Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
FMM
Strona główna Start
Dodatkowy u góry
Labro na dole

„BERLINKA” - NIEZWYKŁA HISTORIA EUROPY W KRAKOWIE

Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego zakończyli badania  nad rękopisami romańskimi należącymi do zbiorów krakowskiej „Berlinki”. Ich wynikami zainteresowane jest środowisko międzynarodowe.



Rys. 1 Rękopis wykonany w regionie Metzu, w trzeciej ćwierci XIV wieku. Zachowany dzisiaj we fragmentach: cztery pergaminowe karty pochodzące z obszernej kompilacji tekstów religijnych i dydaktycznych. Pięknie zdobiony: tutaj inicjał figuralny przedstawiający scenę Konsekracji.


„W znajdujących się w Bibliotece Jagiellońskiej zbiorach tzw. Berlinki znaleźliśmy szereg średniowiecznych traktatów medycznych po włosku. W większości są to wersje wcześniej nigdy nie publikowane, zidentyfikowane po raz pierwszy w ramach naszych badań. Odkodowaliśmy również hiszpański podręcznik do nauki języka guarani z XVIII w. autorstwa misjonarza jezuickiego. Guarani jest językiem Indian Ameryki Łacińskiej do dziś używanym w Paragwaju” – mówi dr hab. Piotr Tylus, który wraz z innymi badaczami z UJ złamał fragment kodu „Berlinki”.

W ramach badań zespołu Piotra Tylusa opublikowano trzy niezwykłe książki poświęcone studiom nad dawnymi manuskryptami. Jedna z nich, pt. „Co mówią stare rękopisy” spotkała się z wielkim uznaniem środowiska międzynarodowego. Naukowcy-mediewiści z największego w Ameryce Północnej dwujęzycznego Uniwersytetu w Ottawie poprosili o przetłumaczenie książki na język francuski.



Rys.2 Przykład bardzo rzadkiej oprawy: przedziwny i kunsztowny mariaż skóry ze złotem – obecnie zachowane są jedynie cztery oprawy tego typu na świecie.



Spór o „Berlinkę”

„Berlinka”, to około 500 tys. materiałów archiwalnych, między innymi rękopisy Boccaccia, Giordana Bruna, Lutra lub partytury Mozarta i Bacha. Jest ona bezcennym skarbem kultury i sztuki europejskiej. Do Biblioteki Jagiellońskiej zasoby te trafiły po II wojnie światowej, kiedy opactwo cystersów w Krzeszowie (Dolny Śląsk), znalazło się w granicach polskich. Pochodzą z byłej Pruskiej Biblioteki Państwowej w Berlinie, której cześć Niemcy przenieśli do klasztoru z obawy przed zniszczeniem przez bombardowania aliantów.

Polsko-niemiecki spór o „Berlinkę” ciągnie się od zakończenia drugiej wojny światowej, mimo że zbiory te są zgodnie z prawem własnością Skarbu Państwa Polskiego. Ta zawiła sytuacja była pośrednim powodem tego, że nadal nie zbadano dokładnie jej zasobów. Mimo tych trudności naukowcy z Instytutu Filologii Romańskiej UJ postanowili podjąć się opracowania części zbiorów.



Rys.3. Trzynastowieczny fragment starofrancuskiej Historii świętego Graala. Jest to jedna pergaminowa karta, która posłużyła jako wierzchnia część oprawy późniejszej książki: widoczny odbity grzbiet i sygnatura 97


Taka mała historia Europy

Na tych starych, pożółkłych stronicach ukryte są nie tylko ciekawe, często nieznane teksty, ale także fascynujące dzieje ich powstania i przetrwania. „Dokonaliśmy identyfikacji tekstów, ustaliliśmy daty i miejsca powstania rękopisów oraz ich historię. Są to fakty podstawowe i najważniejsze przy badaniu tego typu zabytków” – mówi Piotr Tylus.

Informacje zakodowane są w oprawie, papierze czy pergaminie, ale też kształcie liter, iluminacjach, inicjałach i wielu innych elementach, które zdradzają także czas wykonania oraz modyfikacje poczynione na przestrzeni wieków. Czasami mówią nam o ich pierwszych i późniejszych właścicielach – to taka mała historia Europy.



Rys.4. Rękopis trzynastowieczny. Najstarsza włoska wersja, zachowana we fragmentach, powieści o Aleksandrze Wielkim.



Miłośnicy starych ksiąg

Polscy naukowcy są liczącymi się na świecie znawcami tematu. Ich spotkania z innymi ekspertami, kustoszami, ale także prywatnymi kolekcjonerami starych ksiąg zawsze wzbudzają ogromne zainteresowanie, jak choćby podczas prestiżowego Międzynarodowego Kongresu Bibliofilskiego w 2011 r. w Krakowie i Warszawie. Środowisko miłośników i zbieraczy starych ksiąg jest bardzo hermetyczne i, nie ma co ukrywać, dostępne dla nielicznych, najczęściej bogatych ludzi. Naukowcy z UJ jednak zapraszają do niego każdego, kogo interesuje historia starych manuskryptów, o badaniach zespołu można bowiem przeczytać na stronie internetowej: info.filg.uj.edu.pl/fibula/. Ich projekt został również opisany w publikacji CITTRU* pt. „Projektor Jagielloński. Co badają naukowcy na UJ?” (www.projektor.cittru.uj.edu.pl).


*CITTRU jest jednostką Uniwersytetu Jagiellońskiego, której rolą jest wspieranie rozwoju nowoczesnej nauki poprzez marketing innowacji i badań naukowych, popularyzację wiedzy i promocję nowych metod komunikacji naukowej, a także aplikowanie o fundusze na rozwój uczelni. Najważniejsze projekty CITTRU to: tworzenie portfolio innowacji UJ i ich ochrona prawna (patenty) oraz autorski program promocji nauki i popularyzacji wiedzy, realizowany pod hasłem "Odkryj Przestrzenie Nowej Nauki" (czasopismo NIMB, Szkoła Promocji Nauki). 

Informacje o aktualnych działaniach znaleźć można na stronie www.cittru.uj.edu.pl oraz na profilu www.facebook.com/nimb.cittru









Tagi: Berlinka, badania, Kraków, historia, Projektor, Projektor Jagielloński, UJ, biologia, biotechnologia, nauka, lab, laboratorium, laboratoria
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Informacje dnia: Jazda na rolkach - Czy jest dobrym sportem? Polimer o właściwościach przeciwgrzybiczych Stypendia ministra nauki dla niemal 400 studentów Skuteczniejsze leczenie chorych na nowotwory krwi Tylko 36% transgranicznych wód podziemnych ma ochronę Technologia ultradźwiękowa w diagnostyce chorób Jazda na rolkach - Czy jest dobrym sportem? Polimer o właściwościach przeciwgrzybiczych Stypendia ministra nauki dla niemal 400 studentów Skuteczniejsze leczenie chorych na nowotwory krwi Tylko 36% transgranicznych wód podziemnych ma ochronę Technologia ultradźwiękowa w diagnostyce chorób Jazda na rolkach - Czy jest dobrym sportem? Polimer o właściwościach przeciwgrzybiczych Stypendia ministra nauki dla niemal 400 studentów Skuteczniejsze leczenie chorych na nowotwory krwi Tylko 36% transgranicznych wód podziemnych ma ochronę Technologia ultradźwiękowa w diagnostyce chorób

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje