Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
PCI

Naukowy styl życia

Nauka i biznes

Strona główna › Informacje
Firmy i laboratoria w Polsce
Katalog firm i laboratoriów Dodaj firmę
Katalog produktów i usług
Dodaj produkt Katalog produktów
Dodatkowy u góry
Labro na dole

Rola i znaczenie diagnostyczne antygenu specyficznego dla prostaty

Antygen specyficzny dla prostaty (PSA, ang. prostate specific antigen) jest proteazą serynową z rodziny kalikrein, swoistą w przypadku mężczyzn dla gruczołu krokowego. Prostata nazywana również gruczołem krokowym lub sterczem jest narządem wchodzący w skład męskiego układu moczowo- płciowego. Zlokalizowana jest w sąsiedztwie pęcherza moczowego i naokoło cewki moczowej, kształtem zaś przypomina kasztana. Antygen specyficzny dla prostaty jest wydzielany do światła przewodów gruczołu krokowego i odgrywa rolę w procesie upłynniania nasienia.


PSA występuje głównie w dwóch formach: związanej, jako immunoreaktywnego kompleksu z inhibitorami alfa-1-antychymotrypsyną i alfa-2-makroglobuliną oraz wolnej, w skład której wchodzą subfrakcje: pro PSA, intact PSA, nicked PSA i BPSA. W populacji zdrowych kobiet występuje on u 1,5- 39% w zależności od czułości zastosowanej metody. Kobiety ze zmianami mastopatycznymi mają znamiennie wyższe stężenia całkowitego PSA niż kobiety zdrowe. PSA u mężczyzn głównie oznaczamy w przypadku podejrzenia raka gruczołu krokowego, w celu diagnostyki oraz monitorowania i podjęciu decyzji o terapii w przypadku nawrotu nowotworu po radykalnym leczeniu. Na wynik badania PSA ma wpływ wiele czynników. Wykazano na przykład, że przechowywanie próbek surowicy krwi do oznaczeń frakcji wolnej PSA w temperaturze 4 st. C. wiąże się ze spadkiem stężenia tej frakcji o ok. 2- 3% na dobę.

Do przyczyn zwiększonego stężenia PSA należą
  • łagodny przerost prostaty,
  • przebyte badanie per rectum (DRE),
  • zapalenie prostaty przewlekłe i ostre,
  • rak prostaty,
  • stan po cewnikowaniu pęcherza moczowego,
  • hemodializa lub dializa otrzewnowa.

Jednakże nie ma ustalonych konkretnych standardów, w jakich przypadkach należy dokonać pomiaru PSA. Ważne jest by badanie zostało wykonane przed inwazyjnymi lub diagnostycznymi zabiegami na prostacie lub 2- 3 tygodnie po ich przeprowadzeniu. Czułość diagnostyczna wyników oznaczeń PSA u chorych na raka stercza kształtuje się w granicach 60- 95%, a swoistość diagnostyczna jest niska i waha się w granicach 17- 61%. Z tego powodu wyniki oznaczeń stężenia tego antygenu mają ograniczoną przydatność jako samodzielne badanie dla wykrycia nowotworu, jak i w diagnostyce różnicowej pomiędzy rakiem i gruczolakiem prostaty.


Wskazania do badania PSA
  • wiek >50 lat (pacjent właściwie poinformowany o możliwych następstwach),
  • 45 lat, gdy wystąpiły przypadki raka prostaty w rodzinie,
  • pacjenci z objawami powiększenia stercza (trudności w oddawaniu moczu), krwiomoczem lub bólem krocza i podbrzusza.
 
