Profesorowie Ryszard Kierzek z Polski i Douglas H. Turner z USA - badacze RNA - zostali we wtorek w Warszawie uhonorowani Polsko-Amerykańską Nagrodą Naukową. Przyznała ją po raz drugi Fundacja na rzecz Nauki Polskiej i największe stowarzyszenie naukowe AAAS.

Prof. Ryszard Kierzek z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu i Douglas Turner z Wydziału Chemicznego Uniwersytetu w Rochester zostali wyróżnieni za badania właściwości termodynamicznych, biologicznych i strukturalnych kwasu rybonukleinowego (RNA) oraz syntezy chemicznej RNA.

Polsko-Amerykańska Nagroda Naukowa jest przyznawana wspólnie przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej i największe na świecie stowarzyszenie naukowe American Association for the Advancement of Science (AAAS). Może ją otrzymać para naukowców – jeden pracujący w Polsce, a drugi w USA – za wybitne osiągnięcie naukowe będące efektem ich współpracy. Nagroda wynosi po 5 tys. dol.

"Jeśli trafi na siebie taka para naukowców, jaką dzisiaj nagrodziliśmy, powstaje możliwość zrobienia czegoś zupełnie oryginalnego" - powiedział w rozmowie z PAP prezes FNP prof. Maciej Żylicz. Prof. Turner zajmuje się bowiem termodynamiką, a prof. Kierzek - chemią organiczną. "Oni uzupełniają się nawzajem. Tak uprawiana jest nauka na całym świecie" - zaznaczył Żylicz.

"Współpracujemy już 30 lat. Doug był w Polsce kilkanaście razy, ja w jego grupie w laboratorium pracowałem w sumie może 6-7 lat" - wspomniał w rozmowie z PAP prof. Kierzek. Naukowcy mają na koncie 60 wielokrotnie cytowanych wspólnych publikacji.

"Kiedy się poznaliśmy, nie mieszkaliśmy na innych półkulach, pracowaliśmy w University of Colorado w Boulder - w pokojach po przeciwnych stronach korytarza - powiedział w rozmowie z PAP prof. Turner. - Byliśmy po prostu szczęściarzami, że się spotkaliśmy. Ja miałem do rozwiązania problem, do którego potrzebne były odpowiednie cząsteczki. A Ryszard umiał je wytworzyć. Bo umiał syntetyzować właściwie dowolne cząsteczki RNA. A ja właściwie nic o tym nie wiedziałem. Skorzystałem więc ze sposobności, która się nadarzyła".

Dzięki wynikom badań Kierzka i Turnera możliwe stało się przewidywanie struktury dowolnego RNA na podstawie jego sekwencji. Badania profesorów pozwoliły określić termodynamiczne reguły fałdowania RNA. Obecnie metoda ta jest używana przez większość grup zajmujących się RNA.

"Wiele chorób, jakie ludzi dotyka, ma swoje podłoże genetyczne w RNA. Jeżeli będziemy potrafili RNA naprawić, będziemy potrafili przeciwdziałać tym chorobom" - skomentował badania prof. Kierzek.

Podczas wtorkowej uroczystości dr. E. William Colglazier z AAAS zaznaczył, że Polsko-Amerykańska Nagroda Naukowa jest przyznawana nie tylko po to, by wskazywać wybitnych uczonych. "To również sposób inspirowania przyszłych pokoleń, pokazywania im, że najlepszym sposobem na postęp w różnych dziedzinach nauki jest współpraca międzynarodowa, znajdowanie najlepszych partnerów naukowych - gdziekolwiek tylko są, na całym świecie" - powiedział Colglazier.

Prof. Ryszard Kierzek jest kierownikiem Zakładu Chemii i Biologii Strukturalnej Kwasów Nukleinowych w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu. Był wielokrotnie wizytującym profesorem w USA. Zajmuje się chemią bioorganiczną i biologią strukturalną RNA. W swoich badaniach wykorzystuje wiedzę z zakresu chemii, biologii, termodynamiki, bioinformatyki oraz struktury RNA do modulacji aktywności biologicznej RNA związanej z chorobami człowieka. Opublikował ponad 150 prac cytowanych około 6 tys. razy. Jest laureatem m.in. programu MISTRZ Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Prof. Douglas H. Turner z kolei związany jest z Wydziałem Chemii na Uniwersytecie w Rochester. Prof. Turner jest międzynarodowym ekspertem w dziedzinie biofizyki RNA, w szczególności w zakresie parametrów wykorzystywanych do przewidywania fałdowania RNA znanych jako reguły Turnera. Opublikował ponad 230 prac cytowanych ponad 15 tys. razy.

Nagroda została ustanowiona w 2013 roku. Jest przyznawana co dwa lata w drodze konkursu opartego na nominacjach. Laureatami poprzedniego, pierwszego konkursu zostali prof. Mariusz Jaskólski i dr Alexander Wlodawer za badania w dziedzinie biologii strukturalnej.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl