Odkrycie przez fizyków śladów "boskiej" cząstki Higgsa, koniec 30-letniego programu lotów amerykańskich wahadłowców, Nobel dla nieżyjącego naukowca i odkrycie w Polsce unikatowego odcisku stopy dinozaura - to niektóre z ważnych wydarzeń naukowych w 2011 roku.
STYCZEŃ
- W Argentynie u podnóża Andów naukowcy odkryli kości jednego z najwcześniejszych dinozaurów. Nowy gatunek nazwano Eodromaeus. Jest to złożenie dwóch greckich słów oznaczających "jutrzenkę" i "biegacza".
- Naukowcy z projektu SuperWASP ogłosili odkrycie planety pozasłonecznej o temperaturze około 3200 stopni Celsjusza, co jest nowym rekordem wśród znanych egzoplanet.
- Kanadyjscy badacze ustalili, że około 250 mln lat temu doszło do największego wymierania w dziejach Ziemi. Jego przyczyną były intensywne zjawiska wulkaniczne.
LUTY
- Uczeni z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu ogłosili, że pracują nad zapłodnieniem in vitro u kota domowego. Badania mają w przyszłości pomóc w ocaleniu polskich żbików i rysi.
- Prototyp protezy ręki kierowanej impulsami akustycznymi wysyłanymi z mięśni skonstruowali naukowcy z Politechniki Wrocławskiej. To pierwsza taka proteza w Polsce i jedna z najnowocześniejszych w Europie.
MARZEC
- Nowatorskie szczepionki przeciwnowotworowe i inne rodzaje terapii genowej, w których zamiast DNA będzie wykorzystywane mRNA, czyli genetyczny przepis na białko, mogą wkrótce powstać dzięki wynalazkowi naukowców z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (FUW).
- W Krakowie otwarto Narodowe Centrum Nauki, organizujące konkursy na granty badawcze. Jego dyrektorem został prof. Andrzej Jajszczyk - specjalista w dziedzinie telekomunikacji z Akademii Górniczo Hutniczej.
KWIECIEŃ
- 12 kwietnia minęło 50 lat od epokowego wydarzenia – pierwszego lotu człowieka w kosmos. Pierwszym w historii kosmonautą był Jurij Gagarin. Kierował on statkiem kosmicznym Wostok 1, którym okrążył Ziemię jeden raz.
- Na pustyni Atacama w Chile otwarto nowe polskie obserwatorium astronomiczne, uruchomione w ramach projektu "Pi of the Sky". Zaangażowani w projekt warszawscy naukowcy liczą, że zebrane dane pomogą m.in. w poszukiwaniu śladów powstawania czarnych dziur.
MAJ
- Uczniowie z Torunia i z Sierpca znaleźli dwie nieznane wcześniej planetoidy na fotografiach wykonanych przez hawajski teleskop Pan-STARRS 1. Odkryć dokonano dzięki międzynarodowemu programowi International Astronomical Search Collaboration (IASC).
- Międzynarodowy zespół astronomów z udziałem Polaków odkrył nową kategorię planet pozasłonecznych – obiektów o masie Jowisza swobodnie poruszających się w przestrzeni.
- 3,3 mln euro przyznała Komisja Europejska Instytutowi Chemii Fizycznej PAN. To jeden z największych grantów przyznanych pojedynczej polskiej instytucji naukowo-badawczej w ramach działania „Potencjał Badawczy” 7. Programu Ramowego UE.
CZERWIEC
- Łazik marsjański Magma2, zbudowany na Politechnice Białostockiej, zwyciężył w prestiżowych, międzynarodowych zawodach University Rover Challenge (URC) w USA. Dwa inne polskie łaziki zajęły czwarte i szóste miejsce.
- Asteroida o numerze 114025 otrzymała nazwisko polskiego astronoma Jerzego Krzesińskiego. Uczony pracuje w Katedrze Astronomii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz jest zatrudniony przez amerykański Uniwersytet Stanu Nowy Meksyk w Obserwatorium Apache Point.
- Bułgarscy archeolodzy odnaleźli w środkowej Bułgarii pozostałości najstarszego miasta w Europie. Odkrycia dokonano na stanowisku koło wioski Junacyte, położonej nad rzeką Marica w pobliżu miasta Pazardżik – stolicy obwodu o tej samej nazwie.
LIPIEC
- W Amazonii natrafiono na plemię indiańskie, liczące około 200 członków, które nie miało kontaktu ze współczesną cywilizacją. Narodowa Fundacja ds. Indian szacuje, że Amazonię zamieszkuje 68 plemion, które nie mają kontaktu z cywilizacją.
- Zespół Cellardoor z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (UAM) w Poznaniu zdobył pierwsze miejsce w kategorii projektowanie gier internetowych w światowym finale konkursu Imagine Cup - największego na świecie konkursu technologicznego dla studentów.
- 21 lipca amerykański prom kosmiczny Atlantis wylądował na Przylądku Canaveral na Florydzie kończąc 135. i ostatni lot w 30-letniej historii amerykańskich wahadłowców.
SIERPIEŃ
- 20 lat temu nawiązano pierwsze w Polsce połączenie, wykorzystujące technologię IP (internet protocol). Uniwersytet Warszawski połączył się z uniwersytetem w Kopenhadze. Dziś 63 proc. Polaków ma dostęp do internetu.
- Na Ziemi żyje 8,7 miliona gatunków. Na odkrycie wciąż czeka aż 86 proc. gatunków lądowych i 91 proc. morskich – ogłosili w „PLoS ONE” naukowcy. To pierwsze tak precyzyjne oszacowania.
WRZESIEŃ
- Rozpoczęło działalność Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ)w Świerku, powstałe z połączenia Instytutu Energii Atomowej POLATOM, który zajmował się przede wszystkim technologiami jądrowymi i Instytutu Problemów Jądrowych, w którym prowadzono m.in. badania podstawowe w dziedzinie fizyki jądrowej. Nowy ośrodek ma się zając m.in. szkoleniem specjalistów oraz opracowywaniem technologii i procedur bezpieczeństwa w elektrowniach jądrowych.
- Ponad metrowej średnicy muszlę amonita - mięczaka kopalnego sprzed dziesiątków milionów lat – odkrył w opolskich kamieniołomach w paleontolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Adrian Kin. To największy amonit znaleziony dotąd na terenie Polski.
- Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) poinformowało o odkryciu ponad 50 planet wokół innych gwiazd, w tym 16 nazywanych superziemiami. Odkrycie było możliwe dzięki użyciu niezwykle precyzyjnego spektrografu HARPS.
- W Muzeum Ziemi w Warszawie natrafiono na skamieniałość dinozaura z towarzyszącym jej, odciśniętym obok w skale, śladem jego stopy. To pierwszy na świecie przypadek, kiedy można bezpośrednio powiązać tropy dinozaura z konkretnym gatunkiem.
- Naukowcy odkryli planetę pozasłoneczną, która obiega nie jedną, ale dwie gwiazdy.
- Pierwszy polski satelita naukowy oficjalnie otrzymał imię Lem, które wcześniej w głosowaniu wybrali internauci. Uroczystość odbyła się w Centrum Badań Kosmicznych (CBK) PAN w Warszawie.
- Dzięki internetowej grze, grupie uczonych, m.in. z Polski, udało się rozszyfrować budowę ważnego białka retrowirusa, z tej samej rodziny co HIV. Jest to krok w stronę projektowania skuteczniejszych leków dla osób z HIV/AIDS.
- Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP) obchodziła 20-lecie istnienia. FNP to największa pozabudżetowa organizacja finansująca naukę w Polsce. W ciągu 20 lat Fundacja zrealizowała m.in. 70 programów, przyznała ponad 7,5 tysiąca indywidualnych stypendiów.
- W doświadczeniach prowadzonych w ośrodku badawczym CERN elementarne cząstki zwane neutrinami pędziły szybciej niż światło. Zbici z tropu autorzy eksperymentu zaapelowali do innych fizyków pomoc w wyjaśnieniu dziwnego wyniku.
PAŹDZIERNIK
- Laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii 2011 za odkrycia dotyczące funkcjonowania układu odpornościowego zostali Amerykanin Bruce Beutler, Francuz Jules Hoffmann oraz pośmiertnie pochodzący z Kanady Ralph Steinman.
- Nagrodę Nobla z fizyki za odkrycie przyspieszonego rozszerzania się Wszechświata na podstawie obserwacji odległych supernowych otrzymali Amerykanin Saul Perlmutter oraz Brian P. Schmidt z Australii i Adam G. Riess z USA.
- Laureatem Nagrody Nobla z chemii został izraelski naukowiec Daniel Shechtman. Uhonorowano go za odkrycie kwazikryształów.
- Amerykańscy badacze po raz pierwszy uzyskali ludzkie komórki macierzyste wykorzystując kontrowersyjną metodę klonowania zarodków. Użyli jednak innej techniki niż ta, przy użyciu której sklonowano owcę Dolly.
- Badania europejskiej sondy Venus Express wskazały, że podobnie jak Ziemia, planeta Wenus także posiada warstwę ozonową w atmosferze.
- Astronomowie z Pennsylvania State University i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odkryli trzy kolejne planety poza Układem Słonecznym. Nowe planety mają masy zbliżone do masy Jowisza i są tzw. gazowymi olbrzymami.
LISTOPAD
- 8 listopada Ziemię minęła asteroida 2005 YU55, w odległości nieznacznie mniejszej od dystansu Ziemia-Księżyc. Asteroida o średnicy 400 metrów jest zaliczana do grupy "potencjalnie niebezpiecznych obiektów". Przelot był największym zbliżeniem w ciągu ostatnich 200 lat.
- Znany holenderski psycholog Diederik Stapel przyznał, że w przez wiele lat fałszował wyniki badań, które ukazały się m.in. w renomowanych pismach naukowych, takich jak „Science”.
- Profesorowie: Tomasz Giaro, Jan Potempa, Maciej Lewenstein i Elżbieta Frąckowiak zostali laureatami nagród Fundacji na rzecz Nauki Polskiej - za prace z zakresu doktryn prawa, paradontozy, optyki kwantowej, magazynowania energii.
- Zakończono międzynarodowy eksperyment Mars500, czyli symulowaną wyprawę na Marsa. Przez 520 dni 6-osobowa załoga była zamknięta w izolowanym kompleksie w Moskwie, wykonując wirtualną misję.
- Międzynarodowy zespół fizyków, realizujących eksperyment ICARUS, wykazał, że neutrina z eksperymentu OPERA nie mogły być jednak szybsze od światła.
- NASA wysłała kolejną misję na Czerwoną Planetę. Misja Mars Science Laboratory z łazikiem Curiosity wyniesiono w kosmos za pomocą rakiety Atlas V. Start nastąpił z Cape Canaveral Air Force Station na Florydzie.
GRUDZIEŃ
- Naukowcy z amerykańskiej agencji kosmicznej NASA potwierdzili odkrycie planety w "strefie warunków sprzyjających powstaniu życia". Planetę odkryto dzięki teleskopowi Keplera.
- Naukowcy z ośrodka badawczego CERN ogłosili, że wyniki eksperymentów ATLAS i CMS sugerują, iż cząstka Higgsa istnieje. Jeśli odkrycie się potwierdzi, będzie przemawiało za słusznością dotychczasowych teorii fizyki cząstek, sformułowanych w tzw. Modelu Standardowym.
- Profesorowie: Arkadiusz Wójs, Andrzej Kowalczyk i Andrzej Kadłuczka odebrali w Warszawie nagrody ministra nauki i szkolnictwa wyższego za najwybitniejsze osiągnięcia naukowe.
odkrycia, podsumowanie, naukowiec, Nobel, nagroda Nobla, biologia, fizyka, chemia, biochemia, biotechnologia, medycyna, postęp, nauka, lab, laboratori
wstecz
Podziel się ze znajomymi