Badania planetarne są szybko rozwijającą się dziedziną nauki, która obejmuje naukowe badania planet, księżyców i układów planetarnych oraz tworzących je procesów. Europa odgrywa wiodącą rolę w tej ekscytującej dziedzinie i może się poszczycić jedną z największych społeczności badaczy planet na świecie: 800 pracowników naukowych o wysokich kwalifikacjach i około 4000 młodych naukowców pracujących w setkach instytucji badawczych. Jednak bez wspólnego organu wspierającego europejskie środowisko naukowe jest w dużym stopniu rozdrobnione.

Od momentu powstania w 2005 r. konsorcjum Europlanet łączy instytucje badawcze i przedsiębiorstwa prowadzące badania nad planetami w Europie i na całym świecie. Udało mu się wypracować znaczącą spójność pomiędzy europejskimi naukowcami zajmującymi się badaniami planety. Dążąc do wykorzystania swoich osiągnięć, w 2015 r. konsorcjum rozpoczęło realizację projektu EPN2020-RI, finansowanego w przeważającej części przez UE. Projekt, w którym wzięło udział 33 partnerów z 19 krajów europejskich i ponad 150 osób indywidualnych, przyczynił się do wykreowania współpracy i skutecznych synergii pomiędzy jego różnymi elementami: eksploracją kosmosu, obserwacjami naziemnymi, eksperymentami laboratoryjnymi i terenowymi, modelowaniem numerycznym i technologią.

Celem tego edukacyjno-informacyjnego projektu EPN2020-RI było zaangażowanie obywateli europejskich w badania planetarne oraz zainspirowanie następnego pokolenia fizyków i inżynierów. W ramach rundy programu finansowania współpracy zewnętrznej Europlanet w 2018 r. projekt przekaże środki dla wiejskich szkół średnich w Connacht w Irlandii. Fundusze te zostaną wykorzystane na wsparcie Szkolnej Planetarnej Sieci Teleskopów Radiowych w Connacht, która będzie obserwować atmosferę Jowisza w ramach szerszego programu badawczego NASA monitorującego aktywną magnetosferę gazowego olbrzyma.

Radioteleskopy odkrywają tajemnice Jowisza przed uczniami i nauczycielami

Dzięki przyznanym środkom osiem szkół w hrabstwach Galway, Mayo i Roscommon zostanie wyposażonych w dipolowy radioteleskop antenowy. Radioteleskopy o długości 6 metrów i wysokości 3 metrów, przypominające sznurki do wieszania prania, pozwolą nauczycielom i uczniom obserwować okolice biegunów Jowisza. Można tam zobaczyć jowiszową wersję naszej zorzy polarnej.

„Praktyczne zajęcia z astronomii mają ogromny potencjał, jeżeli chodzi o zainspirowanie przyszłych studentów kierunków ścisłych, technicznych, inżynieryjnych i matematycznych (STEM)”, mówi kierownik projektu dr Aaron Golden z National University of Ireland (NUI) Galway, w komunikacie prasowym Irish Tech News. „Możliwości w tym zakresie są jednak ograniczone ze względu na konieczność stosowania specjalistycznego sprzętu i laboratoriów, pracy w nietypowych godzinach i oczywiście przy czystym niebie, zwłaszcza w przypadku astronomii optycznej. Radioastronomia stanowi dużo tańszą alternatywę dla nauczycieli i uczniów, którzy mogą uczestniczyć w rzeczywistych obserwacjach silnie emitujących obiektów, takich jak Słońce i Jowisz, oraz uczestniczyć w szeroko zakrojonych badaniach astronomicznych tej fascynującej planety Układu Słonecznego”.

Niska gęstość zaludnienia wokół tych wiejskich szkół przyczyni się do ograniczenia zakłóceń częstotliwości radiowych związanych z działaniem teleskopów. Ponadto zautomatyzowany charakter teleskopów umożliwi prowadzenie obserwacji pomimo typowych irlandzkich warunków pogodowych. Obserwacje z każdej szkoły będą przesyłane w czasie rzeczywistym na serwer NUI Galway.
Projekt Connacht zostanie formalnie zainaugurowany podczas Europejskiego Kongresu Badań Planetarnych (European Planetary Science Congress) w Berlinie we wrześniu 2018 roku. Jest to tylko jedno z działań realizowanych w ramach projektu EPN2020-RI (EUROPLANET 2020 Research Infrastructure), mającego na celu budowę prawdziwie ogólnoeuropejskiej wspólnoty, która wykorzystuje wspólne cele, infrastrukturę, personel i dane ponad granicami państwowymi.

Źródło: www.cordis.europa.eu

Drukuj PDF