Przez dziesięciolecia, naukowcy przyjmowali, że nos człowieka jest w stanie wykryć tylko 10 000 zapachów, co stawiało zmysł zapachu zdecydowanie niżej niż wzrok i słuch, pod względem ich możliwości.

„Nasza analiza pokazuje, że zdolność człowieka do rozróżniania zapachów jest o wiele większa, niż ktokolwiek by się spodziewał.” - powiedziała współautorka badań Leslie Vosshall – kierowniczka Laboratory of Neurogenetics and Behaviour Uniwersytetu Rockefellera.

Poprzednie szacunki co do możliwości ludzkiego nosa pochodzą z 1920 roku i nie zostały poparte żadnymi konkretnymi badaniami.

Naukowców zaintrygowało, że ludzkie oko i jego zaledwie trzy rodzaje receptorów może wyróżnić kilka milionów kolorów, ucho może z kolei rozróżnić 340 000 dźwięków, a nos wyposażony w ponad 400 receptorów miałby wyczuwać tylko 10 000 zapachów?

„Nikt nigdy nie poświęcił czasu, by przebadać dokładnie zmysł węchu.” - powiedziała Vosshall.

W czasie przeprowadzania badań, badacze poddali testom 26 uczestników. Przygotowali oni mieszanki zrobione z 128 różnych cząsteczek zapachowych, z których każda indywidualnie przypominała aromat na przykład trawy, cytrusów i innych chemicznych substancji, ale połączono je w kilka różnych zbiorów w różnych proporcjach.

„Nie chcieliśmy, żeby były wyraźnie rozpoznawalne, więc większość naszych mieszanek była dość dziwna i nieprzyjemna, jeśli chodzi o zapach.” - powiedział Bosshall.

„Chcieliśmy, by ludzie zwrócili uwagę na to, że właśnie tu tkwi naprawdę szkopuł – czy można postrzegać jedną już skomplikowaną rzecz jako inną?”

Ludzie biorący udział w badaniu wypróbowali 3 fiolki zapachowe w tym samym czasie – dwie, które były takie same i jedną, która była inna. Podczas wykonania 264 takich powtórzeń, chciano zobaczyć, czy ochotnicy potrafią wykryć, która z nich jest „ostańcem”.

Możliwości węchowe ludzi biorących udział w badaniu znacznie się od siebie różniły. Średnio mogli oni dostrzec różnice między fiolkami z tymi samymi zapachami w 51% przypadków. Mniej ochotników było w stanie wyróżnić różnicę między mieszankami składającymi się z większej ilości składników.

Wyniki eksperymentu zostały potraktowane jako próba statystyczna, na podstawie której możliwe było ocenienie, ile zapachów rozpoznaliby badani, gdyby mogli próbować każdej możliwej mieszaniny z tych 128 cząsteczek zapachowych. W efekcie czego otrzymano tę zadziwiającą liczbę – bilion.

Główny badacz z Uniwersytetu Rockefellera – Andreas Keller, powiedział, że liczba ta jest niemal na pewno zaniżona, biorąc pod uwagę fakt, że istnieją inne liczne substancje zapachowe, które mogą się mieszać w realnym świecie na wiele sposobów.

Powiedział również, że nasi przodkowie polegali bardziej na zmyśle węchu, ale ochłodzenie klimatu i rozwój higieny osobistej spowodowały ograniczenie rozpoznawania zapachów we współczesnym świecie.

„To może wyjaśniać nasze przekonanie, że zapach jest mniej istotny w porównaniu do zmysłu słuchu i wzroku.” - powiedział Keller.

Dodał, że wyprostowana postawa, która wyniosła nosy ludzkie daleko od ziemi, również mogła mieć wpływ na eliminację dokładniejszego postrzegania zapachów. Węch jest ściśle związany z ludzkim zachowaniem i badacze podkreślili, że badania te mogą rzucić światło na to, jak ludzki mózg przetwarza skomplikowane informacje.