Maria Skłodowska-Curie przyszła na świat 7 listopada 1867 r. w Warszawie, w Królestwie Polskim, wówczas część Imperium Rosyjskiego. Była dwukrotną laureatką Nagrody Nobla – z fizyki i z chemii. Osobą wybitną, zaangażowaną społecznie. Zmarła 4 lipca 1934 roku w Passy.

Krótki życiorys Marii Skłodowskiej-Curie

Maria Skłodowska-Curie urodziła się w Warszawie w 1867 roku. Istotą jej pracy było zaangażowanie w budowę lepszego zaplecza pedagogicznego, medycznego i naukowego. Do dziś rzeczywisty wkład w rozwój cywilizacyjny Marii Skłodowskiej-Curie jest jeszcze nieoceniony. Trudniła się pracą naukową, taką jak medycyna, prawo i dziennikarstwo. Była pierwszą kobietą, która zdałwszy egzamin wstępny na wydział fizyki chemii podjęła w tym kierunku pracę odkrywcy. Do zasług podstawowych należy odkrycie przez Skłodowską nowego pierwiastka chemicznego nazwanego polonem, a którego nazwę jak widać dedykowała ojczyźnie. Za badania nad radioaktywnością pierwiastków razem z mężem otrzymała Nagrodę Nobla w 1903 roku. Maria Skłodowska-Curie została oprócz tego uhonorowana tytułem doktora nauk w zakresie fizyki. w 1911 roku. Ale to nie wszystko, ponieważ Maria otrzymała drugą Nagrodę Nobla za pracę nad własnościami chemicznymi i fizycznymi pierwiastków odznaczających się promieniotwórczością, oraz za pracę dotyczące metod pomiaru ich aktywności, wyodrębniania i oczyszczania.

Edukacja i światopogląd

Uczyła się w gimnazjum. Przedwcześnie odeszła wtedy jej matka i siostra. Dzięki temu, że znała języki obce oraz matematykę, mogła udzielać korepetycji. Po szkole przez osiem lat była pedagogiem, w tym również nauczycielką i guwernantką uczącą w rodzinach szlacheckich. Tam też poznała Kazimierza Żorawskiego – zaowocowało to zaręczynami. Ostatecznie jednak Maria zerwała zaręczyny. Poświęciła się wówczas studiom w laboratorium przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie.

Emigracja

Wyjechała do Paryża. W latach 1891-95 r. Maria studiowała na kierunku Wydziału Matematyczno – Przyrodniczego w Sorbonie. Poznała wtedy osobistości wybitne, na przykład Jana Paderewskiego. W efekcie poświęcenie naukom przyniosło otrzymanie przez nią licencjatów: nauk fizycznych i matematycznych. W centrum uwagi były badania nad magnetyzmem różnych rodzajów stali. Poznała wkrótce o osiem lat starszego Piotra Curie, z którym szybko znalazła wspólny język. Było to podyktowane faktem, iż oboje badali zjawisko piezoelektryczności. W roku 1895 Skłodowska wzięła z Piotrem Curie ślub i przyjęła obywatelstwo francuskie.

Praca

Promienie Becquerela zostały podstawą dalszych prac Marii Skłodowskiej-Curie. Przy czym okazało się, że zerwanie przez nią z praktykami ówczesnych badaczy nowych promieni ma sens, bowiem do swych badań zaczęła stosować elektrometr, urządzenie precyzyjne i czułe, a to zamiast nieprecyzyjnej metody fotograficznej. Ponadto postawiła na badania dostępnych minerałów, skał i inne substancji.

Kierunek badań

Osiągnięciem Marii Skłodowskiej-Curie było udowodnienie, że poza uranem także tor emituje promieniowanie. Wykazała ponadto, że natężenie promieniowania w różnych minerałach zawierających uran nie jest proporcjonalne do zawartości tego pierwiastka. I to właśnie było rewolucyjne, bowiem dało podstawę do twierdzenia, że istnieje nowy, nieznany pierwiastek promieniotwórczy, którego obecność zmienia kształt otrzymywanych parametrów.

Odkrycia

Małżeństwo Curie skierowało uwagę badaczy na promienie Becquerela. Dwa miesiące później małżonkowie Curie donieśli o odkryciu nowego pierwiastka promieniotwórczego.
– Niektóre rudy, zawierające uran i tor (blenda smolista, chalkolit, uranit), są bardzo aktywne pod względem emisji promieni Becquerela – opisywali w doniesieniu. – W poprzedniej pracy jedno z nas wykazało, że ich aktywność jest nawet większa od aktywności uranu i toru i wyraziło opinię, że fakt ten należy przypisać jakiejś innej, nadzwyczaj aktywnej substancji, która znajduje się w tych rudach w bardzo nieznacznej ilości – brzmiało wyjaśnienie. – Przypuszczamy, że ciało, które wyodrębniliśmy z blendy smolistej, zawiera nieznany jeszcze metal, zbliżony do bizmutu pod względem właściwości chemicznych. Jeśli istnienie tego metalu się potwierdzi, proponujemy dla niego nazwę «polon» od nazwy ojczyzny jednego z nas.