Analiza i interpretacja wyników
Przyjęto, że normą stężenia antygenu specyficznego dla prostaty (PSA) w surowicy krwi jest wartość <4,0 ng/ml. W przypadku stężenia 4- 10 ng/ml oraz prawidłowego wyniku badania per rectum możemy posłużyć się stosunkiem stężeń postaci wolnej PSA do PSA całkowitego (f/t PSA) w celu oceny wskazań do biopsji gruczołu. Na podstawie wyników biopsji stercza wykazano, że rak prostaty występował u 56% chorych mających stosunek f/t PSA < 0,1 oraz u zaledwie 8% chorych z wynikiem f/t PSA > 0,25. Zatem, im niższa wartość ilorazu f/t PSA, tym większe prawdopodobieństwo istnienia raka prostaty. Stężenie powyżej 10 ng/ml zawsze powinno skłaniać lekarza do pogłębionej diagnostyki, szczególnie w kierunku raka prostaty, lecz w tym przypadku nie mierzymy stosunku f/t. Jednokrotny wynik stężenia PSA przekraczający górną granicę normy nie powinien powodować skierowania pacjenta na biopsję gruczołu krokowego. Wynik taki należy potwierdzić w ponownej ocenie stężenia PSA. Na uwagę zasługuje fakt, że wielu mężczyzn może mieć raka prostaty pomimo niskiego poziomu tego antygenu w surowicy.

Obserwacje płynące z badań przesiewowych
Dokonano analiz populacyjnych badań przesiewowych w kierunku raka prostaty polegających na ocenie stężenia PSA. Skutkiem omawianych badań jest zmniejszenie śmiertelności, ale jednocześnie wystąpienie znaczącej ilości nadrozpoznań, a co za tym idzie (możliwe) zastosowanie zbędnego leczenia. Przytoczone kwestie powodują, że twórcy wytycznych ESMO (European Society for Medical Oncology) nie zalecają prowadzenia badań przesiewowych w takiej formie. Monitorowanie PSA po radykalnej prostatektomii pozwala natomiast stwierdzić nawrót biochemiczny raka prostaty. Należy w takim przypadku zastosować radioterapię ratunkową na lożę po prostacie.

Rak prostaty stanowi drugi wśród częstości zachorowań nowotwór u mężczyzn. W ramach profilaktyki raka prostaty mężczyźni powinni regularnie poddawać się badaniu przez odbyt i oznaczać stężenie PSA we krwi. Na takie coroczne badanie powinien zgłosić się każdy mężczyzna po 50. roku życia lub - jeśli należy do grupy podwyższonego ryzyka raka prostaty (mężczyźni, u których w rodzinie występował rak prostaty, osoby rasy czarnej) - powyżej 40. lub 45. roku życia. W raku prostaty brak jest charakterystycznych objawów. U część pacjentów występują zaburzenia mikcji, jak w przypadku przerostu gruczołu krokowego, a także częstomocz, konieczność oddawania moczu w nocy (nycturia), parcie naglące, pieczenie podczas mikcji, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza i wąski strumień moczu).
 

 

Piśmiennictwo:
1)https://uroweb.org/wp-content/uploads/09-Prostate-Cancer_2017_web.pdf
2) http://www.diagnostykalaboratoryjna.eu/journal/DL_1-2009._str_41-48.pdf
3)https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/98786,antygen-swoisty-gruczolu-krokowego-prostate-specific-antigen-psa 
4)https://www.mp.pl/onkologia/wytyczne/136979,rak-gruczolu-krokowego-podsumowanie-aktualnych-2015-wytycznych-esmo


Autorzy:
Marek Olesz, Maciej Koźlik

 

Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje




Informacje dnia: Potrzebne regulacje dot. norm i zasad hałasu turbin wiatrowych Naukowcy zbadali, jakie obrazy zapadają częściej w pamięć Człowiek poprzez emisję gazów spowodował ocieplenie Sztuczna inteligencja diagnozuje spektrum autyzmu Autonomiczne hulajnogi elektryczne Wydano pierwszy atlas geologiczny Księżyca Potrzebne regulacje dot. norm i zasad hałasu turbin wiatrowych Naukowcy zbadali, jakie obrazy zapadają częściej w pamięć Człowiek poprzez emisję gazów spowodował ocieplenie Sztuczna inteligencja diagnozuje spektrum autyzmu Autonomiczne hulajnogi elektryczne Wydano pierwszy atlas geologiczny Księżyca Potrzebne regulacje dot. norm i zasad hałasu turbin wiatrowych Naukowcy zbadali, jakie obrazy zapadają częściej w pamięć Człowiek poprzez emisję gazów spowodował ocieplenie Sztuczna inteligencja diagnozuje spektrum autyzmu Autonomiczne hulajnogi elektryczne Wydano pierwszy atlas geologiczny Księżyca

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje