Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Labro glowna
Strona główna Nowe technologie
Dodatkowy u góry
Labro na dole

Polietyleny

Agnieszka Rudy

Spośród tworzyw sztucznych największą rolę odgrywają obecnie tworzywa termoplastyczne. Najważniejszym z nich jest polietylen. Moce produkcyjne wszystkich zainstalowanych linii produkcyjnych tego polimeru na świecie wynoszą około 51,1 mln ton.


Rys. 1. Udział poszczególnych rodzajów katalizatorów w światowej produkcji polietylenu

W skali przemysłowej wytwarza się trzy podstawowe typy polietylenu [2,3]: – LDPE – polietylen (wysokociśnieniowy) niskiej gęstości (0,910–0,925g/cm3) – LLDPE – liniowy polietylen niskiej gęstości (0,912–0,935 g/cm3) – HDPE – polietylen (niskociśnieniowy) wysokiej gęstości (0,940–0,965 g/cm3). Polietylen wysokociśnieniowy (LDPE) po raz pierwszy otrzymano w Wielkiej Brytanii w 1933 roku w firmie Imperial Chemical Industries (ICI) metodą polimeryzacji rodnikowej. Od tego czasu prowadzono intensywne badania, które doprowadziły do opracowania technologii wytwarzania polietylenu pod niskim ciśnieniem (HDPE). Odkrycia tego w 1953 roku dokonał Karl Ziegler [3]. W latach 80. minionego stulecia opracowano sposób wytwarzania liniowych PE o małej gęstości, które zawierały różne komonomery, np. 1-buten, 1-heksen, 1-okten wbudowane w łańcuch polietylenowy. Przełom nastąpił w latach 70. Wtedy to bowiem Sinn, Kaminsky, Vollmer i Woldt [4,5] odkryli katalizatory metalocenowe, które pozwoliły na otrzymanie tworzyw poliolefinowych o ulepszonych właściwościach. Kluczem do ich uaktywnienia był kokatalizator: aluminoksan metylowy (MAO) , a jego odkrycie otworzyło nowy rozdział w syntezie poliolefin [6]. W oparciu o proces ICI w 1966 roku uruchomiono w Polsce pierwszą instalację do produkcji polietylenu w Z.Ch. Blachownia w Kędzierzynie Koźlu [7]. Dalszy rozwój produkcji polietylenu w Polsce związany jest z budową nowych wytwórni w Mazowieckich Zakładach Rafineryjnych i Petrochemicznych w Płocku (obecnie Polski Koncern Naftowy Orlen S.A. w Płocku). Wytwarzanie tam LDPE opiera się o dwa procesy produkcyjne: autoklawowy według technologii ICI i rurowy w oparciu o proces ATO CHIMIE. Wśród krajów przyjętych do Unii Europejskiej w 2004 roku Polska zużywa najwięcej tworzyw sztucznych i jako jedyny kraj w Europie Środkowowschodniej produkuje znaczące ilości tworzyw o specjalnych właściwościach [8].

Produkcja poliolefin w Polsce uwarunkowana jest dostępnością surowców do ich wytwarzania. Jednakże zauważalny jest dystans dzielący Polskę od krajów Unii Europejskiej. Obecnie w Polsce nie produkuje się HDPE. Rozpoczęto jednak rozbudowę wytwórni Olefin II w Płocku, która zapewni prawie dwukrotne zwiększenie produkcji polietylenu w 2005 roku. Oprócz tego planowana jest budowa nowej instalacji do produkcji polietylenu dużej gęstości. Natomiast LDPE wytwarzany będzie tylko w oparciu o licencyjny proces ATO CHIMIE [9].

Polietylen jest polimerem zbudowanym jedynie z węgla i wodoru, a więc z punktu widzenia ochrony środowiska jest łatwy do utylizacji. Jest tworzywem termoplastycznym, dlatego jednoznacznie należy opowiedzieć się za jego recyklingiem materiałowym. Na mniejszą skalę stosuję się recykling chemiczny polegający na częściowej degradacji poliolefin do związków niskocząsteczkowych, np. wosków lub całkowitej depolimeryzacji (do związków wyjściowych lub ich pochodnych). Ze względu na długi czas samodegradacji pod wpływem czynników środowiskowych składowanie odpadów poliolefinowych powinno zostać wykluczone. Ta metoda powinna znaleźć zastosowanie jedynie w przypadku do odpadów ostatecznych, których nie można wykorzystać przemysłowo w inny sposób. Niekorzystny dla środowiska jest również recykling energetyczny polegający na spalaniu. Przemawia za nim jedynie duża wartość opałowa poliolefin oraz możliwość odzysku energii. W Polsce nie ma jednak wysokiej klasy spalarni odpadów, połączonych z odzyskiem energii i oczyszczaniem chemicznym gazów wylotowych (takich jak dioksyny, pyły, tlenki siarki, węgla i azotu). W obliczu istnienia różnorodnych metod recyklingu, spalanie tworzyw polietylenowych należy zdecydowanie wykluczyć.

[1] N. Kashiwa, J. Polym. Sci., Part A, Polym. Chem., 2004, 44, 3.
[2] W. Kotowski, Przemysł Chemiczny: 2002, 81/2, 98.
[3] K.Szczegot, Kataliza Zieglera–Natty w polimeryzacji etylenu i α-olefin, Opole 1992
[4] K. Ziegler, Angew. Chem. 1964, 76, 545.
[5] H. Sinn, W. Kaminsky, H.Vollmer, R. Woldt: Angew. Chem.Int. Ed. Eng. 1980, 19, 390.
[6] H. Sinn, W. Kaminsky, H.Vollmer, R. Woldt: U.S. Pat. 4, 1983, 344, 404.
[7] Chemik, 2003, 4, 103.
[8] Materiały prasowe PKN Orlen SA., 2004.
[9] Rynek tworzyw, 2003, 3, 18.
[10] Rynek tworzyw, 2003, 4, 5.


Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Informacje dnia: W Polsce żyje miasto ludzi uratowanych dzięki przeszczepom szpiku Popularny lek na tarczycę może mieć związek z zanikiem kości W ostatnich 60 latach światowa produkcja żywności stale rosła Sztuczna inteligencja niesie zagrożenia dla rynku pracy Program naprawczy dla NCBR IChF PAN z grantem KE W Polsce żyje miasto ludzi uratowanych dzięki przeszczepom szpiku Popularny lek na tarczycę może mieć związek z zanikiem kości W ostatnich 60 latach światowa produkcja żywności stale rosła Sztuczna inteligencja niesie zagrożenia dla rynku pracy Program naprawczy dla NCBR IChF PAN z grantem KE W Polsce żyje miasto ludzi uratowanych dzięki przeszczepom szpiku Popularny lek na tarczycę może mieć związek z zanikiem kości W ostatnich 60 latach światowa produkcja żywności stale rosła Sztuczna inteligencja niesie zagrożenia dla rynku pracy Program naprawczy dla NCBR IChF PAN z grantem KE

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje