Unijny ranking innowacyjności

Jak pokazują ostatnie badania siłami napędowymi wzrostu innowacji w UE są małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz komercjalizacja innowacji w połączeniu z doskonałymi systemami badań.

Na czele: Szwecja, Niemcy, Dania i Finlandia – to kraje osiągające wyniki znacznie powyżej średniej UE. Wśród innowacyjnych maruderów: Polska, Łotwa, Rumunia i Bułgaria, którym bardzo daleko nie tylko do liderów, ale nawet do unijnej średniej. Tak wygląda opublikowany właśnie unijny ranking innowacyjności z 2013 r. Siłami napędowymi wzrostu innowacji w UE są małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz komercjalizacja innowacji w połączeniu z doskonałymi systemami badań.

Wyniki w zakresie innowacyjności w UE poprawiają się z roku na rok pomimo utrzymującego się kryzysu gospodarczego. Jednak przepaść innowacyjna między państwami członkowskimi stale się pogłębia. Taki jest wniosek z opublikowanej przez Komisję Europejską tablicy wyników z 2013 r. w zakresie badań i innowacji, która pokazuje pozycję poszczególnych państw członkowskich UE.

W unijnej tablicy wyników innowacyjności z 2013 r. państwa członkowskie zostały podzielone na cztery grupy:

liderzy innowacji: Szwecja, Niemcy, Dania i Finlandia – to kraje osiągające wyniki znacznie powyżej średniej UE;
kraje doganiające liderów: Holandia, Luksemburg, Belgia, Wielka Brytania, Austria, Irlandia, Francja, Słowenia, Cypr i Estonia – wszystkie osiągnęły wynik powyżej średniej UE;
umiarkowani innowatorzy: Włochy, Hiszpania, Portugalia, Czechy, Grecja, Słowacja, Węgry, Malta i Litwa – wyniki poniżej średniej UE;
innowatorzy o skromnych wynikach: wyniki w Polsce, na Łotwie, w Rumunii i Bułgarii są znacznie niższe od średniej UE.

Najbardziej innowacyjne kraje poprawiły swoje wyniki, inne jednak wykazały brak postępów. Ogólna kolejność państw w ramach UE pozostaje stosunkowo stabilna ze Szwecją na pierwszym miejscu; kolejne pozycje zajmują Niemcy, Dania i Finlandia. Estonia, Litwa i Łotwa odnotowały największe postępy w porównaniu z rokiem ubiegłym.

Siłami napędowymi wzrostu innowacji w UE są małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz komercjalizacja innowacji w połączeniu z doskonałymi systemami badań. Jednak spadek działalności gospodarczej i inwestycji typu „venture capital” w latach 2008–2012 oddziaływał negatywnie na wyniki w zakresie innowacji.

Antonio Tajani, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej i komisarz ds. przemysłu i przedsiębiorczości, powiedział:„Tegoroczne wyniki pokazują, że kryzys gospodarczy negatywnie wpłynął na działalność innowacyjną w niektórych częściach Europy.Inwestycje w innowacje mają zasadnicze znaczenie, jeżeli chcemy utrzymać naszą konkurencyjność w skali globalnej i przywrócić wzrost gospodarczy w Europie.Musimy zachęcać do przedsiębiorczości, gdyż MŚP stały się główną siłą napędową innowacyjności”.

Máire Geoghegan-Quinn, komisarz ds. badań, innowacji i nauki, stwierdziła: „Innowacyjność powinna być teraz w centrum wszystkich programów politycznych państw członkowskich.Opublikowane również w dniu dzisiejszym najnowsze sprawozdanie na temat stanu Unii innowacji świadczy o postępach poczynionych w 2012 r. w zakresie niektórych ważnych kwestii, takich jak patent europejski o jednolitym skutku i nowe przepisy dotyczące funduszy »venture capital«, ale musimy iść dalej, by uniknąć przepaści innowacyjnej w Europie”.

Komisja Europejska opublikowała dziś również sprawozdanie uzupełniające w stosunku do tablicy wyników. Ze sprawozdania „Stan Unii innowacji” wynika, że Komisja już w dużej mierze wywiązała się ze zobowiązań dotyczących sztandarowej inicjatywy Unia innowacji.

Źródła sukcesu liderów innowacji

Najbardziej innowacyjne kraje UE wykazują pewną liczbę wspólnych mocnych stron w zakresie krajowych systemów badań i innowacji, wśród których znajduje się kluczowa rola innowacyjnej przedsiębiorczości i szkolnictwa wyższego. Sektory gospodarki wszystkich liderów innowacji osiągają bardzo wysokie wskaźniki nakładów na badania naukowe i rozwój oraz przodują w składaniu wniosków patentowych. W krajach tych istnieje również dobrze rozwinięty sektor szkolnictwa wyższego oraz ścisłe powiązania między przemysłem i nauką.

Porównania w skali międzynarodowej z UE

Porównanie z innymi krajami europejskimi potwierdza pozycję Szwajcarii jako lidera innowacji, który stale góruje nad wszystkimi krajami UE. Tegoroczne wyniki ponownie pokazują, że Korea Południowa, USA i Japonia przewyższają UE pod względem wydajności.

Przewaga Korei Południowej nad UE wzrasta, ale od 2008 r. UE zdołała zniwelować prawie połowę różnicy w stosunku do USA i Japonii. UE nadal pozostaje znacznie w tyle za światowymi liderami w szczególności w zakresie wydatków przedsiębiorstw na badania naukowe i rozwój, publiczno-prywatnych wspólnych publikacji oraz patentów, jak również w szkolnictwie wyższym. UE nadal udaje się osiągać wyniki lepsze niż uzyskiwane przez Australię, Kanadę, Brazylię, Rosję, Indie, Chiny i Republikę Południowej Afryki.

Przewaga ta maleje w przypadku Chin, utrzymuje się na stałym poziomie w odniesieniu do pozostałych krajów grupy BRIC (Brazylia, Rosja, Indie) i wzrasta w porównaniu z Australią oraz Kanadą.

Unijna tablica wyników innowacyjności z 2013 r. opiera się obecnie na 24 wskaźnikach, które są pogrupowane w trzy główne kategorie i osiem wymiarów:

„warunki podstawowe” – podstawowe elementy, które umożliwiają innowacje (zasoby ludzkie, otwarte, doskonałe i atrakcyjne systemy badań oraz finansowanie i wsparcie);

„działalność przedsiębiorstw” – kategoria odzwierciedlająca wysiłki europejskich przedsiębiorstw w zakresie innowacji (ich inwestycje, powiązania i przedsiębiorczość, aktywa intelektualne); oraz