Działy farmacji do likwidacji?

Znamy urzędową odpowiedź na pytanie postawione w tytule. Jeśli w sanatorium nie są udzielane tzw. rzeczowe świadczenia zdrowotne, czyli związane z procesem leczenia (leki, wyroby medyczne, w tym będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze), nie ma obowiązku tworzenia apteki szpitalnej bądź działu farmacji szpitalnej. Podstawą do określenia zakresu udzielanych świadczeń danej jednostki jest zapis w jej statucie.

Taką odpowiedź uzyskaliśmy od Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Postawione pytanie było konsekwencją pojawiających się wątpliwości, czy każde sanatorium musi tworzyć własną aptekę lub dział farmacji, zatrudniając dodatkowo farmaceutę, który by się tym zajmował.

Zagadnienie było dyskutowane m.in. podczas czerwcowego Kongresu Uzdrowisk Polskich w Szczawnicy.

- Problem pojawił się w kwietniu tego roku. Tworzenie aptek spełniających wszystkie wymagania byłoby dużym problemem szczególnie dla małych jednostek. W czerwcu skierowaliśmy w tej sprawie apel do Ministra Zdrowia i GIF - mówi Jan Golba, prezes Stowarzyszenia Gmin Uzdrowiskowych RP.

Działy farmacji do likwidacji

Podczas wspomnianego kongresu również Waldemar Krupa, prezes Izby Gospodarczej "Uzdrowiska Polskie" odniósł się do opinii o potrzebie prowadzenia apteki bądź działu farmacji w każdym obiekcie sanatoryjnym:

- Potrafię zrozumieć potrzebę istnienia takiego stanowiska w przypadku szpitali uzdrowiskowych, gdzie intensywnie leczymy, również farmakologicznie. Ale w sanatorium, gdzie leczenie farmakologiczne jest marginesem działań medycznych wydaje się to być przesadą. Wiele podmiotów w leczniczych po prostu nie stać na to, aby płacić dodatkowe pieniądze za czynności, co do których mamy wątpliwości czy są potrzebne.

Padła propozycja likwidacji działów farmacji szpitalnej w sanatoriach. Jeszcze przed kongresem prezes Krupa w imieniu członków Izby wystosował do ministra zdrowia, Bartosza Arłukowicza zgłoszenie uwag do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie nowelizacji projektu ustawy Prawo farmaceutyczne oraz o działalności leczniczej.

Przedstawiciele Izby domagali się wprowadzenia zmian mających na celu wyłączenie sanatoriów z obowiązku tworzenia apteki szpitalnej bądź działu farmacji. - W sanatorium nie prowadzi się leczenia farmakologicznego, co potwierdza fakt przekazywania informacji przez NFZ kuracjuszowi o treści: "wyjeżdżając na leczenie należy zabrać ze sobą stale przyjmowane leki na cały okres pobytu". Leki pierwszej potrzeby jak np. środki przeciwbólowe kuracjusz może zakupić nie tylko w aptece, ale także w sklepach czy kioskach "Ruch". Także leki pierwszej potrzeby są lekami ogólnodostępnymi i nie jest wymagana na nie recepta - argumentował prezes Krupa.

Jak przekonywał Jan Golba, leki specjalistyczne niezbędne w danym rodzaju schorzenia wypisuje pacjentowi na receptę lekarz. Bez ordynacji lekarza inny personel medyczny nie posiada uprawnień do podawania tychże leków, dlatego też nie są one ogólnodostępne dla pacjenta.

- Bezzasadnym więc jest tworzenie aptek szpitalnych czy działu farmacji w sanatoriach, ponieważ przypadki podania kuracjuszowi leku pierwszej potrzeby zdarzają się bardzo rzadko, zaś w sytuacjach zagrożenia życia kuracjusza wzywany jest lekarz pogotowia lub nocnej i świątecznej opieki medycznej - dodał szef Stowarzyszenia Gmin Uzdrowiskowych RP.

