Finansowany ze środków UE projekt 3D-NET utworzył europejską sieć złożoną z przedstawicieli przemysłu i środowisk naukowych, mającą na celu wymianę wiedzy, specjalistów i doświadczenia pomiędzy partnerami w celu przyspieszenia odkrywania i rozwoju leków na ślepotę.

Koncentrując się na szkoleniu i rozwoju 27 młodych badaczy uczestniczących w programie stypendialnym Marie-Curie Fellowship, projekt 3D-NET (Drug Discovery and Development for Novel Eye Therapeutics) miał także konkretny cel badawczy, którym było odkrycie i rozwój leków zwalczających patologie gałek ocznych, zwłaszcza przepuszczalność naczyń siatkówki, tworzenie się niepożądanych naczyń krwionośnych, zapalenia oraz degenerację komórek.

„Uczestnicy MSCA pracujący w ramach projektu zyskali rozległe doświadczenie; niektórzy z nich wykorzystali je, aby rozwijać karierę w branży przemysłowej, innych natomiast zainspirowało ono do powrotu do pracy naukowej i poszerzania osiągnięć akademickich” – komentuje koordynator projektu, prof. Breandán Kennedy z University College Dublin (UCD). „Partnerzy ze środowisk naukowych oraz przemysłowych docenili różne priorytety, strategie i podejścia do zarządzania, z jakimi mieli do czynienia, i nauczyli się efektywnie współpracować”.

Efektywność ich pracy nie budzi wątpliwości − przetestowano naukowo około 2500 leków pod kątem ich potencjalnej skuteczności w roli leków okulistycznych, zarówno in vivo, jak i in vitro. W następstwie tych wyczerpujących badań zidentyfikowano dwa leki, które obecnie rozwijane są na etapie przedklinicznym, a także opracowano nowy indukowany model RVP-CysLT w organizmie gryzonia. Zespół 3D-NET odkrył także, że LY294002, inhibitor 3-kinazy fosfatydyloinozytolu, po połączeniu z innymi inhibitorami o takim samym szlaku sygnałowym jest jeszcze bezpieczniejszy i skuteczniejszy w leczeniu neowaskularyzacji ocznej w modelu danio pręgowanego (Danio rerio).

„Nasze finansowane ze środków EU badania prowadzone w ramach projektu 3D-NET umożliwiły też dalszy rozwój opatentowanego obecnie leku o nazwie quininib, który odkryto podczas wcześniejszych badań na University College Dublin” − mówi Kennedy. „W ramach 3D-NET podjęto kilka ważnych kroków w kierunku dalszych prac farmaceutycznych nad tym lekiem, który stanowi alternatywną strategię leczenia mającą na celu zwalczanie oporności związanej z tradycyjnymi terapiami antyangiogennymi”.

Badacze z projektu niezwykle aktywnie rozpowszechniają wyniki swoich prac. „Opublikowaliśmy już trzy artykuły naukowe w recenzowanych czasopismach naukowych, a obecnie w przygotowaniu są kolejne cztery prace” − mówi Kennedy. „Poza tym trzykrotnie zorganizowaliśmy międzynarodowe warsztaty, w których udział wzięło ponad 130 uczestników, i uczestniczyliśmy w ponad 20 konkretnych inicjatywach popularyzatorskich, spośród których wiele koncentrowało się przede wszystkim na edukacji. Były to między innymi szkoły letnie prowadzone na UCD oraz wizyty w placówkach edukacyjnych, mające na celu zdobycie zainteresowania młodszego pokolenia. Jednym z naszych priorytetów było uświadomienie osobom spoza kręgów akademickich nie tylko znaczenia badań naukowych związanych ze ślepotą, lecz także ich wartości w kontekście postępu społecznego i poprawy jakości życia pacjentów”.

Choć 3D-NET − jak wiele inicjatyw obejmujących udział wielu stron − borykał się z licznymi wyzwaniami natury administracyjnej, Kennedy stwierdza, że z generalnego punktu widzenia projekt okazał się wielkim sukcesem. „Odczuwaliśmy inspirację i ogromną dumę, gdy prowadzone przez nas warsztaty i spotkania stawały się »tyglami«, w których przedstawiciele biznesu, doktoranci, technicy spoza środowisk akademickich, renomowani konsultanci medyczni oraz profesorowie uniwersyteccy mogli rozmawiać i wymieniać się wiedzą jak równi sobie”.

Ślepota dotyka nawet 30 milionów ludzi w Europie, dlatego członkowie zespołu niezmiennie koncentrowali się przede wszystkim na czynniku ludzkim. „Zapraszaliśmy pacjentów na nasze konferencje i warsztaty, aby mogli podzielić się z nami swoją perspektywą” − opowiada Kennedy. „Jednym z nich był Nuno, 40-letni Portugalczyk, który stracił wzrok po wypadku, ale odzyskał 80% zdolności widzenia dzięki nowatorskiej metodzie leczenia rogówki opracowanej przez jednego z członków 3D-NET. Choć operacja, która zwróciła mu wzrok, nie była bezpośrednio związana z badaniami prowadzonymi w ramach 3D-NET, Nuno zdecydowanie był jedną z największych »sił napędowych« naszego projektu!”

Źródło: www.cordis.europa.eu