Zakazane pamiątki z wakacji

Co roku, w walizkach Polaków wracających z zagranicznych wojaży, celnicy znajdują kilka tysięcy wyrobów wykonanych z ginących gatunków roślin i zwierząt. Turyści zwożą figurki, szachy, biżuterię z kości słoniowej, maści z tygrysa, pantery śnieżnej, sproszkowane rogi nosorożca - produkty zalecane przez tradycyjną azjatycką medycynę, szale shathoosh z wełny antylopy tybetańskiej, pióra, wypchane ptaki, torebki ze skóry węża, koralowce, muszle. Ministerstwo Środowiska ostrzega: uwaga na egzotyczne pamiątki! Za przywiezienie wyrobów wykonanych z ginących roślin i zwierząt grozi nawet pięć lat więzienia!

Mamy w końcu upragnione lato, sezon wojaży i szalonych podróży. Coraz większym zainteresowaniem cieszą się wycieczki do egzotycznych krajów, z których chcemy przywieźć jakąś oryginalną pamiątkę, charakterystyczną dla danego regionu. Co zatem można zabrać ze sobą do kraju? Może naszyjnik z kości słoniowej lub kawałek koralowca? Jak się okazuje, powrót z taką pamiątką, może okazać się początkiem kłopotów. Jeżeli przewozisz bez zezwolenia okazy chronionych gatunków lub przedmioty z nich wykonane, łamiesz prawo i narażasz się na konsekwencje karne. Zgodnie z przepisami, proceder ten jest traktowany jako przestępstwo Grozi za nie kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, poza oczywiście konfiskatą przewożonych okazów.

Jakich pamiątek nie możesz przywozić z wakacji?

Skrajna nieodpowiedzialność podróżników i nieznajomość przepisów nie jest usprawiedliwieniem. Dlatego też warto zwrócić uwagę,jakich pamiątek wykonanych ze zwierząt i roślin należy się wystrzegać. Zgodnie z postanowieniami Konwencji o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (CITES) oraz przepisami prawa Unii Europejskiej, międzynarodowy handel ponad 800 gatunkami zwierząt i roślin jest całkowicie zabroniony, a dla ponad 30 000 gatunków jest ograniczony. Jeżeli chcesz, aby powrót z wakacji wiązał się jedynie z przyjemnymi wspomnieniami, zapoznaj się z listą gatunków chronionych, którą można znaleźć na stronie Ministerstwa Środowiska.

Na liście znajdują się m. in. :

KRĘGOWCE:

ssaki: wszystkie naczelne (w tym kapucynki, tamaryny, marmozety), kotowate (tygrysy, lwy, lamparty, pumy, serwale, rysie, żbiki i wszystkie inne poza kotem domowym), wilki, słonie, nosorożce, wydry. Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe małpki sprzedawane w celach hobbystycznych, skóry dzikich kotów, wilków, niedźwiedzi, wydr, słoni, niektórych zebr oraz przedmioty z nich wykonane (buty, dywaniki, kołnierze), wyroby z kości słoniowej, z rogów nosorożca, kłów morsa, pamiątki (wypchane zwierzęta lub ich fragmenty, przedmioty ze skóry, w tym przedmioty pamiątkarskie z dłoni małp, z nóg/włosia słonia), trofea, specyfiki medycyny azjatyckiej (mogą zawierać kości tygrysów, żółć niedźwiedzi, rogi nosorożca).
ptaki: np. gwarek, prawie wszystkie papugi, wszystkie ptaki drapieżne, sowy, kolibry. Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe i wypchane zwierzęta, jaja, trofea.
gady: węże np. wszystkie z rodziny pytonów i dusicieli, wszystkie żółwie lądowe i morskie, popularny w akwariach żółw czerwonolicy, wszystkie krokodyle, liczne legwany, gekony kameleony, inne jaszczurki. Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe zwierzęta, przedmioty skórzane (paski do zegarków, torebki, buty, kapelusze, kurtki), przedmioty pamiątkarskie ze spreparowanych węży, kobry w butelkach z egzotycznymi nalewkami, trofea.
płazy: np. drzewołazy, aksolotl. Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe zwierzęta sprzedawane w celach hobbystycznych.
ryby: np. wszystkie jesiotrokształtne, wszystkie koniki morskie. Na co przede wszystkim zwracać uwagę: egzotyczne rybki akwariowe, kawior, leki i paraleki (w tym, choć nie tylko, specyfiki medycyny azjatyckiej) wytworzone z koników morskich.

