Praca na ten temat ukazała się w najnowszym numerze pisma "British Medical Journal", a jej autorami są naukowcy z Columbia University Medical Center (USA) współpracujący ze specjalistami z Harvard Medical School (USA).

"Gluten jest bardzo szkodliwy dla osób chorych na celiakię - tłumaczy prof. Benjamin Lebwohl z CUMC, główny autor badania. - Jednak w ostatnich latach popularne książki traktujące o zdrowym odżywianiu, a oparte na dowodach anegdotycznych, doprowadziły do przekonania, że dieta z niską zawartością glutenu jest zdrowa dla każdego. Nasze odkrycie dowodzi, że tak nie jest - ograniczenie glutenu nie przynosi korzyści, przynajmniej jeśli chodzi o zdrowie serca, u osób bez celiakii. Za to może powodować pewne szkody, gdyż dieta nisko- lub bezglutenowa jest niezwykle uboga w produkty pełnoziarniste, które chronią przed chorobami serca".

Jak przypomina Lebwohl, celiakia, inaczej choroba trzewna, jest zaburzeniem autoimmunologicznym, w którym spożycie glutenu - mieszaniny białek występujących w pszenicy, życie i jęczmieniu - powoduje uszkodzenie kosmków jelitowych, upośledzając tym samym wchłanianie strawionych składników odżywczych. Z czasem celiakia może prowadzić do innych problemów zdrowotnych, w tym chorób serca, niedokrwistości czy osteoporozy. Skuteczną metodą leczenia celiakii jest stosowanie diety bezglutenowej.

Szacuje się, że choroba trzewna dotyka około jednego na stu Amerykanów. W Polsce sytuacja wygląda podobnie - na celiakię cierpi 1 proc. populacji, a więc ok. 400 tys. osób.

Istnieje także grupa ludzi bez celiakii, u których występuje stan zwany nieceliakalną nadwrażliwością na gluten. Szacunki dotyczące liczby osób dotkniętych tym zaburzeniem są jednak bardzo rozbieżne. "Pomimo stosunkowo niskiej częstości występowania celiakii oraz nadwrażliwości na gluten nie będącej celiakią, badania wskazują, że aż około jedna trzecia Amerykanów stara się eliminować gluten ze swojej diety - mówi prof. Lebwohl. - Jest to z pewnością korzystne dla firm, które specjalizują się w produkcji i sprzedaży produktów bezglutenowych, ale czy jest korzystne dla zdrowia? Na to właśnie pytanie chcieliśmy odpowiedzieć".

Aby ocenić wpływ diety niskoglutenowej na zdrowie serca, prof. Lebwohl i jego koledzy analizowali dietę oraz kardiologiczne dane medyczne 110 tys. osób: 65 tys. kobiet i 45 tys. mężczyzn. Nie było wśród nich osób ze stwierdzoną celiakią. Każdy uczestnik co cztery lata (w okresie 1986-2010) wypełniał szczegółowy kwestionariusz dotyczący sposobu odżywiania. Następnie naukowcy podzielili ich na pięć grup w zależności od deklarowanego poziomu spożycia glutenu.

"Zdecydowaliśmy się przyjrzeć właśnie chorobom serca, ponieważ jest to wiodący +zabójca+ ludzkości, a jednocześnie powszechnie wiadomo, że dieta ma na niego duży wpływ" - wyjaśnia autor pracy.

Okazało się, że nie było żadnego związku pomiędzy spożyciem glutenu a ryzykiem choroby niedokrwiennej serca. "Nawet u osób, które całkowicie lub prawie całkowicie wyeliminowały gluten ze swojego życia, częstość występowania chorób serca była taka sama, jak u uczestników spożywających największe ilości glutenu" - opowiada dr Andrew Chan, współautor badania.

"Opierając się na uzyskanych danych stwierdzamy więc, że zalecanie ograniczenia glutenu w celu poprawy stanu zdrowia i zapobiegania różnym schorzeniom nie ma żadnego uzasadnienia" - dodaje.