To kolejny milowy krok, jaki w ostatnich latach uczyniły genetyka i medycyna. Zespołowi naukowców z Uniwersytetu w Edynburgu oraz Uniwersytetu Mediolańskiego udało się wytworzyć z ludzkich komórek macierzystych zdrowe komórki nerwowe oraz utrzymać je przy życiu tak długo, jak chcieli tego badacze. Dokonanie to przyspieszy dalsze prace nad nowymi metodami leczenia chorób niszczących układ nerwowy. O szczegółach odkrycia informuje "Public Library of Science Biology".

Śmieci do kosza

Komórki macierzyste mogą przeistaczać się w każdy rodzaj tkanki występującej w ludzkim organizmie. Także w tkankę nerwową. Do tej pory naukowcy nie wiedzieli jednak, jak je do tego zmusić. We wcześniejszych eksperymentach udawało się co prawda stworzyć czasem pojedyncze komórki linii neuralnej (czyli tej, z której powstają komórki nerwowe), jednak oprócz nich pojawiało się wiele komórkowych "śmieci". To właśnie one znacznie utrudniały badania nad możliwościami leczniczymi, jakie mogłyby dawać sztucznie wyhodowane neurony.

Wreszcie naukowcy z Edynburga oraz Mediolanu opracowali prostą i stosunkowo mało pracochłonną technikę, która pozwala na hodowanie dokładnie tego, na czym nam zależy. - Pomogła nam tu wcześniejsza wiedza, jaką posiadaliśmy na temat zarodkowych komórek macierzystych - mówi jeden z badaczy, dr Luciano Conti. Naukowcy już wcześniej potrafili kontrolować zachowanie tych komórek. Teraz spróbowano pokierować ich rozwojem, tak by przekształciły się w wyspecjalizowane komórki linii neuralnej.

Początkowo zajęto się mysimi komórkami nerwowymi. Gdy te próby zakończyły się pomyślnie, postanowiono spróbować z ich ludzkimi odpowiednikami. Opracowany przepis okazał się w 100 proc. trafiony.

Szansa na leki

Gdy udało się już wytworzyć linię pro-neuronów (nerwowych komórek macierzystych), badacze postanowili przekształcić je w różne odmiany komórek budujących nasz układ nerwowy. Również i tu międzynarodowy zespół uczonych miał powody do radości. Wszystkie uzyskane typy komórek były prawidłowo zbudowane i działały bez zarzutu.

- Nasze komórki niczym nie różnią się od swoich naturalnych odpowiedników - tak samo reagują na szkodliwe substancje czy leki. Dzięki nim stworzymy wiarygodne "modele" groźnych schorzeń układu nerwowego - alzheimera czy huntingtona. Będziemy mogli krok po kroku śledzić, co dokładnie szwankuje w chorej komórce, i poznamy molekularne podłoże schorzenia - komentuje dr Conti.

Ponadto, jak poinformowano na wczorajszej konferencji prasowej, "produkowane" w laboratorium neurony znajdą zastosowanie w testowaniu nowych leków. - Zarówno na komórkach macierzystych, jak i na poszczególnych odmianach neuronów można będzie sprawdzić, czy dany lek cofa objawy choroby lub chociaż hamuje jej postęp - mówi dr Steven M. Pollard, współautor pracy. - Ponadto ograniczy to udział zwierząt laboratoryjnych w eksperymentach - po prostu zastąpią je sztucznie otrzymane neurony - dodaje badacz.

Zastąpić to, co zniszczone

Najbardziej dalekosiężne plany odnośnie do zastosowania sztucznie wyhodowanych komórek dotyczą oczywiście uzupełniania zniszczonej tkanki nerwowej w ciele pacjenta. Chodzi tu zarówno o ofiary wypadków z nieodwracalnym uszkodzeniem rdzenia kręgowego i paraliżem, jak i o osoby dotknięte alzheimerem czy parkinsonem. - Czystość komórek, jakie otrzymaliśmy, oraz to, że nie stwierdzono, by przekształcały się w nowotwory, czyni je praktycznie bezcennymi - zachwala dr Pollard. - Dzięki temu perspektywa przeszczepów neuronów w celach leczniczych staje się coraz bardziej realna - uważa badacz.

Jak zauważa prof. Austin Smith, szef edynburskiego zespołu, sukces nie miałby racji bytu, gdyby nie współpraca naukowców z Edynburga i Mediolanu, którzy równie dobrze mogliby ze sobą konkurować. Prace prowadzono w ramach projektu EuroStemProject, na który Unia Europejska przeznaczyła blisko 12 mln euro.

To kolejne dokonanie na polu genetyki, jakie stało się udziałem brytyjskich naukowców. Trzy miesiące temu badacze z Uniwersytetu Newcastle poinformowali o pierwszym w Europie pomyślnym sklonowaniu ludzkiego zarodka.

Skomentuj na forum

---

Drukuj PDF

wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje

Dodaj recenzję

Autor: dowolny wyraz 6 literowy:

27-03-2020

Akcja "Studenci Uczniom" - bezpłatne korepetycje online

Uczniowie, którzy - wobec braku zajęć w szkołach - nie radzą sobie z nauką, mogą liczyć na wsparcie starszych kolegów.

27-03-2020

Więcej wizyt u psychiatry czy psychologa, to mniej śmierci

Badanie wykazało, że 41 proc. młodych ludzi, którzy popełnili samobójstwo miało w ostatnich 6 miesiącach postawioną diagnozę.

27-03-2020

Alergolog: odstawienie leków zwiększa ryzyko zakażenia

Ok. 10 proc. pacjentów chorych na astmę odkłada lekarstwa w obawie przed spadkiem odporności i zakażeniem koronawirusem.

26-03-2020

Psychika w dobie epidemii: gdzie po pomoc

Ta sytuacja, która może doprowadzić do większej liczby i zaostrzenia istniejących zaburzeń psychicznych.

26-03-2020

Nowy koronawirus a cukrzyca

U osób z cukrzycą istnieje ryzyko rozwoju powikłań i ciężkiego przebiegu zakażenia.

26-03-2020

Część leków na nadciśnienie może zwiększać ryzyko poważnego...

Poważne powikłania płucne u niektórych pacjentów mogą mieć związek ze stosowaniem przez nich tych leków.

26-03-2020

Epidemia: zamknięcie szkół, praca zdalna i kwarantanna najważniejsze

Dla powstrzymania epidemii Covid-19 najważniejsze jest zamknięcie szkół, wprowadzenie pracy zdalnej oraz kwarantanna.

26-03-2020

Nowa technologia odczytywania aktywności mózgu

Naukowcy opracowali metodę precyzyjnego odczytywania aktywności neuronów w różnych częściach mózgu.