Nowe metody leczenia raka gruczołu krokowego

Znajdujący się na drugim miejscu, co do częstości występowania u mężczyzn- tzw. rak prostaty rozwija się powoli i często jest wykrywany w już zaawansowanym stadium rozwoju, ponieważ początkowo nie daje objawów. Najczęściej wybieraną formą leczenia jest hormonoterapia obniżająca poziom testosteronu. To właśnie on odpowiada za wzrost komórek nowotworowych raka prostaty. Czasem wymagane jest chirurgiczne usunięcie jąder (tzw. kastracja chirurgiczna).

Do roku 2010 na rynku dostępny był tylko jeden lek –Docetaksel. A już w kolejnym roku pojawiły się dwa nowe (leki dla chorych z nowotworem opornym na kastrację chemiczną) - Kabazitaksel oraz Octan Abirateronu.  W roku 2013 do użytku dopuszczono kolejny specyfik - Enzalutamid stosowany w zaawansowanych stadiach z przerzutami. Jest to lek doustny, którego działanie polega na blokowaniu receptorów androgenowych, a przez to uniemożliwianiu wykorzystanie testosteronu przez namnażające się komórki rakowe.  Badania kliniczne III fazy dowiodło, że lek wydłużył przeżycie pacjentów o 4, 8 miesiąca w porównaniu z placebo.Wciąż trwają także badania nad innymi lekami, jeden z nich - chlorek radu 223 opracowany przez norweską firmę Algeta ASA w kooperacji z koncernem Bayer, został już zatwierdzony w USA przez FDA (Food and Drug Administration) w 2013 roku pod nazwą Xofigo.

Metoda Ablatherm® HIFU

W terapii tej wykorzystuje się fale ultradźwiękowe, które przekazują dużą energię na mały obszar. Fale powodują miejscowy wzrost temperatury i powstanie pęcherzyków gazu wewnątrz komórki, to z kolei podnosi ciśnienie w jej wnętrzu. W trakcie terapii dochodzi do uszkodzenie komórek, co prowadzi do ich obumarcia. Lecznicza fala ultradźwiękowa powstaje w głowicy, a aparat jest sterowany komputerowo, co pozwala dokładnie określić obszar poddawany zabiegowi. Zaletą tej terapii jest mała inwazyjność oraz krótki czas trwania zabiegu i pobytu w szpitalu (pacjent może wrócić do domu już następnego dnia). Metoda  Ablatherm® HIFU wykazuje wysoki odestek wyleczeń (do 87% procent) i małe ryzyko powikłań po zabiegu. W razie potrzeby zabieg można wykonać powtórnie. W Polsce leczeniu tą metodą można poddać się w Centrum Leczenia Raka Prostaty HIFU Clinic w Grodzisku Mazowieckim.

Leczenie immunologiczne

„Leczenie immunologiczne przyszłością w walce z nowotworami”- takie stwierdzenie można było usłyszeć podczas konferencji Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO), która odbyła się 30.05-03.06 2014 r. Końcem 2013 roku podobne zdanie pojawiło się również w magazynie "Science", gdzie immunoterapia została uznana za jedno z największych osiągnięć i zwiastun postępu w terapii nowotworów. Według prognoz może być użyteczna do leczenia co drugiego nowotworu już po 2020 roku. Układ odpornościowy organizmu spełnia ogromną rolę w walce z każdą chorobą, a w chorobach nowotworowych jego prawidłowe działanie jest szczególnie ważne. Już od kilku lat wykorzystuje się specjalne szczepionki, których zadaniem jest stymulacja tego układu do walki z chorobą. Obecnie efekt takiej terapii nie jest zadowalający w każdym przypadku.

Immunologia onkologiczna zajmuje się stymulowaniem organizmu do walki z komórkami nowotworowymi przy pomocy substancji, jakie nasz organizm jest w stanie samodzielnie wyprodukować.  Pierwszymi badaniami nad tym procesem zajmował się dr William Coley, który jedną ze swoich pacjentek chorą na mięsaka kości, leczył specjalnie opracowaną mieszanką nieaktywnych paciorkowców - tzw. toksyną Coley’a. Układ odpornościowy natychmiast rozpoczyna procesy mające na celu zniwelowania zagrożenia, jakim są patogeny. Zdaniem Coley’a odpowiednio stymulowany innym czynnikiem chorobotwórczym powinien być w stanie zwalczyć komórki nowotworowe. Pacjentka zmarła, ale on sam do końca życia pracował nad swoją metodą. 

W porównaniu do innych chorób nowotwór jest w stanie oszukać ludzki organizm i pozostać przez niego niezauważony. Jest to znaczący problem uniemożliwiający odpowiednio wczesne wykrycie, rozpoznanie choroby i pozwalający nowotworowi rozwijać się niezauważenie aż do momentu, gdy jego obecność nie może być dłużej niezauważona. Niestety dla człowieka jest to bardzo często za późno na wdrożenie skutecznego leczenia.

Naukowcy wiedzą już, że komórki rakowe potrafią wpływać na limfocyty T - odpowiedzialne za obronę organizmu przed patogenami. Zaburzając działanie białka PD-1 na powierzchni limfocytu sprawia, że nie spełnia on swojej funkcji. Na przestrzeni lat udało się odkryć jeden z mechanizmów działania nowotworu na limfocyty, jest ich jednak wiele i nie zawsze udaje się ochronić układ odpornościowy przed wpływem komórek rakowych. Zastosowanie szczepionek pobudza organizm do samodzielnej próby walki z tym mechanizmem. Metoda ta sprawdza się obecnie w leczeniu kilku rodzajów raka, niewykluczone jednak, że dalsze badania pozwolą odkryć możliwość jej zastosowania w innych przypadkach. Immunologia onkologiczna sprawdza się w walce z rakiem skóry - czerniakiem. Jeden z nowych leków - ipilimumab, podawany chorym w zaawansowanym stadium przedłużył życie co czwartego z badanych o ponad 4 lata. W fazie badań są również dwa inne leki. Jeden z nich - Niwolumb wykazuje skuteczność u ponad 80% pacjentów z grupy testowej (przedłużył ich życie o ponad rok). Niestety leczenie immunologiczne jest wciąż bardzo drogie i rzadko stosowane (jedna tura leczenia lekiem Ipilimumab to koszt ok. 120 tysięcy dolarów).