BEZKRĘGOWCE:

pajęczaki: np. : ptaszniki, skorpion cesarski. Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe zwierzęta sprzedawane w celach hobbystycznych, spreparowane skorpiony sprzedawane jako pamiątki lub składniki egzotycznych nalewek.
owady: np. niepylak apollo, pazie ptasioskrzydłe. Na co przede wszystkim zwracać uwagę: spreparowane okazy (motyle, chrząszcze) sprzedawane w celach kolekcjonerskich, żywe zwierzęta.
pierścienice: pijawka lekarska. Na co przede wszystkim zwracać uwagę: żywe okazy dla celów paramedycznych, leki i paraleki wytworzone z pijawek.
mięczaki (głównie małże i ślimaki): np. muszle skrzydelnika olbrzymiego i przydaczni; Na co przede wszystkim zwracać uwagę: muszle do celów kolekcjonerskich.
niektóre koralowce. Na co przede wszystkim zwracać uwagę: skamieniałe fragmenty koralowców przewożone jako pamiątki, składniki biżuterii (nie dotyczy korali czerwonych i różowych), żywe koralowce i ukwiały do celów akwarystycznych.

ROŚLINY

niektóre agawy;
niektóre cyprysy;
prawie wszystkie kaktusy;
wszystkie storczyki;
wszystkie dzbaneczniki;
szereg roślin drzewiastych z rodziny mahoniowa tych.

Na co przede wszystkim zwracać uwagę: egzotyczne rośliny ozdobne, meble i przedmioty z drewna (w szczególności mahoniowego).

Są też okazy gatunków których w ogóle nie można przywieźć do Unii Europejskiej. Są nimi np.:

trofea wilka z Białorusi, Kirgistanu, Turcji;
nierozłączka rudogłowa z Tanzanii;
ara zielonoskrzydła z Argentyny i Panamy;
wszystkie żółwie czerwonolice, jako zagrażające faunie europejskiej;
liczne gatunki koników morskich z Indonezji;
niektóre motyle z Wysp Salomona;
skrzydelnik olbrzymi (jego muszle są popularną pamiątką) z Haiti, niektóre muszle przydaczni
z Wietnamu, Mozambiku, wysp Salomona;
niektóre storczyki ze Szwajcarii, Turcji, Norwegii, Korei Południowej, Rosji, Chin, Wietnamu.

Należy też pamiętać, że w świetle przepisów nie ma znaczenia, czy przewóz dotyczy żywych zwierząt czy przedmiotów z nich wykonanych.

Okazy w rozumieniu Konwencji to osobniki żywe, martwe i produkty pochodne np. : trofea, skóry, wyroby skórzane, koralowce/muszle i ich fragmenty (biżuteria, pamiątki), żywność, leki, wyroby z kości słoniowej, rogu nosorożca, drewna. Jedynym kluczem jest obecność w produkcie gatunku objętego przepisami.

Co grozi za niedopełnienie wymogów?

W Malezji za rozprowadzanie narkotyków czeka cię kara śmierci. A najwyższa grzywna za handel dzikimi zwierzętami wynosi 5 tysięcy dolarów. Jak jest w Europie? Przewóz i działalność komercyjna prowadzona z naruszeniem przepisów UE w zakresie ochrony międzynarodowej fauny i flory jest przestępstwem i podlega karze pozbawienia wolności do pięciu lat! Czy jest to wystarczająca kara za zagładę całych populacji zwierząt? Zdecydowanie nie!

Pamiętajmy, że decyzje które podejmujemy, jako konsumenci oraz czynności wykonywane przez nas podczas wakacji mają łącznie wielki wpływ na środowisko. Miejmy to na uwadze kupując egzotyczne pamiątki z podróży.

Opracowała: Katarzyna Sowa-Lewandowska