Stu młodych badaczy z całej Polski zostało wyróżnionych stypendiami START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Podczas sobotniej uroczystości minister nauki Jarosław Gowin podkreślał, że nauce potrzebne są reformy, "które pozwolą w lepszy sposób wykorzystać, uwolnić energię naukową młodego pokolenia".

Stypendia START przyznawane są najzdolniejszym młodym naukowcom. Wysokość rocznego stypendium to 28 tys. zł, a łączna kwota, jaką fundacja przeznaczyła na stypendia START w 2017 roku, wynosi blisko 3 mln złotych.

"Wierzę, że wykorzystacie tę szansę i że pójdziecie śladem wielu waszych poprzedników, którzy teraz są już nie +wybitnymi początkującymi naukowcami+, tylko wybitnymi naukowcami, którzy wytyczają nowe szlaki nauki polskiej, nauki światowej" - powiedział minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin, gratulując stypendystom podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie.

Swoje gratulacje przekazał też w odczytanym liście prezydent Andrzej Duda. „ Wierzę, że dzięki otrzymaniu nagrody będą mogli państwo kontynuować prowadzone prace badawcze i jeszcze pełniej niż dotąd rozwijać swoje zainteresowania” – podkreślił. Zauważył, że "wciąż trzeba się starać, aby poprawiać warunki pracy uczonych", dlatego "misja Fundacji na rzecz Nauki Polskiej jest nadal aktualna".

Dziękując FNP za 25-letnią działalność Jarosław Gowin podkreślił, że w dużej mierze właśnie dzięki fundacji powstały w Polsce "wyspy doskonałości naukowej".

Minister przypomniał o trwających obecnie pracach nad reformą polskiej nauki. Projektowane zmiany mają sprawić, "żeby ten ogromny potencjał naukowy, który tkwi w młodym pokoleniu polskich badaczy, nie został roztrwoniony, albo żeby nie został zablokowany" - zaznaczył.

MNiSW przygotowuje nową ustawę o szkolnictwie wyższym; koncepcje zmian przygotowały trzy konkurencyjne zespoły eksperckie, wyłonione w konkursie; jednocześnie w ośrodkach naukowych w całej Polsce obywa się seria konferencji. "Ta ustawa powstaje nie na biurku ministra, nie na biurku urzędników ministerialnych, tylko w bardzo szerokim dialogu rządu i środowiska naukowego – oraz wewnątrz środowiska naukowego" - podkreślił.

Minister przypomniał, że część zmian już się rozpoczęła, jak choćby obowiązujące od stycznia nowe zasady finansowania uczelni, nowy algorytm czy odchodzenie od finansowego premiowania masowości kształcenia - na rzecz wysokiej jakości kształcenia. Dodał, że w dotacji statutowej po raz pierwszy brana jest pod uwagę jakość dorobku naukowego kadry danego wydziału, co sprawiło, że na uczelniach większy nacisk niż na masową dydaktykę - kładzie się na pracę naukową.

"Mam świadomość, że bez znaczącego wzrostu nakładów na naukę i szkolnictwo wyższe wszystkie reformy - i przede wszystkim ten wasz ogromny potencjał intelektualny - nie zostanie wykorzystany. Ale pieniądze to jedna rzecz, a równolegle do wzrostu nakładów na naukę muszą postępować reformy, które pozwolą w lepszy sposób wykorzystać, uwolnić energię naukową młodego pokolenia" - podkreślił Gowin.

Wspominając o zmianach finansowania szkolnictwa wyższego zapowiedział, że po wejściu w życie nowej ustawy "kategorie naukowe, a więc jakość badawcza, będzie miała jeszcze większe znaczenie - dlatego, że chcemy powiązać uprawnienia do nadawania doktoratów i habilitacjii - z kategorią, jaką dana uczelnia (...) - będzie posiadała w określonej dyscyplinie. Nie wydział - tylko dyscyplina" - mówił.

Gowin chce też przebudować też dzisiejszy - "dysfunkcjonalny" model kształcenia doktorantów. "Chcemy prowadzić powszechny system stypendialny dla doktorantów, ale temu towarzyszyć musi też zdecydowane podniesienie wymagań jakości doktorantów. Chcemy odejść od wąskich, specjalistycznych studiów doktoranckich na rzecz szerokich interdyscyplinarnych szkół doktorskich, które będą mogły być prowadzone wewnątrz uczelni, albo będą to szkoły międzyuczelniane czy też łączące uczelnie z instytutami badawczymi, bądź instytutami PAN" - mówił.

Podczas niedzielnej uroczystości prezes FNP Maciej Żylicz zauważył, że stypendyści START dziesięć lat szybciej uzyskują samodzielność doktora habilitowanego, niż inni polscy naukowcy. Mówił też o znaczeniu mobilności dla rozwoju młodych doktorów: "Musimy wyjechać, (…) zobaczyć, jak gdzie indziej robi się naukę". Uznał, że zaniechanie tej mobilności "jest u nas pewną blokadą psychologiczną”.

Swoje stypendia START FNP przyznała po raz 25. Program START, realizowany przez fundację od 1993 r., jest największym w Polsce programem stypendialnym dla młodych naukowców. Roczne indywidualne stypendia w wysokości 28 tys. zł. mają wesprzeć finansowo młodych badaczy przed trzydziestką w początkach kariery naukowej i umożliwić im pełne poświęcenie się nauce.

Trójka laureatów, których osiągnięcia zostały najwyżej ocenione przez recenzentów konkursu, otrzymała specjalne wyróżnienia. Stypendia Michała Jachury z Uniwersytetu Warszawskiego, Mateusza Konczala z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Joanny Kułagi-Przymus z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zostały podwyższone do 36 tys. zł ze środków uzyskanych przez FNP z wpłat 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych. Podobnie podwyższone jest stypendium laureatki Stypendium im. Barbary Skargi, Hanny Wojewódki z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

W tym roku o stypendia ubiegało się ponad 1,1 tys. kandydatów. Laureaci wybierani są w drodze kilkuetapowego konkursu, w którym uczeni będący autorytetami w danej dziedzinie nauki oceniają dorobek kandydatów.

Średni wiek tegorocznych stypendystów to 28 lat. Najczęściej reprezentowane przez nich dziedziny naukowe to: nauki chemiczne, biologiczne (po 15 stypendystów) oraz nauki fizyczne (9 stypendystów). Najwięcej osób wyróżnionych przez FNP związanych jest z Uniwersytetem Warszawskim (18 stypendystów), Uniwersytetem Jagiellońskim (14 stypendystów) oraz Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (7 stypendystów). Z kolei główne ośrodki akademickie, z których rekrutują się stypendyści FNP to Warszawa (31 osób), Kraków (17 osób), Wrocław, Poznań oraz Gdańsk (po 11 osób).

W tegorocznej, 25. edycji konkursu, Fundacja przeznaczyła na stypendia blisko 3 mln zł. Do 2017 r. włącznie FNP przyznała 3436 stypendiów na łączną kwotę 75,5 mln zł.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl