Układ ten chroni także skórę przed wieloma czynnikami zewnętrznymi, takimi jak - wiatr, chłód, promieniowanie słoneczne czy też powszechnie stosowane w różnego rodzaju środkach czystości detergenty. Zawartość lipidów na powierzchni skóry zależy od wielu czynników ogólnoustrojowych (przemiany materii, bodźców nerwowych i hormonalnych, sposobu odżywiania itd), jak również od rozmieszczenia na jej powierzchni gruczołów łojowych i ich stanu czynnościowego, czyli ilości wydzielanego przez nie łoju (sebum). Wytwarzany przez komórki wydzielnicze gruczołów łojowych przedostaje się on do mieszków włosowych lub bezpośrednio na skórę. Gruczoły łojowe (glandulae sebaceae) występują na całej jej powierzchni. Duże znaczenie fizjologiczne ma zdolność odnowy warstwy tłuszczowej, która u ludzi młodych i zdrowych zachodzi szybko, natomiast u osób starszych znacznie wolniej. Dlatego też tłuszcze i ich pochodne stanowią podstawową grupę surowców stosowanych w preparatach kosmetycznych. Oleje roślinne to na ogół ciekłe tłuszcze otrzymywane z nasion owoców, kiełków i innych części roślin oleistych. Z chemicznego punktu widzenia są to mieszaniny triglicerydów, a ich wartość biologiczna zależy w dużej mierze od występujących w ich układach kwasów tłuszczowych. Podstawowymi surowcami wysokiej jakości kosmetyków do pielęgnacji skóry i włosów są oleje roślinne pozyskiwane z surowca roślinnego metodą tłoczenia na zimno, tzw. oleje dziewicze. Dość chętnie stosuje się także tzw. oleje rafinowane. Wysokosprawne techniki chromatograficzne pozwalają na uzyskanie tłuszczów bezbarwnych, praktycznie pozbawionych zapachu.
Ważną grupę tłuszczów stanowią tzw. biooleje - naturalne oleje roślinne o wysokiej zawartości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych - NNKT, zawierające ponadto inne związki biologicznie czynne takie jak witaminy, fosfolipidy, fitosterole. Do grupy NNKT zaliczamy między innymi kwasy: linolowy, linolenowy, linolenowy i arachidonowy. Do szczególnie cennych olejów zalicza się produkty zawierające duże ilości kwasu linolenowego (GLA) takie jak olej z nasion wiesiołka, ogórecznika czy czarnej porzeczki. Niezbędne, nienasycone kwasy tłuszczowe stosowane w preparatach kosmetycznych przywracają zakłóconą równowagę kwasowo-wodno-lipidową skóry, nadając jej kwaśne pH (~5,5). Działają one immunostymulująco, ułatwiają przyswajanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, wywierają korzystny wpływ na naturalną mikroflorę skóry. Zapewniają one skórze prawidłowe nawilżenie, przywracają funkcje ochronne, działają przeciwzapalnie i przeciwalergicznie. W spisach surowców preparatów kosmetycznych można spotkać także oleje bardziej egzotyczne. Należą do nich m.in.:
• Olej jojoba - tłuszcz ten ze względu na skład to faktycznie ciekły wosk o zabarwieniu od złoto-żółtego do zielonego, który w niskich temperaturach może krzepnąć. Pozyskuje się go z nasion, zawierających około 50 % tłuszczu, rośliny Simondsia Chinensis, lub Simmondsia Californica wywodzących się z pogranicza Meksyku i Południowej Arizony. Głównym składnikiem tego układu jest palmitynian cetylu o silnych właściwościach natłuszczających. Można w nim znaleźć także skwalen, biogenny dla naszego organizmu węglowodór, składnik płaszcza lipidowego skóry. Zaliczany jest do niepolarnych emolietów, efektywnie obniżających współczynnik TEWL (Trans Epidermal Water Loss).
- Jest to tłuszcz odporny na działanie zarówno wysokich temperatur, jak i procesów oksydacyjnych, doskonale wchłaniany przez skórę, wzmacnia warstwę cementu międzykomórkowego, co w efekcie zapobiega wysuszaniu skóry
- Powoduje wzrost sprężystości skóry, spłycenie powierzchniowych bruzd i zmarszczek oraz zmniejsza działanie drażniące preparatów z AHA i kwasem retinowym (retin A)
- Wykazuje działanie antyoksydacyjne w stosunku do lipidów skóry, zapobiega jej starzeniu, skutecznie chroni przed działaniem czynników zewnętrznych, w tym także słońca.
- Masło Karite - bardziej znane jako masło shea (nazwa botaniczna - Vittelaria Paradoxa). Pozyskiwane jest ono w wyniku wielostopniowego procesu tłoczenia nasion tzw. masłosza (karite. tree) drzewa rosnącego w suchych sawannach Afryki, głownie w Sudanie, w których nie rozwija się palma oleista. Owoce tego drzewa pokryte cienką brązową łupinką przypominają duże orzechy o długości około 5 centymetrów. Znajdujące się w środku nasienie otoczone żółto-zielonym miąższem może zawierać nawet ponad 50% tłuszczu. Pod koniec XVIII wieku drzewo to odkrył i upowszechnił zalety jego owoców szkocki podróżnik Mungo Park. On również nadał mu nazwę she-butter tree, która najprawdopodobniej wywodzi się od słowa .sii. znaczącego w narzeczu plemienia Bambara - święty. Określenie to związane jest z faktem, iż tłuszcz ten od wieków tubylcy wykorzystywali w wielu dziedzinach życia. Masło shea ma konsystencję stałą, plastyczną, nieco ziarnistą. W stanie surowym ma barwę od ciemnobrązowej do zielonej. Wykazuje ono działanie antybakteryjne, co umożliwia jego długotrwałe przechowywanie bez środków konserwujących. Głównymi kwasami tego układu są; kwas stearynowy i oleinowy. Cechą charakterystyczną tego tłuszczu jest duża zawartość frakcji niezmydlajacej się, dochodzącej do 15 %. W jej skład wchodzą: węglowodór kariten (C32H56), alkohole triterpenowe: lupeol (C26H41OH), amaryna (C30H49OH), basseol (C30H49OH), parkeol (C30H40OH) i inne sterole. Substancje te posiadające właściwości gojące rany, a także zmiękczające skórę. Zawiera ono także kilka procent kwasu linolowego. Można tam znaleźć także duże ilości witamin E i F - układ ten zaliczany jest do naturalnych filtrów promieniochronnych dzięki czemu chroni skórę przed działaniem promieni UV, jak również opóźnia procesy starzenia skóry.
