Narodowe Centrum Nauki otworzyło dziesiątą już edycję konkursów OPUS, PRELUDIUM i SONATA, w których do zdobycia jest 240 mln zł. NCN po raz pierwszy ogłosiło również konkurs POLONEZ dla naukowców przyjeżdżających z zagranicy, którzy chcą prowadzić badania naukowe w polskich jednostkach. Budżet tego konkursu to aż 40 mln zł.

POLONEZ 1 to najnowszy konkurs NCN, dzięki któremu naukowcy z zagranicy będą mogli przyjechać do Polski na roczny lub dwuletni staż badawczy. Jest on adresowany zarówno do obcokrajowców, jak i Polaków pracujących poza granicami kraju. Aby zakwalifikować się do konkursu, wnioskodawca musi spełnić dwa warunki: posiadać stopień doktora lub 4 lata doświadczenia badawczego w pełnym wymiarze czasu pracy oraz w okresie 15 września 2012-15 września 2015 nie mieszkać, nie pracować ani nie studiować w Polsce dłużej niż 12 miesięcy.

– POLONEZ to pierwszy program skierowany do naukowców przebywających za granicami Polski, który dzięki współfinansowaniu z europejskiego programu Horyzont 2020 oferuje tak atrakcyjne warunki finansowe. Mamy nadzieję, że dzięki niemu uda się ściągnąć do Polski zdolnych i ambitnych badaczy, którzy będą swoistym zastrzykiem energii i motywacji dla polskiej nauki – podkreślił prof. Zbigniew Błocki, dyrektor Narodowego Centrum Nauki.

Zwycięzcy mają zagwarantowane środki na zatrudnienie w jednostkach w wysokości 31,5 tys. euro rocznie oraz grant badawczy do 160 tys. zł rocznie. Dodatkowo mogą liczyć na ponad 20 tys. euro rocznie z tytułu pokrycia kosztów związanych z okresową zmianą miejsca zamieszkania, dodatek rodzinny (w przypadku przyjazdu do Polski z rodziną) oraz pakiet szkoleń organizowanych przez NCN. Jednostka przyjmująca laureata otrzyma 20% kosztów pośrednich. Program POLONEZ 1 jest współfinansowany z programu Horyzont 2020 w ramach działań Maria Skłodowska-Curie (COFUND).

Narodowe Centrum Nauki ogłosiło również trzy konkursy cieszące się niezmiennie dużym zainteresowaniem wśród polskich naukowców: OPUS 10, PRELUDIUM 10 i SONATA 10.

W konkursie PRELUDIUM 10 o pieniądze na prowadzenie badań mogą ubiegać się osoby rozpoczynające karierę naukową, które nie posiadają jeszcze stopnia naukowego doktora. Do zdobycia jest 30 mln zł. PRELUDIUM to konkurs unikatowy w skali światowej: w niewielu krajach na świecie doktorant ma możliwość otrzymania środków na prowadzenie własnego projektu badawczego i zdobycia doświadczenia w roli kierownika projektu. Jak pokazują statystyki, większość wniosków w poprzednich edycjach tego konkursu spływała od doktorantów.

– Staramy się w miarę możliwości wspierać tych młodych naukowców, którzy mają dobre pomysły na badania. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę z tego, że sytuacja doktorantów w polskiej nauce jest bardzo trudna. System finansowania studiów doktoranckich nie działa dobrze, tylko nieznaczny procent studentów otrzymuje stypendia, w szczególności w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce. W efekcie niewielu kończy studia doktoratem. Rada NCN wystosowała do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego apel o podjęcie pilnych prac mających na celu szybkie wprowadzenie koniecznych, całościowych zmian w tym zakresie – podkreśla prof. Michał Karoński, przewodniczący Rady NCN.

W konkursie OPUS 10 o granty na realizację badań podstawowych może ubiegać się każdy naukowiec, niezależnie od wieku i doświadczenia. Dzięki środkom z konkursu może stworzyć spory zespół badawczy, w którym znajdą się zarówno badacze zatrudnieni na stanowiskach typu post-doc, jak i doktoranci otrzymujący stypendia. W ramach konkursu można również zaplanować zakup aparatury niezbędnej do realizacji badań.

SONATA 10 to konkurs przeznaczony dla osób rozpoczynających karierę naukową, które mają już stopień naukowy doktora. Dotychczas w konkursach tego typu mogły brać udział osoby, które otrzymały stopień doktora w okresie ostatnich 5 lat przed rokiem złożenia wniosku. Ze względu na niedawną zmianę ustawy o zasadach finansowania nauki, w konkursie SONATA 10 mogą brać udział osoby, które zrobiły doktorat w okresie ostatnich 7 lat przed rokiem złożenia wniosku, a więc w tym przypadku w latach 2008-2015. Pula konkursowa to 30 mln zł.

W ramach ogłoszonych właśnie konkursów Narodowe Centrum Nauki będzie mogło ponownie udzielać pomocy publicznej na finansowanie badań podstawowych realizowanych w formie projektów badawczych oraz pomocy de minimis na finansowanie staży po uzyskaniu stopnia doktora odbywanych u przedsiębiorcy przez osoby rozpoczynające karierę naukową.

Wnioski można składać za pośrednictwem systemu OSF (https://osf.opi.org.pl) do 15 grudnia 2015 r. Wyniki konkursów będą znane do połowy czerwca 2016 r.