Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Labro glowna
Strona główna Nowe technologie
Dodatkowy u góry
Labro na dole

Polak współautorem nowego leku

W badaniach, rozpoczętych w latach 1988-1990 na Northwestern University w Evanston w Stanach Zjednoczonych pod kierunkiem chemika prof. Richarda Silvermana, brał udział Ryszard Andruszkiewicz - wówczas doktor na stażu naukowym, a obecnie profesor z Katedry Technologii Leków i Biochemii Politechniki Gdańskiej.

Lek ten, któremu nadano nazwę "Lyrica", produkt firmy farmaceutycznej Pfizer, najprawdopodobniej już wkrótce zostanie wprowadzony do sprzedaży w USA.

Padaczka (inaczej epilepsja) to jedna z najczęściej spotykanych chorób układu nerwowego. Jej efektem są nagłe, krótkotrwałe zaburzenia czynności mózgu, wynikające z nadmiernych i gwałtownych wyładowań bioelektrycznych w komórkach nerwowych. "Istnieje kilkadziesiąt typów padaczki, a dla około jednej trzeciej jej przypadków nie ma skutecznych leków. To dlatego tak ważne jest ich poszukiwanie" - prof. Andruszkiewicz.

Według jednej z teorii, wysuwanych przez naukowców, do ataków padaczki dochodzi w wyniku obniżenia się w mózgu poziomu jednego z neuroprzekaźników - kwasu gammaaminomasłowego (GABA).

"Dwa enzymy regulują poziom tego aminokwasu w mózgu: gammaaminotransferaza GABA, odpowiedzialna za degradację GABA oraz dekarboksylaza kwasu glutaminowego, odpowiadająca za biosyntezę (produkcję) GABA, czyli za jego powstawanie z kwasu glutaminowego" - tłumaczy prof. Andruszkiewicz.

"Poziom neuroprzekaźnika GABA można kontrolować przez hamowanie aktywności gammaaminotransferazy GABA" - wyjaśnia prof. Andruszkiewicz. - "Właśnie badania nad związkami chemicznymi, które mogą hamować aktywność tego enzymu stały się przedmiotem moich badań na Northwestern University" - dodaje.

Projekt, realizowany w laboratorium prof. Silvermana przez Andruszkiewicza, polegał na syntezie nowych, nieznanych do tej pory związków chemicznych, będących analogami (czyli związkami o bardzo zbliżonej budowie chemicznej) GABA. Do badań potrzebny był wspomniany enzym odpowiadający za produkcję neuroprzekaźnika GABA - dekarboksylaza kwasu glutaminowego. Andruszkiewicz pozyskał ten enzym z mózgu świni.

"Aby zdobyć mózg świni, pojechałem z kolegą samochodem do rzeźni w Chicago" - opowiada badacz. - "Kupiliśmy chyba z piętnaście wielkich, świeżych głów świń. Zapakowaliśmy je do worków z lodem i pojechaliśmy szybko na Uniwersytet. Panowały wówczas 30-stopniowe upały. Na uniwersytecie zanieśliśmy głowy do tzw. +cold roomu+, czyli pomieszczenia o temperaturze około 0-4 C. Tam, w kożuchach, cała grupa próbowała rozbić świńskie czaszki i wydostać mózgi. Pomogła dopiero piła do cięcia metalu. Później rozpocząłem w tym samym +cold roomie+ wyodrębnianie ze świńskich mózgów pożądanego enzymu".

W trakcie prac okazało się, że związki chemiczne, które polski chemik otrzymał podczas badań z wykorzystaniem tego enzymu, powodowały wzrost aktywności dekarboksylazy, a w efekcie - wzrost poziomu GABA w mózgu. Mogły więc one rzeczywiście stanowić potencjalne leki przeciwpadaczkowe.

Dalsze badania nad potencjalnym lekiem prowadzono w firmie Parke- Davis. Kupiła ona od Northwestern University licencję na korzystanie z tych związków (firmę Parke-Davis przejął później Pfizer). W wyniku badań w Parke-Davis okazało się, że jeden z otrzymanych w laboratorium prof. Silvermana związków, czyli (S)-3- izobutyloGABA (nazwany później: pregabalinem) wykazuje bardzo wysoką aktywność przeciwpadaczkową. To właśnie pregabalin jest aktywnym składnikiem leku "Lyrica".

Okazało się jednak, że przeciwpadaczkowe działanie pregebalinu nie polega na aktywacji enzymu dekarboksylazy, ale na łączeniu się leku z podjednostką jednego z rodzajów kanałów wapniowych, występujących w błonach komórek nerwowych. "Ten kanał wapniowy kontroluje uwalnianie kwasu glutaminowego z zakończeń nerwowych i powoduje w efekcie wzrost poziomu GABA w komórkach nerwowych" - tłumaczy prof. Andruszkiewicz.

Jak dodaje prof. Andruszkiewicz, później, już podczas badań prowadzonych przez firmę Pfizer, Lyrica dowiodła, że może być skuteczna także w zwalczaniu bólów neuropatycznych (zaburzeń czucia w stopach i w dłoniach, długotrwałych bólów mięśni nóg i rąk), fibromialgii (zwanej reumatyzmem mięśni, a charakteryzującej się bólami mięśni, ścięgien i wiązadeł) oraz jako lek uspokajający.

"Obecnie lek ten sprzedawany jest z dużym powodzeniem w Niemczech, Anglii i Meksyku. Najprawdopodobniej trafi w najbliższym czasie do sprzedaży w USA. Jeszcze nie wiadomo kiedy, ale z pewnością będzie też sprzedawany w Polsce" - uważa polski naukowiec.

PAP - Nauka w Polsce, Joanna Poros
Skomentuj na forum


Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Informacje dnia: W Polsce żyje miasto ludzi uratowanych dzięki przeszczepom szpiku Popularny lek na tarczycę może mieć związek z zanikiem kości W ostatnich 60 latach światowa produkcja żywności stale rosła Sztuczna inteligencja niesie zagrożenia dla rynku pracy Program naprawczy dla NCBR IChF PAN z grantem KE W Polsce żyje miasto ludzi uratowanych dzięki przeszczepom szpiku Popularny lek na tarczycę może mieć związek z zanikiem kości W ostatnich 60 latach światowa produkcja żywności stale rosła Sztuczna inteligencja niesie zagrożenia dla rynku pracy Program naprawczy dla NCBR IChF PAN z grantem KE W Polsce żyje miasto ludzi uratowanych dzięki przeszczepom szpiku Popularny lek na tarczycę może mieć związek z zanikiem kości W ostatnich 60 latach światowa produkcja żywności stale rosła Sztuczna inteligencja niesie zagrożenia dla rynku pracy Program naprawczy dla NCBR IChF PAN z grantem KE

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

  • dopasować treści stron i ich tematykę, w tym tematykę ukazujących się tam materiałów do Twoich zainteresowań,

  • dokonywać pomiarów, które pozwalają nam udoskonalać nasze usługi i sprawić, że będą maksymalnie odpowiadać Twoim potrzebom,

  • pokazywać Ci reklamy dopasowane do Twoich potrzeb i zainteresowań.

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje