Nowy, nieinwazyjny test może okazać się przydatny we wczesnej ciąży do wykrywania ryzyka przedwczesnego porodu i zbyt wolnego rozwój płodu. Istnieje wiele czynników związanych z przedwczesnym porodem oraz wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu płodu (IUGR). Należą do nich zaburzenia wzrostu, przyspieszony przyrost masy ciała, zaburzenia sercowo-naczyniowe oraz inne problemy zdrowotne występujące w dzieciństwie.

Z przedwczesnym porodem mamy do czynienia, gdy dziecko rodzi się przed 37. tygodniem ciąży. Z ograniczeniem wzrostu płodu, mamy z kolei do czynienia, gdy masa urodzeniowa noworodka wynosi poniżej 10 percentyla jego przewidywanej wagi.

Przedwczesne porody są coraz powszechniejsze - w ciągu ostatnich 10 lat ich liczba zwiększyła się o 19,4% w regionach rozwiniętych. Największy odsetek przedwczesnych porodów stanowiący około 42% odnotowano w 2010 roku w USA.

Niedawne doniesienia mówią również, że gwałtowny wzrost przedwczesnych porodów w ciągu ostatnich 20 lat odnotowano w Grecji. Nowe badania, dotyczące tego problemu, prowadzone były na matkach i dzieciach z Krety. Próbowano zidentyfikować biomarkery molekularne, które mogą stanowić podstawę do testu przesiewowego przewidującego przedwczesny poród lub ograniczenie wzrostu płodu.

Badanie opiera się na poprzednich badaniach w tym kierunku, i jest jak dotąd największym przeprowadzanym na ludziach badaniem określającym metabolomikę moczową w celu przewidzenia ryzyka porodu przedwczesnego i wystąpienia IUGR.

Naukowcy zastanawiali się, czy nieprawidłowości w magazynowaniu lipidów oraz w niektórych szlakach metabolicznych w pierwszym trymestrze ciąży mogą wywołać zaburzenia wzrostu płodu. Podstawą takich przypuszczeń był fakt, że wymienione przemiany są kluczowe w pierwszym trymestrze rozwoju płodu.

Zespół przeanalizował metabolity znalezione w moczu 438 ciężarnych kobiet i wykrył, że zwiększony poziom aminokwasu - lizyny był związany ze spontanicznym przedwczesnym porodem.

Zidentyfikowano także biomarkery metaboliczne dla IUGR: zmniejszone stężenia cząsteczek octanu, mrówczanu, tyrozyny i trimetyloaminy. Co więcej, kobiety ze zmniejszonym poziomem tych metabolitów okazały się być bardziej narażone na wystąpienie cukrzycy, związanej z podwyższonym poziomem insuliny we krwi.

Hector Keun, naukowiec z Wydziału Chirurgii i Raka w Imperial College London w Wielkiej Brytanii, prowadzący badanie, opisuje wyniki:

"Chociaż wiemy, że metabolizm w organizmie kobiety w czasie ciąży zmienia się znacząco, tak by dostarczać rosnącemu płodowi składniki odżywcze, byliśmy zaskoczeni widząc w tak wczesnej ciąży związek między stężeniem metabolitów, które możemy łatwo wykryć w próbce moczu, a niską masą urodzeniową.

Nasze odkrycia sugerują, że jest możliwe polepszenie wykrywalności zwiększonego ryzyka IUGR lub przedwczesnego porodu za pomocą nieinwazyjnej technologii profilowania metabolicznego we wczesnym okresie ciąży wśród kobiet."

Keun mówi, że dalsze badania czynników wyzwalających wytwarzanie metabolitów związanych z przedwczesnym porodem i słabym rozwojem płodu pomoże zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia tych patologii ciąży.

"Będziemy również starać się sprawdzić, czy ekspozycja dziecka na te metabolity w czasie ciąży będzie miała trwały wpływ na jego rozwój po urodzeniu", dodaje. Zespół będzie przeprowadzał badania w kilku kolejnych krajach, by zrozumieć inne czynniki wpływające na pojawienie się patologii.

O przyczynach rozpowszechnienia się przedwczesnych porodów w krajach pierwszego świata, takich jak Grecja i USA, Keun powiedział Medical News Today, że odpowiedź nie jest jeszcze jasna, "ale tempo wzrostu sugeruje przyczyny środowiskowe, a nie genetyczne, i to właśnie te czynniki środowiskowe aktywnie badamy".