Wysoki poziom kwasu moczowego we krwi jest czynnikiem ryzyka różnych chorób lub wskaźnikiem ich występowania. Są to m.in.: dna moczanowa (zapalna choroba układu kostno-mięśniowego), kamienie nerkowe, niewydolność nerek, łuszczyca. W niektórych badaniach podwyższone stężenie tego związku powiązano również z wyższym ryzykiem chorób układu krążenia, w tym - paradoksalnie - z udarem mózgu.

W najnowszym badaniu naukowcy z Hospital Clinic i Provincial de Barcelona wykazali, że kwas moczowy można wykorzystać w leczeniu kobiet po niedokrwiennym udarze mózgu. Jest on efektem zablokowania tętnicy (przez zakrzep lub zator) doprowadzającej krew z tlenem i substancjami odżywczymi do mózgu i stanowi aż 80 proc. wszystkich przypadków udaru.

Standardowym sposobem leczenia osób z niedokrwiennym udarem mózgu jest podanie leku trombolitycznego (tzw. tkankowy aktywator plazminogenu), który rozpuszcza skrzeplinę w zablokowanej tętnicy. Można to jednak zrobić w ciągu 4,5 godziny od wystąpienia udaru, a w szczególnych wypadkach w ciągu 6 godzin.

Udrożnienie tętnicy pozwala na ponowny dopływ tlenu do tkanki mózgu, procesowi temu towarzyszy jednak nagły wzrost stężenia wolnych rodników - produktów przemiany materii, które w nadmiarze uszkadzają okoliczne komórki i tkankę nerwową. Kwas moczowy jako przeciwutleniacz neutralizuje wolne rodniki i w ten sposób może przeciwdziałać dodatkowym uszkodzeniom mózgu.

W badaniu o akronimie URICO-ICTUS udział wzięło 206 kobiet i 205 mężczyzn po udarze niedokrwiennym mózgu. Wszystkim podano lek trombolityczny, dodatkowo połowie pań i połowie panów wstrzyknięto dożylnie kwas moczowy w dawce 1000 mg, a pozostałym – placebo.

Po upływie 90 dni okazało się, że 42 proc. kobiet leczonych kwasem moczowym miało minimalny stopień niepełnosprawności lub nie miało go wcale, podczas gdy w grupie leczonej placebo odsetek ten wyniósł 29 proc. W mózgach pań leczonych przeciwutleniaczem stwierdzano też mniej uszkodzeń tkanki nerwowej. W przypadku mężczyzn nie wykazano różnic w stopniu niepełnosprawności między grupą leczoną kwasem moczowym oraz grupą leczoną placebo.