Sanatoria jako zakłady lecznictwa

Główny Inspektor Farmaceutyczny wyjaśnia, że zgodnie z przepisami art. 6 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych sanatoria są jednym z rodzajów zakładów lecznictwa uzdrowiskowego.

Zgodnie z art. 9 wspomnianej ustawy do zadań sanatorium uzdrowiskowego należy zapewnienie pacjentowi, którego skierowano na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową: całodobowych świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach stacjonarnych, opieki lekarskiej i całodobowej opieki pielęgniarskiej, przewidzianych programem leczenia zabiegów, świadczeń profilaktycznych oraz edukacji zdrowotnej.

Przepisy art. 87 ust. 2a ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne stanowią, iż apteki szpitalne tworzy się w szpitalach lub innych przedsiębiorstwach podmiotów leczniczych wykonujących stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.

Rodzaje świadczeń

Definicje świadczeń zdrowotnych zawierają przepisy art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 14 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Przepisy te rozróżniają różne zakresy tych świadczeń:

• świadczenie szpitalne - wykonywane całą dobę kompleksowe świadczenia zdrowotne polegające na diagnozowaniu, leczeniu, pielęgnacji i rehabilitacji, które nie mogą być realizowane w ramach innych stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych lub ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych;

• stacjonarne i całodobowe świadczenie zdrowotne inne niż świadczenie szpitalne - świadczenia opiekuńcze, pielęgnacyjne, paliatywne, hospicyjne, świadczenia z zakresu opieki długoterminowej, rehabilitacji leczniczej, leczenia uzależnień, psychiatrycznej opieki zdrowotnej oraz lecznictwa uzdrowiskowego, udzielane pacjentom, których stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych w odpowiednio urządzonych, stałych pomieszczeniach.

Dodatkowo przepis art. 5 pkt. 37 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych definiuje leki, wyroby medyczne, w tym wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze jako świadczenie zdrowotne rzeczowe.

W tym ostatnim przypadku wykonywanie tych świadczeń, w zakresie zaopatrzenia szpitali lub innych przedsiębiorstw podmiotów leczniczych wykonujących stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne jest zadaniem apteki szpitalnej (art. 87 ust. 1 pkt 2 oraz art. 86 ust. 2, 3 i 4 ustawy Prawo farmaceutyczne) i wiąże się w sposób oczywisty z potrzebą jej utworzenia przez dany podmiot.

Bez obowiązku tworzenia apteki

Zgodnie z art. 13 ust. 3 w/w ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym uzdrowiskach obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych rodzaj i zakres udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej określa statut zakładu lecznictwa uzdrowiskowego, tak więc w przypadku sanatorium realizującego całodobowe świadczenia opieki zdrowotnej w warunkach stacjonarnych, jednakże bez udzielania rzeczowych świadczeń zdrowotnych, nie ma obowiązku utworzenia apteki szpitalnej bądź działu farmacji szpitalnej.

Zgodnie z przepisem art. 108. ust. 1. ustawy Prawo farmaceutyczne Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna sprawuje nadzór nad jakością i obrotem produktami leczniczymi oraz obrotem wyrobami medycznymi znajdującymi się w hurtowniach farmaceutycznych, aptekach ogólnodostępnych, aptekach szpitalnych, działach farmacji szpitalnej, punktach aptecznych i placówkach obrotu pozaaptecznego.

Powyższy katalog nadzorowanych placówek nie obejmuje podmiotów leczniczych nie posiadających aptek szpitalnych lub działów farmacji szpitalnej.

Przepisy ustawy Prawo farmaceutyczne oraz ustawy o działalności leczniczej nie zawierają przepisów karnych odnoszących się do poruszanej kwestii. Realizacja obowiązku posiadania apteki lub działu farmacji szpitalnej dokonywana jest natomiast w procesie rejestracji podmiotu przez organ rejestrujący np. wojewodę oraz w procesie kontraktowania świadczeń zdrowotnych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Źródło: www.mp.pl