Choć od dawna wiedziano, że piasek jest gęsto zaludnionym i aktywnym siedliskiem mikrobów, zespół Davida Probandta z Instytutu Mikrobiologii Morskiej Maxa Plancka w Bremie postanowił dokładniej przyjrzeć się, z pomocą nowoczesnych metod molekularnych, populacjom bakterii na ziarnach piasku. Naukowcy pobrali w tym celu próbki piasku z wód Morza Północnego, w pobliżu wyspy Helgoland.

Ich badania pokazały, że na każdym ziarnku piasku żyje od 10 tys. do nawet 100 tys. mikroorganizmów – informuje niemieckie Towarzystwo Maxa Plancka.

Co więcej bakterie nie kolonizują ziaren piasku jednolicie. Obszary wyeksponowane są praktycznie wolne od mikrobów, ale we wszelkich zagłębieniach i szczelinach tętni mikro-życie.

"Tam są dobrze chronione. Gdy wokół ziarenek piasku przepływa woda i obracają się one ocierając o inne, bakterie są bezpieczne w swoich kryjówkach. Dają im też schronienie przed drapieżnikami, które przeczesują powierzchnię ziarenek w poszukiwaniu pożywienia” – wyjaśnia Probandt.

Tysiące gatunków bakterii na każdym ziarnku piasku

Jak podkreśla, wrażenie robi nie tylko ilość, ale też zróżnicowanie bakterii. ”Na każdym ziarnku odkryliśmy przedstawicieli tysięcy różnych gatunków bakterii” – mówi badacz.

Niektóre z nich są obecne na każdym badanym ziarenku, inne – tylko na niektórych, ale według Probandta, jego zespołowi udało się zidentyfikować tzw. społeczność bazową ziaren piasku. "Ponad połowa +mieszkańców+ każdego ziarnka jest taka sama. Zakładamy, że (...) spełnia wszędzie podobną funkcję” – dodaje biolog.

Bakterie zamieszkujące w piasku odgrywają istotną rolę w morskim ekosystemie i globalnych cyklach biogeochemicznych. Dzięki nim piasek zyskuje właściwości filtrujące - bakterie przetwarzają węgiel i azot z wody morskiej i dopływów rzecznych. ”Każde ziarenko piasku działa jak mała spiżarnia bakterii” – porównuje Probandt. Czyli dostarcza niezbędnych zasobów do podtrzymania cykli obiegu węgla, azotu czy siarki.

”Niezależnie od tego, na jakie warunki zostaje wystawiona społeczność mikrobów na ziarnku piasku, to dzięki jej dużej różnorodności zawsze znajdą się takie, które przetworzą substancje z otaczającej wody” – podkreśla naukowiec.