"Czy znasz to uczucie, gdy widok ukochanej dosłownie zabiera Ci oddech? A może przed rozpakowaniem prezentu jesteś tak podekscytowany, że pocą Ci się dłonie? Czy też, oglądając sukcesy sportowców czujesz, jak przyspiesza Ci serce? Te i inne zmiany w fizjologii człowieka, od lat uważane są z jeden z podstawowych składników przeżywanych przez ludzi emocji” – tłumaczą naukowcy zajmujący się psychofizjologią emocji: dr hab. Łukasz Kaczmarek oraz dr Maciej Behnke z Laboratorium Psychofizjologii Zdrowia na Wydziale Psychologii i Kognitywistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Dwie ważne prace ich zespołu ukazały się w czasopismach Emotion Review i Scientific Data. We współpracy z Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym afiliowanym przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN powstała obszerna baza danych fizjologicznych, dotyczących ludzkich emocji - podsumowanie 10 lat pracy kilkunastu osób, 1 157 przebadanych i ponad 750 godzin nagrań wideo.

FIZJOLOGIA POZYTYWNYCH EMOCJI

Naukowcy ustalili, że pozytywne emocje wywołują słaby wzrost aktywności autonomicznego układu nerwowego lub nie aktywują go wcale. Wszystkie pozytywne emocje mają w tym względzie podobny wzorzec fizjologiczny – wynika z przeglądu 120 artykułów mierzących aktywność psychofizjologiczną podczas 11 wywoływanych pozytywnych emocji. Przeglądu prac dokonali naukowcy z UAM wraz z badaczami z Uniwersytetu Stanforda i Uniwersytetu w Amsterdamie.

Aktywność autonomicznego układu nerwowego (ANS) jest podstawowym elementem reagowania emocjonalnego. Nie jest jednak jasne, czy pozytywne stany emocjonalne są związane ze zróżnicowaną reaktywnością AUN. Badacze sugerują ostrożność w wyciąganiu silnych wniosków, ponieważ do tej pory wiele pozytywnych emocji nie było wystarczająco dokładnie zbadanych pod kątem fizjologicznym.

W badaniach mierzono aktywność AUN podczas 11 wzbudzanych pozytywnych emocji: rozrywki, miłości przywiązania, podziwu, zadowolenia, pragnienia, podniecenia, wdzięczności , radości, miłości opiekuńczej, dumy i pożądania seksualnego. Wyniki wskazują, że pozytywne emocje nie powodują żadnego lub powodują słaby wzrost reaktywności AUN. Więcej informacji w artykule w czasopiśmie „Emotion Review”

BAZA DANYCH DOTYCZĄCYCH AFEKTÓW

Aktualnie największym otwartym i powszechnie dostępnym zbiorem danych psychofizjologicznych dotyczących emocji jest baza danych psychofizjologii emocji pozytywnych i negatywnych (ang. Psychophysiology of Positive and Negative Emotions – POPANE). Obejmuje ona ponad 750 godzin nagrań od 1157 osób, zebranych w siedmiu badaniach realizowanych na przestrzeni ostatnich 10 lat przez dr. hab. Łukasza Kaczmarka oraz jego doktorantów. Baza ta powstała przy współpracy z naukowcami z Poznańskiego Centrum Superkomputerowo Sieciowego: dr. Mikołajem Buchwaldem, Szymonem Kupińskim i Adamem Bykowskim.

Wspólnym mianownikiem badań było zestawienie ze sobą niewerbalnych reakcji ludzi (np. wyrazu twarzy, otwartej, zamkniętej lub wycofanej postawy) na prezentowane im obrazy o różnym zabarwieniu i natężeniu emocjonalnym, wraz z wysyłanymi jednocześnie przez organizm biosygnałami (np. tętnem, poceniem się, czasowym odbarwieniem skóry).

W eksperymentach wywoływano m.in. rozbawienie, gniew, wstręt, podniecenie, strach, wdzięczność, smutek, czułość i groźbę. W plikach badacze zestawili ze sobą zestaw danych dotyczących reakcji psychofizjologicznych na pozytywne i negatywne emocje.

Jak zapowiada dr Mikołaj Buchwald, jest to dopiero bardzo obiecujący początek ekscytującej podróży w zakątki świata nauki i edukacji, biznesu, sztuki, a nawet rozrywki. Naukowcy są przekonani, że ich badania odegrają znaczącą rolę w psychoterapii oraz edukacji – w szczególności, gdy sesje oraz zajęcia odbywają się w ostatnich latach powszechnie online. Będą również użyteczne podczas rekrutacji nowych pracowników oraz w przemyśle rozrywkowym, który dzięki tym metodom będzie mógł ostatecznie zweryfikować odbiór nowych filmów, seriali czy gier komputerowych zanim staną się one dostępne dla masowego odbiorcy.