Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Dygestorium

Naukowy styl życia

Nauka i biznes

Strona główna › Informacje
Firmy i laboratoria w Polsce
Katalog firm i laboratoriów Dodaj firmę
Katalog produktów i usług
Dodaj produkt Katalog produktów
Dodatkowy u góry
Labro na dole

24-letnia Polka współodkrywczynią elementu mechanizmu naprawy DNA

Odkrycie opisano niedawno na łamach czasopisma naukowego "Science".

Naukowcy ustalili, że niektóre białka dzięki specyficznym fragmentom swoich cząsteczek potrafią się nawzajem przyciągać, umożliwiając tym samym ciągłą naprawę DNA i chroniąc organizm człowieka przed nowotworami - informuje Marzena Bieńko, absolwentka biotechnologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, obecnie doktorantka w Instytucie Biochemii Kliniki Uniwersytetu Goethego we Frankfurcie w Niemczech.

W badaniach wykorzystano między innymi nagrodzone w 2004 roku chemicznym Noblem odkrycie niezbędnego dla ludzkiej komórki białka o nazwie ubikwityna.

Od września 2004 roku Bieńko kierowała we Frankfurcie projektem, w którym uczestniczyli m.in. naukowcy z brytyjskiego Uniwersytetu Sussex i szwajcarskiej Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej w Zurichu. Bieńko nadzorowała realizację projektu, nad zespołem czuwał natomiast jej przełożony w Instytucie Biochemii, prof. Ivan Dikic.

Przedmiotem ich badań były uszkodzenia DNA spowodowane na przykład przez promieniowanie UV pochodzące ze słońca. Promieniowanie to może uszkadzać nasz materiał genetyczny. Uszkodzenia DNA blokują działania białka o nazwie polimeraza delta, które potrafi kopiować tylko i wyłącznie nienaruszone DNA. Kopiowanie DNA to podstawa tworzenia się nowych komórek, a więc proces niezbędny dla życia człowieka.

Nowe komórki powstają wskutek podziału komórki macierzystej. Każda nowa komórka musi posiadać komplet informacji genetycznej. Uzyskuje go dzięki temu, że komórka macierzysta powiela swój materiał genetyczny. "Białkiem odpowiedzialnym za podwajanie materiału genetycznego jest właśnie polimeraza delta. Jeśli jednak DNA komórki macierzystej zostanie uszkodzone, nie jest ona w stanie wykonać swojego zadania - tłumaczy Bieńko. Nie naprawione uszkodzenie DNA prowadzi do mutacji komórek, natomiast nagromadzenie się mutacji bardzo często prowadzi do nowotworu.

Organizm jest jednak na takie sytuacje przygotowany - jeśli polimeraza delta staje się bezradna, jej rolę przejmują inne białka, jednym z których jest polimeraza eta. Naukowcy wiedzieli o takiej wymianie polimeraz już od dość dawna, nie zdołali jednak ustalić, co dokładnie ją inicjuje.

Odpowiedź na to pytanie znalazł zespół Marzeny Bieńko. Badacze odkryli, że sygnałem do takiej wymiany jest właśnie białko ubikwityna. Wkracza ono do akcji w momencie, kiedy organizm dowiaduje się, iż DNA zostało uszkodzone i polimeraza delta staje bezradna. Ubikwityna zostaje "przyczepiona" wówczas do innego białka, o nazwie PCNA, które otacza DNA niczym pierścień.

"Odkryliśmy, że polimeraza eta, podobnie jak trzy pozostałe polimerazy DNA z tak zwanej +rodziny Y+, o nazwach iota, kappa i Rev1, posiada specjalne domeny, czyli fragmenty cząsteczki białka mogące łączyć się z ubikwityną" - mówi Bieńko. Na obszarze tych domen znajdują się aminokwasy, które są "przyciągane" do aminokwasów obecnych na powierzchni ubikwityny. W ten sposób białka przyłączają się do siebie. Zespół Bieńko odkrył dwie takie domeny, które nazwał UBM i UBZ. Domena UBZ występuje w polimerazach eta i kappa, natomiast UBM w iota i Rev1.

Naukowcy ustalili, że w momencie uszkodzenia DNA przyłączenie ubikwityny do pierścienia PCNA umożliwia odpowiednią lokalizację polimerazy eta i jej aktywację - tłumaczy Bieńko. A wszystko to za sprawą domeny UBZ, która potrafi rozpoznać ubikwitynę przyłączoną do PCNA i przyciągnąć do siebie polimerazę eta.

"W momencie kiedy ubikwityna znajdzie się na pierścieniu PCNA, niejako rekrutuje polimerazę eta. Jednocześnie ubikwityna blokuje działanie polimerazy delta. "Na tym polega proces wymiany tych dwu polimeraz" - tłumaczy Bieńko.

Badaczka uważa, że odkrycie to mogłoby znaleźć zastosowanie w walce z nowotworami. "W walce tej cennym narzędziem jest chemioterapia. Niestety, wielu pacjentów jest opornych na jej działanie. Jedną z przyczyn takiej oporności jest naprawa wywołanych chemioterapią uszkodzeń DNA za pośrednictwem polimerazy eta" - tłumaczy.

Uszkadzanie materiału genetycznego komórek nowotworowych, w celu ich eliminacji, jest jednym z mechanizmów wykorzystywanych w chemioterapii. Podczas gdy naprawa DNA za pośrednictwem polimerazy eta jest niezbędna dla zdrowych komórek, w komórkach nowotworowych jest czynnikiem niepożądanym. Przyczynia się do przeżywalności komórek nowotworowych - wyjaśnia Bieńko.

Badaczka ocenia, że odkrycie jej zespołu może przyczynić się do zaprojektowania nowych strategii zwiększania skuteczności chemioterapii. "Zablokowanie wymiany polimerazy delta na polimerazę eta w komórkach nowotworowych mogłoby teoretycznie uniemożliwić ich namnażanie poprzez blokadę kopiowania ich DNA" - zaznacza.

PAP - Nauka w Polsce, Joanna Poros
Skomentuj na forum
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje




Informacje dnia: Twój blat w dygestorium nie spełnia Twoich oczekiwań? Potrzebne regulacje dot. norm i zasad hałasu turbin wiatrowych Naukowcy zbadali, jakie obrazy zapadają częściej w pamięć Człowiek poprzez emisję gazów spowodował ocieplenie Sztuczna inteligencja diagnozuje spektrum autyzmu Autonomiczne hulajnogi elektryczne Twój blat w dygestorium nie spełnia Twoich oczekiwań? Potrzebne regulacje dot. norm i zasad hałasu turbin wiatrowych Naukowcy zbadali, jakie obrazy zapadają częściej w pamięć Człowiek poprzez emisję gazów spowodował ocieplenie Sztuczna inteligencja diagnozuje spektrum autyzmu Autonomiczne hulajnogi elektryczne Twój blat w dygestorium nie spełnia Twoich oczekiwań? Potrzebne regulacje dot. norm i zasad hałasu turbin wiatrowych Naukowcy zbadali, jakie obrazy zapadają częściej w pamięć Człowiek poprzez emisję gazów spowodował ocieplenie Sztuczna inteligencja diagnozuje spektrum autyzmu Autonomiczne hulajnogi elektryczne

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

  • dopasować treści stron i ich tematykę, w tym tematykę ukazujących się tam materiałów do Twoich zainteresowań,

  • dokonywać pomiarów, które pozwalają nam udoskonalać nasze usługi i sprawić, że będą maksymalnie odpowiadać Twoim potrzebom,

  • pokazywać Ci reklamy dopasowane do Twoich potrzeb i zainteresowań.

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje