Inżynieria powierzchni ma kluczowy wpływ na rozwój nowych, trwałych produktów. Plazma o ciśnieniu atmosferycznym odznacza się ogromnym potencjałem. Jest przyjazna dla środowiska, nie zawiera rozpuszczalników, może posłużyć do zaawansowanej obróbki powierzchni i nanopowlekania materiałów. Dotychczas jednak nie udało się osiągnąć takiego samego poziomu zastosowania przemysłowego, jak w przypadku obróbki koronowej, co spowodowane było wyższymi kosztami.

– Wykorzystanie plazmy atmosferycznej wiąże się z wyższymi kosztami sprzętu i operacyjnymi. Spowodowane jest to zużyciem gazu oraz trudnościami z konserwacją obecnego wyposażenia. Szybkość linii jest mniejsza niż wymagana w niektórych zastosowaniach, natomiast brak konkretnych przykładów zastosowań sprawia, że trudno jest przekonać do niej potencjalnych użytkowników – mówi dr Pirjo Pasanen, główny konsultant z firmy Spinverse Innovation w Finlandii oraz koordynator projektu IP4PLASMA.

W ramach projektu IP4PLASMA starano się zniwelować te różnice, prezentując wspomniane przykłady i koncentrując się na zastosowaniach medycznych. Dlaczego? Z uwagi na wysoką wartość dodaną zastosowań medycznych oraz potrzebę nowych funkcji chemicznych w obróbce powierzchni z wykorzystaniem oszczędnych metod produkcji.

– Nasi prezenterzy omawiają produkcję szybszych i tańszych badań na obecność gruźlicy czy wirusa HIV, wytwarzanie zaawansowanych technologicznie materiałów opatrunkowych o właściwościach przeciwbakteryjnych oraz udoskonalone uszczelnianie opakowań medycznych – wyjaśnia dr Pasanen. – Zaprojektowaliśmy nowy mobilny system obróbki o modułowej konstrukcji. Odznacza się on większą niezawodnością, łatwością konserwacji i oszczędnością. Sprawia to, że jest on lepiej przystosowany do produkcji przemysłowej. W oparciu o technologię instytutu VITO zbudowano łącznie cztery reaktory plazmowe, o szerokości od 200 do 1200 mm. Największy z reaktorów zamontowano w obiekcie partnera projektu – SOFTAL. Jest on już testowany pod kątem innych zastosowań. Kolejny reaktor dostarczono słoweńskiemu producentowi Tosama. Firma wykorzystuje go na linii produkcji materiałów opatrunkowych.

Nowatorskie opatrunki Tosama mogą hamować rozwój gronkowca złocistego i grzybów z gatunku Candida albicans. Optymalizacja procesu obróbki papieru i folii do zastosowań medycznych pokazała natomiast, że obróbka plazmą pozwala skutecznie kontrolować właściwości uszczelniające opakowań medycznych.

Lepsze wykrywanie chorób

Dwóch innych partnerów projektu, tj. firmy Fraunhofer i Lionex, skoncentrowało się na badaniach na obecność gruźlicy. Choroba ta dotyka rocznie 9 milionów osób. 1,7 mln spośród nich umiera pomimo istnienia leku. Ponieważ większość pacjentów nie wykazuje jakichkolwiek objawów, niedrogie testy takie jak LIODROP, które stworzono bezpośrednio dzięki projektowi IP4PLASMA, mogą całkowicie odmienić sytuację.

– W przypadku tego testu uzyskanie diagnozy jest kwestią minut. Przy aktualnie wykorzystywanych metod trwa to natomiast kilka dni – mówi dr Pasanen. – Bardzo łatwo stosuje się go w warunkach polowych, jest wysoce czuły i dokładny (ponad 99% dokładność). Jego cena w krajach, w których panuje endemia, wyniesie około 1,00 EUR. Badanie na obecność wirusa HIV opracowane w ramach projektu IP4PLASMA bazuje na tej samej platformie. Pozwala ono wykryć wirusa HIV na podstawie przeciwciał wytworzonych przez pacjenta.

Według przewidywań pierwsze zastosowania komercyjne pojawią się na rynku w ciągu kilku lat. Utworzono już dwie spółki wydzielone. Planowane jest założenie dwóch kolejnych w celu dalszego wykorzystania wyników projektu.

– Przeprowadzone przez nas badania rynkowe wykazały ogromny potencjał wszystkich wybranych zastosowań – zauważa dr Pasanen. – Potencjał szybkich badań na obecność gruźlicy stworzonych przez firmę LIONEX jest ogromny z punktu widzenia społecznego i medycznego, ale również komercyjnego. Także dzięki nowemu badaniu na obecność HIV wyniki projektu mogą radykalnie poprawić jakość i średnią długość życia pacjentów, a także zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu wirusa.

Źródło: www.cordis.europa.eu