Minister zdrowia i konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych zalecają szczepienia przeciw mpox (dawniej: małpia ospa) personelowi medycznemu opiekującemu się osobami chorymi na mpox, personelowi laboratoriów narażonych na kontakt z wirusem, a także podróżującym w rejony endemiczne.

"Wytyczne dotyczące mpox są adekwatne do obecnej sytuacji. Wiemy, że wirus zagraża nam od dwóch lat, a ostatnio zagrożenie trochę się zwiększyło, bo pojawił się nowy klad (wariant – PAP), co do którego nie mamy pewności, jeżeli chodzi o jego śmiertelność, o jego zakaźność" – powiedział prof. Pyrć.

Wirusolog zaznaczył, że nie można obecnie mówić, że sytuacja wymaga natychmiastowego zaszczepienia populacji.

"Działania proponowane w dokumencie to słuszne i racjonalne podejście. Osoby, które mogą wejść w bezpośredni kontakt z wirusem, powinny zostać jak najszybciej zaszczepione, bo u nich ryzyko zakażenia jest duże. Ryzyko dla pozostałej części populacji jest na ten moment niskie" – dodał.

W poniedziałek opublikowano zalecenia ministra zdrowia i konsultanta krajowego w dziedzinie chorób zakaźnych dotyczące szczepień przeciw mpox. Na stronach resortu zdrowia opublikowano także rekomendacje konsultanta krajowego w dziedzinie chorób zakaźnych prof. Miłosza Parczewskiego "w związku z epidemią mpox oraz ogłoszeniem tej epidemii stanem zagrożenia zdrowia publicznego".

Szczepienia na mpox są dobrowolne i zalecane personelowi medycznemu opiekującemu się osobami z rozpoznaniem lub podejrzeniem tej choroby lub które mogły mieć kontakt z materiałem zakaźnym, personelowi laboratorium pracującemu z ortopoxwirusami, osobom oddelegowanym do pracy w regionach endemicznych mpox, czyli personelowi medycznemu, wojskowym podróżującym do Demokratycznej Republiki Konga, Burudni, Rwandy, Ugandy i Kenii.

Są one zalecane także osobom, które miały bliski kontakt fizyczny z osobą zakażoną. Za pełne szczepienie uważa się podanie dwóch dawek w odstępie 28 dni lub więcej u osób dotychczas nieszczepionych. Za wystawienie skierowania do poradni chorób zakaźnych odpowiada lekarz konsultujący pacjenta podejrzanego o zakażenie mpox lub narażenie na to zakażenie.

Konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych w rekomendacjach podkreślił, że ryzyko zakażenia mpox w populacjach krajów Europy jest aktualne szacowane jako niskie. Zaznaczył, że zwiększone ryzyko dotyczy osób podróżujących w regiony endemiczne, gdzie może dochodzić do bliskich kontaktów z osobami zakażonymi.

Prof. Parczewski rekomenduje m.in. monitorowanie mpox w ściekach, szczególnie w okolicy lotniska Chopina w Warszawie, przegląd zasobów laboratoriów pod kątem możliwości wykrywania mpox i różnicowania kladu (wariantów), przekazanie 20-30 proc. szczepionek z rezerw krajom Afryki, przygotowanie materiałów informacyjnych dla lekarzy i osób podróżujących

Mpox to choroba zakaźna wywoływana przez MPXV (wirus ospy małpiej), który występuje w kilku wariantach (tzw. klad). Warianty te różnią się zakaźnością, rozpowszechnieniem geograficznym i powodują zachorowania o zróżnicowanym przebiegu klinicznym. MPXV szerzy się głównie poprzez kontakty seksualne, także bezpośrednie bliskie kontakty domowe oraz pośrednio poprzez styczność z powierzchniami, które zostały skażone wydzielinami chorego oraz przedmiotami zanieczyszczonymi zakaźną wydzieliną: ubrania, pościel, ręczniki. Wirus wnika do organizmu człowieka przez uszkodzoną skórę lub błony śluzowe.

Objawy pojawiają się zwykle w ciągu 6-13 dni (do 21 dni) po zakażeniu. To gorączka powyżej 38C, bóle pleców, mięśni i głowy, osłabienie, wyczerpanie, dreszcze, powiększenie węzłów chłonnych, wysypka na skórze i owrzodzenia na błonie śluzowej. W większości przypadków objawy są łagodne lub umiarkowanie nasilone, a zachorowania kończą się całkowitym wyzdrowieniem. Do powikłań mpox należy: zapalenie mózgu, wtórne bakteryjne infekcje skóry lub układu pokarmowego, odwodnienie, zapalenie spojówek, zapalenie rogówki i zapalenie płuc.

15 sierpnia 2024 r. w Szwecji zgłoszono pierwszy poza Afryką, jeden przypadek zakażenia MPXV odmiany klad 1 u człowieka, nie odnotowano kolejnych zachorowań. Wirusa wykryto u mężczyzny, który wrócił z Afryki. Epidemiolodzy opisują odmianę mpox klad 1 jako bardziej zaraźliwą oraz groźniejszą dla zdrowia.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) 28 listopada 2022 r. ogłosiła, że w odniesieniu do tej choroby zacznie używać preferowanej nazwy mpox zamiast ospy małpiej ze względu na stygmatyzujący charakter oryginalnej nazwy.