Pierwsza Nagroda Nobla

Rok 1903 przyniósł małżeństwu Curie Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Małżeństwo cieszyło się sukcesem, Maria sporo podróżowała odbierając w różnych ośrodkach uniwersyteckich miast europejskich nagrody i wyróżnienia. Dobrą passę życiową przerwał jej niesłychany dramat. Prawdziwa tragedia w postaci tragicznej śmierci męża w roku 1906. Zginął bowiem na miejscu pod kołami konnego powozu ciężarowego. Próbowała się po tym otrząsnąć prawie rok, jednak do końca życia miała już odczuwać rodzaj pustki. Poniekąd podobną tragedię przeżyła już wcześniej, a związany ze śmiercią matki i siostry. Lecz zdecydowała się kontynuować badania samodzielnie.

Druga Nagroda Nobla

W 1911 r. została uhonorowana drugą Nagrodą Nobla, tym razem ze swej drugiej dziedziny, mianowicie chemii. Brała w ślad za tym także czynny udział w konferencjach i spotkaniach międzynarodowych m.in. była uczestnikiem słynnej na świecie konferencji Solvaya. I jakby tego było mało wspólnie z grupą przyjaciół odnalazła czas i zaangażowanie, aby rozwijać pedagigikę – stworzyła szkołę, gdzie dzieci uczono według metod całkiem nowatorskich, bo w laboratoriach, muzeach, teatrach.

Nie tylko odkrycia

Skłodowska poświęciła się działalności organizacyjnej i społecznej. Na bazie spółpracy z innymi tworzyła Pracownie Radiologiczną Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Inspirowała następnie Instytut Radowy w Paryżu, w którym zorganizowała dział badań nad fizycznymi i chemicznymi właściwościami ciał promieniotwórczych, dając też początek działowi biologicznemu w tejże jednostce.

Działalność w czasie I wojny i po niej

Podczas I wojny światowej zaangażowała się w służbę rentgenowską, a to w ramach ministerstwa spraw wojskowych. Dzięki jej staraniom powstało około 200 stacji radiologicznych. Przekazała armii francuskiej 20 ruchomych ambulansów rentgenowskich. Zaznaczył się w dorobku radiologicznym francuskim tworzony przez nią pierwszy we Francji wydział radiologiczny, a po drugie oddział radioterapii w Instytucie Radowym. Na szczęście z jej talentu mogła skorzystać również odrodzona Polska. Tak oto powzięto z sukcesem budowę placówki naukowo leczniczej Instytutu Radowego. Dzięki temu mogło też dojść w roku 1947 do powstania jego filii w Gliwicach, a w 1951 r. w Krakowie.

Skutki napromieniowania

Zachorowała ciężko na chorobę popromienną. W wyniku kilkudziesięcioletniej pracy z radem Maria Skłodowska-Curie zmarła 4 lipca 1934 roku. Powodem była ostra białaczka leukopeniczna.

Ciekawostki o Marii Skłodowskiej-Curie

• Maria Skłodowska-Curie jest nie tylko pierwszą kobietą, która otrzymała Nagrodę Nobla, ale również do tej pory jedyną na świecie, która dostała ją dwukrotnie.
• Dzięki radowi już w 1905 udało się wyleczyć raka szyjki macicy.
• W czasie I wojny światowej zorganizowała specjalne mobilne stacje radiologiczne. Umożliwiało to prześwietlenia obrażeń żołnierzy.
• Jako jedna z pierwszych kobiet uzyskała prawo jazdy.
• W 2015 roku została uznana przez Szkotów za najbardziej wpływową kobietę 200-lecia . W rankingu przeprowadzonym w Wielkiej Brytanii zajęła drugie miejsce, tuż po Margaret Thatcher.
• Przyjaźniła się z Einsteinem, który podkreślał że „pani Curie jest – ze wszystkich ludzi na świecie – jedynym nie zepsutym przez sławę człowiekiem”
• Była jedną z pierwszych ekolożek.
• Jako zapaleni cykliści, ona i jej mąż, Piotr, w podróż poślubną udali się na rowerach.
• Już w dzieciństwie wyróżniała się nadprzeciętną inteligencją, uznając prymat rozumu.

Cytaty Marii Skłodowskiej-Curie

„Czasami wydaje mi się, że praca dzieci w dzisiejszych szkołach jest tak nadmierna, że lepiej dzieci potopić niż uczyć w tych szkołach.”

„Człowiek nigdy nie ogląda się na to, co zrobione, ale na to patrzy, co ma przed sobą do zrobienia.”

„Czytam kilka rzeczy, ponieważ zajmowanie się długie jednym przedmiotem nużyłoby mój bez tego nieraz wyczerpany umysł. Gdy jestem absolutnie niezdatna do produkcyjnego czytania, przerabiam algebraiczne lub trygonometryczne zadanie, bo te nie dopuszczają kompromisów z uwagą i wytrzeźwiają mnie.”