrobiality są uważane za najwcześniejsze – odkryte na dużą skalę – dowody życia na Ziemi".

"Formy te pokazują zdolność mikroorganizmów do wspólnego budowania ogromnych struktur, które czasami przypominają rozmiarem dzisiejsze rafy koralowe."

Początkowo naukowcy myśleli, że mikrobiality były zbudowane z węglanu wapnia.

"Ale po dokładniejszych badaniach okazało się, że węglan wapnia został dołączony wtórnie, a pierwotna struktura tych form była zbudowana z minerału - stewensytu, odkrycie to było dużą niespodzianką."

W powstawaniu stewensytu biorą udział zewnętrzne powłoki drobnoustrojów, które są bogate w związki organiczne, które z kolei stwarzają środowisko, w którym składniki mineralne przenikają z otaczającej wody i z biegiem czasu tworzą struktury mikrobialitowe.

"Podczas dalszych etapów, stewensyt jest zastępowany węglanem wapnia, który całkowicie maskuje obecność mikroorganizmów" - mówi Burne.

"Pod koniec procesu formują się masy wapienne - którym początek dały mikroorganizmy, a nie pozostał po nich ślad."

W odkrytym procesie upatruje się powiązania z powstaniem niektórych największych światowych złóż ropy naftowej.

Niestety nieustający postęp i ingerencja człowieka w otoczenie jeziora Clifton, w ciągu ostatnich trzech dekad, spowodował zanik tego niegdyś dziewiczego środowiska.

"Tragedią jest to, że gdy po raz pierwszy badaliśmy jezioro Clifton w 1984, było ono w nienaruszonym stanie i kolonie mikroorganizmów były ciągle w pierwotnym miejscu" - mówi Burne.

Obecny postęp i działania dotykające jezioro skutkują wprowadzeniem inwazyjnych gatunków (jak czarny leszcz) czy wytworzeniem się odżywczego środowiska sprzyjającego wzrostowi glonów, które tłumią mikrobiality.

"W konsekwencji połączenia błędnych działań, w zasadzie zniszczono prawdziwie unikalny ekosystemem odzwierciedlający przebieg epoki Kambru - 600 milionów lat temu" - mówi Burne.