Politechnika Warszawska i Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie to jedyne polskie instytucje, które wezmą udział w strategicznych projektach badawczych UE. Uczeni poprowadzą badania nad ludzkim mózgiem i właściwościami grafenu.

Wyniki konkursu Komisji Europejskiej na strategiczne projekty badawcze ogłoszono w styczniu br. Szczegóły dotyczące zwycięskich programów: „Human Brain Project (HBP)” i „Grafenowego Projektu Flagowego” przedstawiono w poniedziałek na konferencji prasowej w Warszawie.


Wskazane przez KE badania będą prowadzone przez 10 lat. W każdą inicjatywę zaangażują się naukowcy z co najmniej 15 państw członkowskich UE.

 Zespół z Politechniki Warszawskiej, weźmie udział w programie "Human Brain Project". Naukowcami pokieruje dr hab. Piotr Bogorodzki.

 Głównym zadaniem naukowców będzie zrozumienie sposobu działania ludzkiego mózgu. Jak powiedział dr Bogorodzki, choć uczeni znają strukturę mózgu, to wciąż nie wiedzą do końca jak on działa. Po drodze naukowcy zrealizują szereg „mniejszych” celów, które będą miały zastosowanie np. w medycynie.

 „Uczestniczymy w części, która dotyczy zbierania danych klinicznych. Chcemy by badania pacjentów, które wykonuje się w szpitalach zebrać do jednej wielkiej bazy danych i wykorzystując metody komputerowe poszukiwać nowych definicji chorób” – powiedział w poniedziałek dr Bogorodzki.

 
„Jeżeli mielibyśmy miliony badań, moglibyśmy wyodrębnić np. chorych na Alzheimera i znaleźć, co wspólnego łączy te wszystkie osoby. Czy mają takie same zmiany w mózgu, czy jakaś struktura mózgowa jest u tych osób większa” – opisał.

 Źródłem danych będzie około 500 europejskich szpitali, które dołączą do projektu. „Liczymy, że uda nam się zorganizować sieć szpitali i jednostek, dostarczających dane również z Polski” - zaznaczył dr Bogorodzki.

 W projekcie „Human Brain Project” uczestniczy 87 europejskich instytucji badawczych, którymi kieruje prof. Henry Markram z Politechniki w Lozannie.

 Założeniem drugiego projektu flagowego UE, poświęconego grafenowi, jest wytwarzanie i odkrywanie nowych zastosowań „materiału XXI wieku”. „Grafen odkryto w Europie, ale znacznie gorzej jest z aplikacjami i wykorzystywaniem go w przemyśle” – powiedział dr inż. Włodzimierz Strupiński z Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie. ITME jest jedyną polską jednostką, która weźmie udział w projekcie.

 W ramach „Grafenowego Projektu Flagowego” powstało konsorcjum naukowo-przemysłowe, którego celem będzie wykorzystanie grafenu w rozmaitych dziedzinach – począwszy od elektroniki, poprzez inżynierię materiałową, aż do medycyny.

 Zdaniem Strupińskiego, wpływ na wybór ITME do projektu miało m.in. opracowanie przez jego naukowców oryginalnej metody wytwarzania grafenu. W Polsce uzyskała ona ochronę patentową w 2012 roku. Cały czas trwają procedury patentowe w USA, Unii Europejskiej, Japonii, Chinach, Indiach.

 „Póki co w świecie badawczym jesteśmy potentatami jeśli chodzi o wytwarzanie grafenu w postaci warstw, bo występuje też np. w postaci w proszku” – powiedział w poniedziałek dr Strupiński.

 Choć w projektach flagowych UE na razie uczestniczą jedynie dwie polskie instytucje, to wkrótce może się to zmienić. „Będzie rozpisany wewnętrzny konkurs, który umożliwi 20-30 nowym jednostkom uczestniczenie w tym projekcie” – zaznaczył dr Strupiński.

 Projektem grafenowym kieruje prof. Jari Minaret ze szwedzkiego Uniwersytetu Chalmersa. Biorą w nim udział uczeni z 74 instytucji naukowych.

 
„To niezwykle ważne, że projekty otrzymały finansowanie na 10 lat. To duży komfort, bo można coś sobie zaplanować i spokojnie prowadzić badania. Dzięki temu nie musimy się obawiać, że po dwóch latach, ktoś nam powie: wy już dostaliście pieniądze, teraz będziemy finansowali coś innego” – podkreślił dr Strupiński.

 
Finansowanie przez cały czas trwania projektów będzie pochodziło z unijnych programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji, głównie z programu „Horyzont 2020” (2014–2020).

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl