Narodowe Centrum Nauki przeznaczy 42 732 795 zł na stypendia doktorskie oraz staże krajowe dla młodych naukowców w ramach rozstrzygniętych właśnie konkursów ETIUDA 4 i FUGA 5. Spośród 570 wniosków złożonych w obu konkursach do finansowania zakwalifikowano 199 projektów.

ETIUDA to konkurs na stypendia doktorskie, skierowany do osób przygotowujących rozprawę doktorską. Oprócz otrzymania finansowego wsparcia w wysokości 3 tys. zł miesięcznie laureaci konkursu odbędą staż w wybranym przez siebie zagranicznym ośrodku naukowym, w którym będą mogli rozwijać swoje projekty naukowe w środowisku najlepszych specjalistów z danej dziedziny. W tegorocznej edycji przyznano łącznie ponad 10,7 mln zł na 128 projektów.

FUGA jest z kolei konkursem na staże podoktorskie, adresowanym do badaczy, którzy uzyskali stopień doktora maksymalnie siedem lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem. Każdy z autorów zwycięskich projektów spędzi od roku do trzech lat w wybranej przez siebie krajowej jednostce naukowej, znajdującej się w innym województwie niż macierzysta jednostka stażysty. Oprócz kosztów stażu środki przyznane w konkursie pozwolą sfinansować przeprowadzenie badań. Na 71 projektów finansowanych w ramach konkursu FUGA przeznaczono nieco ponad 32 mln zł.

– Głównym celem obu rozstrzygniętych dziś konkursów jest zwiększenie mobilności polskiego środowiska naukowego, a w szczególności młodszych badaczy – komentuje prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN. – Kontakt z innym otoczeniem niż to, w którym się kształciliśmy i zdobywaliśmy pierwsze doświadczenia, jest niezwykle wartościowy tak dla pojedynczych naukowców, jak i dla całej polskiej nauki. Im wcześniej rozpocznie się proces nawiązywania współpracy z innymi ośrodkami, tym większa szansa na tworzenie się dużych i różnorodnych zespołów badawczych w przyszłości – a na takich zespołach opiera się współczesna nauka. Jednak przeprowadzka do innego miasta czy kraju to duży wysiłek organizacyjny i finansowy. Naszym zadaniem jest wsparcie najbardziej obiecujących naukowców w tym trudnym, ale kluczowym etapie rozwoju ich kariery.

W konkursie ETIUDA najwyższe finansowanie (ponad 110 tys. zł) otrzymał Jakub Zdarta z Politechniki Poznańskiej, prowadzący badania dotyczące immobilizacji – procesu wiązania enzymów z nierozpuszczalnym nośnikiem, co zwiększa ich odporność i wydłuża aktywność. Spośród projektów humanistycznych wysokie finansowanie (ponad 104 tys. zł) trafi do Dominiki Czerniawskiej-Szejdy z Uniwersytetu Warszawskiego, która opisze nawiązywanie współpracy przez polskie środowisko naukowe, w tym – wspomnianą kwestię mobilności badaczy. W ramach nauk o życiu sfinansowane zostaną między innymi badania Justyny Piłat z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, poświęcone nowatorskiej metodzie leczenia nowotworów – fotoimmunoterapii (103 tys. zł).

Laureaci konkursu FUGA mogą liczyć na większe środki od swoich młodszych kolegów. Najwyższe dofinansowanie – 612 tys. zł. – otrzyma siedem projektów. W tym gronie znalazła się dr Aleksandra Jaworska z Uniwersytetu Warszawskiego, badająca spektroskopię SERS – technikę, która może pomóc we wczesnym wykrywaniu mutacji genowych, prowadzących m.in. do powstawania czerniaka czy nowotworów jelita grubego. Inna badaczka, dr Urszula Doboszewska z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, podda analizie rolę cynku w rozwoju i terapii padaczki. Wśród projektów z zakresu nauk humanistycznych i społecznych najwyższe finansowanie wyniosło 468 tys. zł. Taką kwotę otrzyma m.in. dr Marta Marecka z Uniwersytetu Jagiellońskiego, starająca się odpowiedzieć na pytanie, czemu niektórzy uczą się słów nowego języka z łatwością, podczas gdy innym nauka sprawia problemy.

Szczegółową listę rankingową, zawierającą popularnonaukowe opisy zwycięskich projektów, można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Nauki.