Naukowcy pod kierunkiem dr. Nicolasa Thiebauda z Florida State University w Tallahassee prowadzili badania na myszach, którym przez pół roku podawano tłustą karmę, sprzyjającą tyciu. Jednocześnie uczono je skojarzenia konkretnego zapachu z otrzymywaniem wody jako nagrody.

Okazało się, że myszy na tłustej diecie wolniej utrwalały sobie to skojarzenie niż zwierzęta z grupy kontrolnej. Ponadto, gdy wprowadzono nowy zapach, nie były w stanie szybko się do niego przyzwyczaić, co świadczyło o tym, że gorzej rozróżniały zapachy i miały problemy z ich zapamiętywaniem.

U gryzoni jedzących tłusto badacze zaobserwowali też znacząca utratę neuronów odpowiedzialnych za odbiór zapachów oraz zmniejszenie liczby ich długich wypustek (tzw. aksonów). „Myszy na tłustej diecie miały tylko 50 proc. neuronów zdolnych odbierać sygnały zapachowe” - komentuje współautorka pracy prof. Debra Ann Fadool.

Ponadto, gdy zwierzęta przestawiono na karmę standardową, na której masa ciała oraz poziom różnych związków we krwi wróciły do normy, ich zdolności do odbierania i rozróżniania zapachów ciągle były obniżone - podkreśla badaczka.

Zdaniem autorów pracy oznacza to, że przewlekłe zakłócenie równowagi energetycznej w organizmie wywiera długotrwały wpływ na strukturę i czynność zmysłu węchu, a to może zmieniać zachowania regulowane przez bodźce zapachowe, jak np. poszukiwanie, wybieranie i spożywanie jedzenia.

Naukowcy oceniają, że praca ta wyznacza całkiem nowy kierunek badań nad otyłością. Dotychczasowe badania wykazały, że nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko różnych problemów zdrowotnych, w tym chorób układu sercowo-naczyniowego, zaburzeń metabolicznych, a nawet prowadzą do pogorszenia sprawności intelektualnej. Niewiele było jednak wiadomo na temat negatywnego oddziaływania nadmiernej masy ciała na nasze zmysły. W przyszłości można będzie na przykład sprawdzić, czy regularne ćwiczenia fizyczne mogą zmniejszyć wpływ tłustej diety na zmysł węchu i czy dieta bogata w cukier może mieć podobne negatywne skutki - tłumaczą autorzy pracy.

W ich ocenie badania te są bardzo istotne, zważywszy na ciągle rozwijająca się epidemię otyłości na świecie. Na przykład, zgodnie z danymi amerykańskich Narodowych Instytutów Zdrowia, w USA nadwagę lub otyłość stwierdza się u ponad dwóch trzecich dorosłych osób. Co więcej, około jedna trzecia amerykańskich dzieci i nastolatków w wielu 6-19 lat ma nadmierną masę ciała. Z badań epidemiologicznych wynika, że liczba osób z nadwagą i otyłością rośnie również w krajach Europy oraz w krajach rozwijających się, jak Indie czy Chiny.