Diagnostyka zatrucia opiera się głównie na stwierdzeniu charakterystycznych objawów. W pojedyńczych przypadkach bywa utrudniona ze względu na podobieństwo do innych chorób atakujących układ nerwowy np. z zespołem Guillaina-Barrego, miastenią uogólnioną i błonicą. W celu dokładnej diagnostyki można pobrać od chorego próbkę surowicy i podać ją np. myszy obserwując następnie jej zachowanie. Tym sposobem można też określić rodzaj toksyny, która spowodowała zatrucie. Aby ją określić zakażonej myszy podaje się antytoksyny obserwując, która z nich zneutralizuje działanie botuliny.

W leczeniu najważniejsza jest szybka reakcja. Jeśli do spożycia zakażonej żywności doszło niedawno poprzez płukanie żołądka redukuje się ilość bakterii i toksyny w organizmie. Chory powinien otrzymać antytoksynę w ciągu 24 godzin od zakażenia. Antytoksyna wiąże jedynie toksynę znajdującą się we krwi, nie działając na tę, która zaatakowała zakończenia nerwowe.  W przypadku zakażenia przyrannego musi być ona oczyszczona i opracowana chirurgicznie, ponieważ w okolicy rany najczęściej dochodzi do martwicy tkanek. Stosuje się też antybiotykoterapię, a u dzieci immunoglobuliny przeciwko botulinie.

Dalsze leczenie jest objawowe i zależy od stanu w jakim jest pacjent, może być konieczne sztuczne podtrzymywanie funkcji oddechowej, profilaktyka przeciwodleżynowa oraz rehabilitacja. Paraliż mięśni ustępuje samoistnie w okresie od kilku tygodni do kilku miesięcy jednak uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego są nieodwracalne.  Zgon w wyniku zakażenia najczęściej jest wynikiem zachłystowego zapalenia płuc, niewydolności oddechowej lub krążeniowej.

Botulina w medycynie

W 1885 roku Claude Bernanrd stwierdził, że trucizna może zabijać, albo może być czynnikiem wykorzystywanym do leczenia chorób. Zgodnie z ta myślą mimo niebezpieczeństw jakie niesie ze sobą toksyna botulinowa jest ona coraz częściej wykorzystywana w medycynie. Pionierami wykorzystania jadu kiełbasianego w leczeniu byli Edward Schantz i Alan B. Scott.

Początkowo była ona stosowana w terapii zeza i oczopląsu, ale też innych schorzeniach np. połowicznym kurczu twarzy, kurczu powiek, kręczu karku. W 1988 roku firma farmaceutyczna Allergan, produkująca m.in. soczewki kontaktowe, odkupiła od Dr Alana Scotta prawa do sprzedaży toksyny botulinowej pod nazwą Oculinum. Następnie firma zmieniła nazwę handlową na znany obecnie niemal wszystkim Botox. W 1989 roku Amerykańska Agenda ds. Żywności i leków dopuściła używanie Botoxu w leczeniu kurczu powiek, przykurczach mięśni i spastyczności u dzieci powyżej 12 roku życia, w 2000 roku dodatkowo do terapii dystonii szyjnej i w leczeniu bólów, a w 2002 roku jako środek do redukowania zmarszczek mimicznych w medycynie estetycznej.

Obecnie botulinę typu A i B można znaleźć pod 3 nazwami handlowymi: Botox, Dysport oraz MyoBloc. Można stosować ją przy takich schorzeniach jak: dystonia szyjna, tiki nerwowe, drżenie samoistne rąk, przykurcze twarzy, bruksizm, drgawki, epilepsja, nadpotliwość, zez, oczopląs, opadanie powiek, kurcze powiek, bóle głowy, migrena, nerwobóle, zaparcia, jąkanie, problemy ze strunami głosowymi i wiele innych. W medycynie estetycznej botoks stosuje się przede wszytskim na zmarszczki okolicy czoła, zewnętrznego kąta oka, zmarszczki skóry nosa, nadmierną potliwość dłoni, stóp i pach, do korekty blizn, na poziome zmarszczki szyi, do korekcji kącików ust, linii żuchwy  i podbródka, a także w leczeniu przerosłych blizn.

Fot.http://www.mydeal.pl/admin/dealsImg/22382/14/22382_wygadzanie_zmarszczek_preparatem_botox-3.jpg