- Masło kakaowe - jest to tłuszcz pozyskiwany w procesie technologicznego przerobu ziarna kakaowca Theobroma cacao L, uprawianego w Meksyku, Ameryce Środkowej i Południowej, Afryce Zachodniej, Indonezji i Oceanii. Ziarna kakaowca zawierają cały szereg substancji korzystnie wpływających na nasz organizm. Już sama nazwa, którą nadano pod koniec XVII wieku, a która wywodzi się ze zlepku dwóch słów Theos . Bóg i broma pożywienie czyli pożywienie bogów świadczy o tym, że od wieków traktowano je jak coś wyjątkowego. Zainteresowanie kakao wzrosło, kiedy to Holender Van Huten w XIX wieku opracował metodę odtłuszczania ziaren kakaowych. W wyniku stosowanego do dzisiaj procesu pozyskuje się tłuszcz kakaowy, którego zawartość w ziarnie dochodzi do 50%. Jest to ciało stałe, kruche, jasnożółte o przyjemnym, charakterystycznym zapachu kakao. Tłuszcz ten wykazuje wyraźny polimorfizm i bez dostępu powietrza jest bardzo trwały. Zawiera on w składzie glicerydy kwasów stearynowego, palmitynowego, oleinowego, linolowego. Oprócz tego w jego skład wchodzą substancje aktywne: tokoferole i sterole głównie beta-sitosterol, stigmasterol oraz kampesterol. Zawiera ono także mieszaninę tokoferoli. Tłuszcz ten uznawany jest za doskonały surowiec, nie powodujący uczuleń, wykazujący całkowitą biozgodność ze skórą. W preparatach kosmetycznych chętnie stosowane jest w połączeniu z lanoliną. Oba te układy wykazują bowiem działanie synergiczne. Masło kakaowe znosi lepkość lanoliny, natomiast lanolina ułatwia jego przenikanie.
- Olej awokado - pozyskiwany poprzez wyciskanie miąższu owoców Persea americana Mill. Jest to tłusty olej o zabarwieniu od żółto-zielonego do brązowo-zielonego, o słabym zapachu, podobny do oleju z oliwek. Zawiera on głównie glicerydy kwasu oleinowego i linolowego. W jego skład wchodzą także witaminy A, D, E, K, lecytyny, fitosterole, chlorofil. Wpływa on w sposób wyraźny na poprawę nawilżenia i elastyczności skóry, przeciwdziała procesom starzenia.
- Olej arganowy - dziko rosnące drzewo arganowe - Argania Spinoza L występuje praktycznie na niewielkim obszarze w Maroku. Porasta ono od milionów lat region Souss, między Agadirem, Marrakeszem i Essaouria oraz w pobliżu Oujda. Nazywa się je drzewem Souss lub drzewem życia. Drzewa aragnowe rosną w ekologicznie czystym środowisku. Od 1998 roku obszar na którym rosną został wpisany na listę rezerwatów biosferycznych UNESCO. Wartościowy tłuszcz pozyskiwany jest z przypominających spiczaste oliwki niejadalnych owoców. Olej nazywany przez autochtonów ardjan, marokańskie złoto lub migdał Berberów ma pomarańczowy kolor oraz delikatny orzechowy zapach. Olej ten składa się w 80 % z nienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie oleinowego i linolowego (do 40%). Jest on bogaty w witaminę E (670 mg/kg), której zawiera dwukrotnie więcej niż oliwa z oliwek (320 mg/kg). Zawiera również polifenole o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwrodnikowym. W jego składzie pojawiają się sterole w tym spinasterol i schotenol o działaniu naprawczym i regenerującym.
Wykorzystuje się go do masażu, przy jego pomocy leczy się dolegliwości reumatyczne, trądzik młodzieńczy. Jest także stosowany przy ospie wietrznej, egzemie, pęknięciach skóry, przyspiesza gojenie się poparzeń.
- Stymuluje on proces oddychania wewnątrzkomórkowego, neutralizuje wolne rodniki, chroni tkankę łączną. Stosowanie oleju na skórę odbudowuje płaszcz hydrolipidowy skóry i zwiększa zawartość składników odżywczych w skórze, wykazuje działanie przeciwstarzeniowe.
W związku z coraz większym zainteresowaniem klientów produktami opartymi na surowcach naturalnych producenci poszerzają także ofertę tłuszczów pozyskiwanych głównie z odnawialnych źródeł roślinnych. Coraz częściej w tej ofercie można znaleźć nowe, określane mianem tłuszczów przyszłości oleje, pozyskiwane z nasion między innymi: marakui, lotosu, drzewa Annona cherimola, niesplika, magnolii, arbuza, granatu.
MC
http://laboratoria.net/technologie/3230.html
