Rodzaj barwników do tkanin oraz wybór roślin, z których barwniki te powstały, są dla archeologów często bezcenną wskazówką w badaniach starożytnych kultur.
Nową metodę analizy starożytnych barwników opracowali chemicy z Uniwersytetu Bostońskiego, prowadzący poszukiwania nieznanych tkanin i barwników wśród wyposażenia grobowców zachodnich Chin. Nowy system identyfikacji związków chemicznych użytych do farbowania tkanin pozwala jednocześnie na określenie gatunków roślin, z jakich barwniki te powstały przed tysiącami lat.
Nowatorską metodę zastosował w trakcie ostatnich badań prof. Richard Laursen, chemik z Uniwersytetu Bostońskiego, wraz ze swoim wychowankiem Xian Zhang. Obaj prowadzą analizy naturalnych barwników użytych do kolorowania tkanin odnajdowanych pośród darów towarzyszących zmarłym.
Zabytki tekstylne spoczywające na cmentarzyskach pustynnych rejonów prowincji Xinjiang przetrwały do naszych czasów doskonale zachowane, dla naukowców stanowią rzadką okazję do pozyskania niezakłóconych próbek chemicznych.
Konwencjonalna metoda pozyskiwania cząsteczek barwników z zabytków tekstylnych polega na zanurzeniu fragmentu tkaniny w roztworze kwasu solnego. Jednak wadą tej metody jest bezpowrotne zniszczenie struktury chemicznej farby, co nie pozwala na dalszą analizę jego pochodzenia.
Zamiast stosowanego dotychczas kwasu solnego do analizy starożytnych barwników badacze z Bostonu używają kwasu etylenodiaminotetraoctowego (EDTA) oraz kwasu mrówkowego. Oba te związki pozwalają na "delikatną" ekstrakcję farby z tkaniny, bez degradacji jej struktury.
Ustalenie gatunku rośliny, która dała początek starożytnemu barwnikowi, może być bardzo cenną wskazówką dla archeologów. Sposób na pozyskanie określonego koloru jest dla każdej z kultur cechą równie charakterystyczną, co styl zdobienia ceramiki, wytwarzania narzędzi czy budowania domów.
"Mieszkańcy terenów Azji Centralnej posiadają długą tradycję wyrobu dywanów i tkanin. Jednak nadal niewiele wiemy o tym, jakich roślin używano do farbowania tych wyrobów. Mamy nadzieję na wypełnienie tej pustki poprzez zebranie tylu próbek roślinnych barwników, ile tylko będziemy w stanie" * powiedział prof. Laursen.
W trakcie ostatnich prac w Xinjiang badacze odkryli co najmniej jeden nowy barwnik, który dotychczas nie był znany naukowcom. Wykorzystując możliwości nowej metody chemicy z Uniwersytetu Bostońskiego rozpoczęli prace nad klasyfikacją wszystkich znanych na świecie barwników pochodzenia naturalnego, których ślady można spotkać na stanowiskach archeologicznych oraz powiązanych z tymi barwnikami roślin.
Wyniki badań dwójki naukowców z Uniwersytetu Bostońskiego zostały zaprezentowane na łamach ostatniego numeru magazynu "Analytical Chemistry".
PAP
Skomentuj na forum
wstecz
Podziel się ze znajomymi
22-09-2017
Konie poddane działaniu długotrwałego stresu i zdradzające sygnały kiepskiego samopoczucia cechują się niskim stężeniem kortyzolu w organizmie.
22-09-2017
Europejscy naukowcy zbadali metaboliczne szlaki mikroorganizmów, które żyją w podłożu głębinowym.
22-09-2017
Muzeum Enigmy w Poznaniu ma powstać do końca 2019 roku i funkcjonować pod nazwą Centrum Szyfrów Enigma im. Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego.
22-09-2017
Inżynierowie i naukowcy z UE opracowują nowy typ reaktora badawczego w dziedzinie jądrowej.
22-09-2017
Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego opracowali sposób na skuteczniejsze działanie tadalafilu – leku stosowanego u mężczyzn z zaburzeniami erekcji.
22-09-2017
Błona komórkowa otrzymuje sygnały ze środowiska, które przekładają się na reakcje komórkowe i służą jako bariera dla kontrolowanej migracji cząsteczek do i z komórki.
22-09-2017
Niemal kompletny szkielet permskiego gada morskiego pochodzi z Brazylii i został nabyty od prywatnego kolekcjonera.
22-09-2017
Uprawne i dzikie gatunki pszenicy należą do rodzaju Triticum. Ziarno pszenicy stanowi podstawę wyżywienia człowieka od wieków.
Recenzje