Autorzy najnowszej metaanalizy przyjrzeli się publikacjom naukowym, poświęconym przyczynom zmian klimatu, podsumowali wyniki badań publikowanych od 2012 r. aż do listopada 2020 r. Baza danych tych anglojęzycznych publikacji nt. klimatu liczyła aż 88,125 pozycji.

Autorzy nowych analiz chcieli sprawdzić, czy wnioski z wielu różnych badań dotyczących przyczyn zmian klimatycznych są spójne. Zaczęli oni od badania przypadkowo dobranej próby 3 tysięcy publikacji z powyższej grupy. Wśród tych 3 tysięcy artykułów znaleźli jedynie cztery sceptyczne wobec antropogenicznych przyczyn zmian klimatu.

“Wiedzieliśmy, że [publikacji sceptycznych] pojawiają się bardzo rzadko - ale sądziliśmy, że w grupie 88 tys. artykułów i tak musi być tego więcej” - komentuje pierwszy autor publikacji w "Environmental Research Letters", Mark Lynas z Alliance for Science na amerykańskim Cornell University (CU).

Współpracujący z nim Simon Perry, inżynier oprogramowania i wolontariusz grupy Alliance for Science przygotował algorytm, który pozwala wyszukiwać w publikacjach kontretne słowa kluczowe - takie, które autorzy badania wiązali z podejściem sceptycznym, np. “słoneczny,” “promienie kosmiczne” czy “cykle naturalne.” Następnie algorytm ten zastosowano wobec wszystkich ponad 88 tysięcy publikacji. Program zaś uporządkował je, pozwalając wyłowić potencjalnie sceptyczne wobec wpływu człowieka na zmiany klimatu i umieścić je na szczycie listy. Naukowcy - tak, jak się spodziewali - znaleźli artykuły faktycznie sceptyczne blisko szczytu listy, a ich obecność stawała się rzadsza, im dalej było od szczytu. Wyszukiwanie pozwoliło wyłuskać w sumie 28 publikacji bezwzględnie lub względnie sceptycznych. Praktycznie wszystkie zostały opublikowane w czasopismach naukowych zaliczanych do słabszych.

Autorzy najnowszych analiz swoje wnioski zaprezentowali w "Environmental Research Letters" (ERL, 10.1088/ 1748-9326/ac2966) w formie tekstu pt. “Greater than 99% Consensus on Human Caused Climate Change in the Peer-Reviewed Scientific Literature".

“Jesteśmy praktycznie pewni, że konsensus wynosi dziś dobrze powyżej 99 proc., i że właściwie jest to zamknięcie tematu, jeśli chodzi o znaczące, publiczne dyskusje na temat realności zmian klimatu spowodowanych przez człowieka" - podsumowuje Mark Lynas.

Już wcześniej - w 2013 roku - naukowcy przeprowadzili podobne analizy wyników badań publikowanych w latach 1991-2012. Zestawili wóczas ich wnioski - i ustalili, że na antropogeniczne przyczyny zmian klimatu naszej planety wskazują autorzy aż 97 proc. z tych badań.

Jeśli 97-procentowy wynik badania z 2013 roku pozostawiał nieco miejsca na wątpliwości co do naukowego konsensusu nt. wpływu ludzi na klimat, to kolejne badanie idzie jeszcze dalej w kierunku rozwiewania wątpliwości - podsumowuje Lynas. “To raczej powinno być ostatnie zdanie” - powiedział.

“To szalenie ważne: uznać kluczową rolę emisji gazów cieplarnianych - tak, abyśmy mogli szybko uruchomić nowe rozwiązania, ponieważ już teraz, w czasie rzeczywistym, jesteśmy świadkami destrukcyjnego wpływu katastrof o podłożu klimatycznym na różne branże, na ludzi i gospodarkę" - mówi współautor publikacji, Benjamin Houlton z College of Agriculture and Life Sciences na CU.

Mimo takich wyników badań naukowych sondaże opinii publicznej oraz opinie polityków i osób publicznych wskazują na fałszywe przekonania i sugerują istnienie w środowisku naukowców ważnej debaty, dotyczącej prawdziwych przyczyn zmian klimatu. Autorzy publikacji w "Environmental Research Letters" przypominają m.in. wyniki sondażu, przeprowadzonego w 2016 r. przez amerykański ośrodek badawczy Pew Research Center. Wynikało z niego, iż tylko 27 proc. dorosłych Amerykanów sądzi, że “niemal wszyscy” naukowcy zgadzają się co do antropogenicznych przyczyn zmian klimatu. Naukowcy w nowej publikacji przywołują też wyniki badania Instytutu Gallupa z 2021 roku. Wskazywał on na pogłębiający się wśród polityków amerykańskich podział, jeśli chodzi o stosunek do kwestii: czy wzrost temperatur na Ziemi, obserwowany od czasu rewolucji przemysłowej, jest spowodowany głównie przecz ludzi.

“Aby zrozumieć, gdzie istnieje konsensus, musisz mieć zdolność jego jakościowej oceny - zauważa Lynas. - To oznacza przejrzenie publikacji w spójny i bezstronny sposób, aby uniknąć szafowania publikacjami specjalnie dobranymi - bo właśnie tak zwykle różne argumenty trafiają do sfery publicznej".

"Mnie ta wysoka jednomyślność nie zaskakuje" - komentuje dr hab. Bogdan H. Chojnicki, prof. Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, cytowany w materiale prasowym związanym z publikacją, przesłanym PAP. - "Oczywiście w mediach społecznościowych wciąż słychać głosy zarówno wątpiące, jak i zaprzeczające wpływowi człowieka na klimat. To normalna sytuacja, bo te media nie zostały stworzone po to, aby być źródłem tylko prawdy, a jedynie dostarczać informację. Trzeba pamiętać, że liczba zdobytych +lajków+ nie jest miarą prawdziwości informacji, a jedynie parametrem opisującym poziom popularności określonego przekazu. W tego powodu publikacje naukowe są zdecydowanie lepszym źródłem wiarygodnej informacji niż wpisy +uczonych+ sceptyków. Okazuje się, że brak konsensusu naukowego postulowany często w sferze komunikacji publicznej jest zwyczajną dezinformacją, a wyniki prezentowanych badań zdecydowanie wskazują, że globalna społeczność naukowa nie ma wątpliwości na ten temat".

Również według dra. hab. Jacka Pniewskiego z Instytutu Geofizyki na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i z Fundacji Edukacji Klimatycznej artykuł w "Environmental Research Letters" jest ważny, gdyż "pokazuje po raz kolejny, że prawa fizyki działają niezmiennie i niezależnie od jakichkolwiek opinii".

Cytowany w materiale prasowym naukowiec z UW wyraża przekonanie, że "wraz z postępującymi nieubłaganie widocznymi zmianami klimatu, pomoże przekonać kolejne grupy sceptyków, iż działanie na rzecz klimatu jest absolutnie konieczne, jeśli ludzkość ma przetrwać. Liczę na wzrost poziomu świadomości problemu w społeczeństwie do takiego poziomu, który wymusi powszechne zmiany systemowe w kierunku neutralności klimatycznej".