Wyniki badania przeprowadzonego przez naukowców z Mailman School of Public Health należącej do Columbia University oraz z Rutgers School of Public Health wskazują na to, że stres psychologiczny ma szkodliwy wpływ na jakość nasienia i plemników – wpływa na ich liczebność, wygląd oraz zdolność do zapłodnienia komórki jajowej. Wyniki zostały opublikowane w internetowym wydaniu czasopisma Fertility and Sterility.

Zgodnie z danymi udostępnianymi przez instytucję American Society for Reproductive Medicine niepłodność dotyka mężczyzn i kobiet równie często. W przypadku mężczyzn kluczowym wykładnikiem ich płodności jest jakość ich nasienia.

„W nasieniu mężczyzn, którzy doświadczają dużej ilości stresu znajduje się zazwyczaj mniej plemników, które dodatkowo częściej posiadają nieprawidłowy kształt lub upośledzoną zdolność poruszania się,” mówi główny autor badania Pam Factor-Litvak, doktor, adiunkt na wydziale epidemiologii uczelni Mailman School of Public Health. „Deficyty te mogą odpowiadać u tych mężczyzn za obniżenie płodności”.

Naukowcy poddali badaniom 193 mężczyzn w wieku od 38 do 49 lat, którzy zostali objęci projektem badawczym o nazwie Study of the Environment and Reproduction prowadzonym przez Kaiser Foundation Health Plan z siedzibą w Oakland, Kalifornii w latach 2005-2008. Mężczyźni zostali poproszeni o subiektywną ocenę stresu w życiu zawodowym i codziennym, a także zostali poddani ocenie obiektywnej (pod kątem występowania wydarzeń życiowych generujących stres). Mężczyźni dostarczyli także do badania próbki nasienia. Nasienie zostało następnie poddane rutynowej ocenie (identycznej jak w przypadku par leczących się w ośrodku leczenia niepłodności) przez techników z Uniwersytetu w Kalifornii w Davis, którzy oceniali liczebność plemników, ich wygląd oraz ruchliwość.

Okazało się, że codzienny stres (zarówno subiektywny jak i obiektywny) związany był z obniżoną jakością nasienia nawet po uwzględnieniu takich czynników zakłócających jak problemy z płodnością w wywiadzie czy inne problemy zdrowotne. Co ciekawe z obliczonych statystyk wynika, że stres zawodowy nie wpływa na jakość nasienia. Naukowcy jednak dodają, że nie oznacza to, że tak jest w istocie, gdyż w nasieniu mężczyzn, którzy borykali się ze stresem w pracy znajdowało się mniej testosteronu. Nieposiadanie pracy jednak wcale nie poprawiało sytuacji. Jakość nasienia mężczyzn bezrobotnych była niższej jakości niż pracujących – bez względu na to jak bardzo byli zestresowani.

Związek pomiędzy stresem a jakością nasienia mężczyzny wciąż pozostaje zagadką. Być może wyjaśnieniem może być fakt, że w sytuacji stresowej organizm wydziela dużą ilość hormonów steroidowych z grupy glikokortykosterydów, które mogą obniżać stężenie testosteronu i tym samym ograniczać produkcję plemników przez jądra. Za jeszcze inne wyjaśnienie może posłużyć tzw. stres oksydacyjny, który – jak już wykazano – może obniżać jakość nasienia i wpływać na płodność.

„Już od długiego czasu wiadomo, że stres w bardzo dużym stopniu wpływa na ludzkie zdrowie. Wyniki przeprowadzonego przez nas badania świadczą o tym, że zdrowie reprodukcyjne mężczyzn może także zależeć od ich środowiska społecznego,” mówi Teresa Janevic, doktor, pierwszy autor badania i adunkt uczelni Rutgers School of Public Health.

Podczas gdy w wielu przeprowadzonych dotychczas badaniach zbadano związek pomiędzy stresem i jakością nasienia, to omawiane badanie było pierwszym, w którym zbadano zarówno subiektywną jak i obiektywną ocenę stresu, a także oceniono nasienie pod kątem liczebności plemników, ich wyglądu oraz ruchliwości.