Znamy polskich finalistów QLA 2016

Właśnie poznaliśmy pięciu finalistów polskiej edycji międzynarodowego konkursu przyrodniczego Quarry Life Award. Dzikie pszczoły, grzyby wspomagające wzrost drzew oraz nowoczesne metody rekultywacji terenów kopalnianych – oto tematy badań naukowych, które będą realizowane podczas trzeciej edycji QLA. Efekt pierwszego etapu konkursu to 454 projekty związane z ochroną bioróżnorodności, zgłoszone przez przedstawicieli 22 krajów z czterech kontynentów. Łączna pula nagród w konkursie Quarry Life Award wynosi 260 tysięcy euro.

Najlepsi w Polsce

Głównym celem konkursu Quarry Life Award jest popularyzacja i ochrona walorów przyrodniczych terenów kopalń surowców mineralnych koncernu HeidelbergCement. Ogłoszona jesienią 2015 r. trzecia polska edycja wzbudziła duże zainteresowanie środowiska akademickiego i organizacji przyrodniczych. W jury konkursu zasiedli naukowcy-przyrodnicy z Uniwersytetu Opolskiego i Śląskiego oraz przedstawiciele kierownictwa i dyrekcji Grupy Górażdże, pod przewodnictwem dr hab. Arkadiusza Nowaka (Uniwersytet Opolski). Spośród 21 propozycji jury konkursu wybrało 5 najciekawszych projektów, które będą realizowane od kwietnia do września tego roku w trzech kopalniach należących do Grupy Górażdże: w Kopalni Wapienia „Górażdże” w województwie opolskim i w dwóch kopalniach kruszyw naturalnych: Nowogród Bobrzański w woj. lubuskim oraz Ruda k. Kuźni Raciborskiej w woj. śląskim.

Autorami finałowych projektów są:

1. Zespół przyrodników z wrocławskiego Stowarzyszenia „Natura i Człowiek", który zajmie się czynną ochroną dzikich pszczół występujących na terenie Kopalni Wapienia „Górażdże”. Przyrodnicy opracują metody rekultywacji, mające na celu poprawę warunków siedliskowych tych najważniejszych z punktu widzenia tak przyrody, jak i gospodarki owadów zapylających. Działania będą polegały na wzbogaceniu bazy pokarmowej pszczół poprzez wprowadzenie dodatkowych gatunków roślin rodzimych. Przyrodnicy zajmą się również zapewnieniem miejsc gniazdowania w formie domków, „hoteli dla zapylaczy”, i specjalnie przygotowanych kryjówek. Uzupełnieniem projektu będzie zebranie i przygotowanie danych do stworzenia interaktywnego geoportalu, stanowiącego bogate kompendium wiedzy na temat przyrody terenów kopalni wapienia Górażdże.

2. Zespół studentów i doktorantów z Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu opracuje praktyczne rozwiązania dotyczące rekultywacji terenów poeksploatacyjnych oraz otoczenia Kopalni Surowców Mineralnych Ruda (woj. śląskie) poprzez nasadzenie drzew i krzewów w formie przydrożnych alei i kęp. Przeprowadzą oni inwentaryzację fauny i flory oraz analizę glebową, co pozwoli na dobranie gatunków odpowiednich dla panujących warunków środowiska oraz takich, które stanowią bazę pokarmową dla występujących na terenie kopalni zwierząt. W ten sposób pojawią się miejsca schronienia, żerowania i rozrodu, zarówno ptaków, jak i owadów, wskutek czego zwiększy się lokalna bioróżnorodność.

3. Zespół przyrodników z Uniwersytetu Zielonogórskiego i Centrum Nauki Kepplera -Centrum Przyrodniczego pod kierownictwem dr Krystyny Walińskiej,który zajmie się optymalizacją warunków siedliskowych flory i fauny na terenie Kopalni Surowców Mineralnych Nowogród Bobrzański. Zespółopracuje działania, które na terenach poeksploatacyjnych ułatwią i przyspieszą procesy sprzyjające powstawaniu nowych układów biocenotycznych oraz tworzeniu się nowych siedlisk. Przyrodnicy skoncentrują się na ekosystemach wodnych, powstających w obrębie zbiorników poeksploatacyjnych.

4. Aleksandra Adamczyk, studentka Uniwersytetu Łódzkiego, któraprzeprowadzi badania różnorodności gatunkowej grzybów ektomykoryzowych w drzewostanach na rekultywowanych terenach Kopalni Wapienia „Górażdże” oraz w jej najbliższym sąsiedztwie. Obecność grzybów ektomykoryzowych, żyjących w symbiozie z drzewami i wspomagających ich wzrost, jest warunkiem skutecznego zalesiania, stąd projekt ten ma też walor praktyczny – wysoka bioróżnorodność tej grupy organizmów może świadczyć o postępie procesów naprawczych w środowisku kopalni.

5. Członkowie Koła Naukowego EKOLOG z Uniwersytetu Opolskiego, którzy w procesie tradycyjnych nasadzeń rekultywacyjnych na terenach Kopalni Wapienia „Górażdże”, zastosują nowe metody poprzez wprowadzenie gatunków dziko owocujących drzew i krzewów. Wdrożenie nowych technik rekultywacji i realizacja założonych celów wpłynie pozytywnie na zasoby żerowe zwierząt, w tym głównie ptaków i owadów, a tym samym przyczyni się do wzrostu bioróżnorodności tego terenu.

30 000 Euro dla najlepszego projektu

Do tegorocznej edycji Quarry Life Award zgłoszono ponad 450 projektów z całego świata. Jak mówi Krzysztof Filusz, Dyrektor Zarządzający Górażdże Kruszywa i członek jury polskiej edycji QLA, „organizowany konkurs jest dla Grupy Górażdże drogą do promowania wyjątkowych walorów przyrodniczych kopalni surowców mineralnych, a także do nieustannego podnoszenia standardów ochrony bioróżnorodności we współpracy z wiodącymi uczelniami i stowarzyszeniami ochrony przyrody”.

W listopadzie 2016 r. zostanie wyłonionych trzech laureatów z każdego kraju oraz sześciu zwycięzców na szczeblu międzynarodowym. Autorzy 3 najwyżej ocenionych projektów na szczeblu krajowym otrzymają podczas gali finałowej czeki o łącznej wartości blisko 40 tys. zł (9,5 tys. euro). Zwycięzca zdobędzie nagrodę w wysokości 5 000 euro, laureat II miejsca otrzyma czek na kwotę 3 000 euro, natomiast 1 500 euro to nagroda za zdobycie III miejsca.

Każdy z projektów będzie oceniany również w klasyfikacji międzynarodowej, w której pula nagród wynosi 80 000 EUR. Uczestnicy będą walczyć o nagrody w pięciu kategoriach konkursowych, z których każda wynosi 10.000 euro. Ponadto najlepszy projekt 3. edycji QLA zostanie nagrodzony kwotą 30 000 EUR.