Na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu funkcjonuje od niedawna laboratorium, w którym badane jest kopalne DNA. Inwestycja została sfinansowana z dotacji aparaturowej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

"Powstałe laboratorium jest unikatowe na skalę Polski, bowiem przeznaczone jest tylko i wyłącznie do pracy z DNA izolowanym z biologicznego materiału kopalnego w tym szczątków kostnych, szczątków kopalnych roślin oraz pozostałości mikroorganizmów” – wyjaśnia dr inż. Anna Juras z Zakładu Biologii Ewolucyjnej Człowieka Instytutu Antropologii Wydziału Biologii UAM.

Dzięki temu profesjonalnemu laboratorium będzie można prowadzić w Polsce badania interdyscyplinarne z zakresu antropologii molekularnej, archeozoologii czy paleobotaniki. Dotychczas większość takich analiz musiała być wykonywana w specjalistycznych laboratoriach w Danii czy w Niemczech.

"Biorąc pod uwagę dużą liczbę materiału badawczego zgromadzonego w Polsce w trakcie badań archeologicznych oraz tych zgromadzonych w zbiorach przyrodniczych, możliwe będzie badanie wielu aspektów prahistorii Polski i Europy w oparciu o dane paleogentyczne" – uważa dr inż. Juras.

Laboratorium zaczęło funkcjonować w czerwcu br. Pierwsze badania dotyczyły etnogenezy Słowian i obejmowały analizę kopalnego DNA członków społeczności z okresu rzymskiego i średniowiecza z terenów obecnej Polski. Wspólnie z Zakładem Historii i Metodologii Prahistorii Wydziału Historycznego UAM zainicjowano również badania dotyczące analizy genetycznej najstarszych populacji wczesno-neolitycznych z terenów Polski.

"Projekt ten jest interdyscyplinarną próbą podejścia do problemu pochodzenia pierwszych populacji neolitycznych na terenach Europy środkowej. Tym sposobem polskie ośrodki badawcze zostaną włączone do międzynarodowej debaty, w której wykorzystywane są argumenty bazujące na danych paleogenetycznych" – mówi badaczka.

Dzięki współpracy z europejskimi laboratoriami kopalnego DNA oraz ośrodkami archeologicznymi i antropologicznymi, poznańscy naukowcy planują prowadzić badania kopalnego DNA populacji z okresu neolitu, brązu i żelaza, między innymi, z terenów Węgier, Ukrainy czy Mołdawii. Badania te dotyczyć będą głównie pochodzenia i migracji społeczności pradziejowych. Naukowcy ustalą również płeć oraz pokrewieństwo między określonymi osobnikami z grobów szkieletowych.

Rozwiązania techniczne oraz wyposażenie sprzętowe pracowni było wzorowane na laboratoriach kopalnego DNA znajdujących się w Centre for GeoGenetics na Uniwersytecie Kopenhaskim w Danii. Zapewnia to najwyższy poziom analiz wykonywanych w laboratorium. Kluczowe było zapewnienie sterylnych warunków pracy, dlatego pracownia została fizycznie odizolowana od laboratoriów, w których prowadzi się badania "współczesnego" DNA.

Wyposażenie techniczne pracowni obejmuje niezależny system wentylacji wytwarzający nadciśnienie, zaopatrzony w wysokiej klasy czystości filtry HEPA. Pracownia posiada także automatyczny system lamp wytwarzających promieniowanie UVC, przeznaczonych do sterylizacji powierzchni pracy. Laboratorium podzielono na trzy pomieszczenia: śluzę, osobne pomieszczenie do oczyszczania i nawiercania prób oraz osobne pomieszczenie do ekstrakcji DNA i przygotowywania reakcji PCR – namnażania DNA. Pracownicy Laboratorium Kopalnego DNA zobligowani są do noszenia odzieży ochronnej w postaci kombinezonów, maseczek i podwójnych rękawic.


Laboratorium powstało dzięki inicjatywie badaczy z Instytutu Antropologii oraz Wydziałowej Pracowni Technik Biologii Molekularnej.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl