Choroba Parkinsona (PD) i zanik wieloukładowy (MSA) należą do grupy chorób neurodegeneracyjnych, w przypadku których możliwe jest obecnie jedynie leczenie objawowe. Europejscy naukowcy opracowali szczepionki, które łagodzą przebieg tych chorób i poprawiają stan pacjentów.

PD i MSA, znane również jako alfa-synukleinopatie, to wyniszczające organizm chorego schorzenia neurodegeneracyjne przejawiające się postępującym upośledzeniem funkcji motorycznych, zaburzeniami autonomicznymi i zmianami zachowania. MSA postępuje w zastraszającym tempie, skutkując śmiercią pacjentów w ciągu 10 lat od momentu wystąpienia choroby.

Nowe dowody sugerują, że proces neurodegeneracji w chorobie Parkinsona i zaniku wieloukładowym powiązany jest z tworzeniem się ciał Lewy'ego w obrębie znajdujących się w mózgu neuronów i komórek glejowych. Ciała Lewy'ego składają się przede wszystkim z agregatów białka znanego jako alfa synukleina, którego głównym zadaniem jest wspomaganie procesu uwalniania neuroprzekaźników niezbędnych w przekaźnictwie nerwowym.

Biorąc pod uwagę rolę alfa synukleiny w patofizjologii choroby, naukowcy z finansowanego przez UE projektu SYMPATH przetestowali nową aktywną immunoterapię swoistą (SAIT), której celem jest wspomniane białko. „Nakierowywanie układu odpornościowego na choroby neurodegeneracyjne to innowacyjne podejście, które może spowolnić ich postępy” – wyjaśnia koordynatorka projektu, dr Galabova.

Innowacyjna aktywna immunoterapia swoista ukierunkowana na alfa synukleinę

Zespół inicjatywy SYMPATH przetestował innowacyjną metodę opartą na nowatorskiej technologii AFFITOPE® i wykorzystującą krótkie peptydy, które naśladują elementy struktury alfa synukleiny występującej naturalnie. „PD01A i PD03A zostały opracowane w taki sposób, aby wywoływać produkcję przeciwciał neutralizujących toksyczną postać alfa synukleiny, lecz jednocześnie oszczędzających beta synukleinę, co zwiększa poziom ich bezpieczeństwa” – kontynuuje dr Galabova.

Ocena przedkliniczna wykazała modyfikującą przebieg choroby aktywność rozpatrywanych terapii SAIT w szeregu różnych modeli. U poddanych leczeniu zwierząt stwierdzono niższy poziom agregatów białkowych w mózgu, a także niższy stopień zaawansowania zmian neuropatologicznych i deficytów funkcjonalnych. W rezultacie prace nad terapią SAIT przeniesiono na kolejny poziom, rozpoczynając fazę produkcji klinicznej i testów z udziałem pacjentów.

Dwie próby kliniczne fazy I z udziałem ochotników we wczesnym stadium choroby Parkinsona i zaniku wieloukładowego zakończyły się sukcesem, demonstrując profil bezpieczeństwa AFFITOPE® w postaci PD01A i PD03A. W przyszłości badacze zamierzają dokonać „wyboru najlepszego kandydata w oparciu o określone kryteria, a następnie rozpocząć fazę rozwoju klinicznego wybranego związku”.

Zgromadzone dane i materiał biologiczny pobrany od cierpiących na PD i MSA pacjentów, którzy zostali poddani immunoterapii swoistej ukierunkowanej na alfa synukleinę, posłużą do opracowania kolejnego badania klinicznego. Jego celem będzie precyzyjne ustalenie dawki i planu terapii SAIT stosowanej wobec osób z chorobą Parkinsona i zanikiem wieloukładowym.

Przyszłość terapii chorób neurodegeneracyjnych

W obliczu coraz szybciej starzejącego się społeczeństwa istnieją poważne obawy związane z zapewnianiem opieki zdrowotnej osobom starszym. Dlatego też pilnie potrzebne są innowacyjne metody leczenia schorzeń związanych z wiekiem, takich jak choroby neurodegeneracyjne i nowotwory. Jednocześnie musimy rozpoznawać choroby w możliwie najwcześniejszym stadium i wdrażać leczenie jeszcze zanim wyrządzone w organizmie szkody staną się nieodwracalne.

Aby osiągnąć ten cel, część projektu SYMPATH poświęcona była identyfikacji biomarkerów o wartości diagnostycznej i prognostycznej. Zespół opracował badania wykrywające obecność alfa synukleiny w celu diagnostyki agregacji białek w osoczu i płynie mózgowo-rdzeniowym, a także jako narzędzie wspierające w przyszłości ocenę reakcji pacjentów na leczenie.

Biorąc pod uwagę miliony cierpiących na alfa-synukleinopatie chorych na całym świecie, którzy poddawani są jedynie leczeniu paliatywnemu (objawowemu), konieczne jest jak najszybsze opracowanie terapii przyczynowych. Strategie ukierunkowane na alfa synukleinę mogą okazać się skuteczną odpowiedzią na te niezaspokojone potrzeby medyczne.

Źródło: www.cordis.europa.eu