Efektywność całego procesu ekstrakcji zależy od wielu parametrów, które dzielone są na 2 grupy:

- parametry prowadzenia procesu ekstrakcji: ciśnienie, natężenie przepływu, temperatura, czas trwania, rozmiar próbki, objętość komory ekstraktora

- parametry charakteryzujące matrycę próbki: postać, homogeniczność, rozpuszczalność, zdolność analitów do desorpcji oraz pozostałe właściwości fizyko-chemiczne [4].

Ekstrakcja z zastosowaniem płynów w stanie nadkrytycznym w dużym stopniu zależy również od wartości pH. Zmianą wartości pH można wpływać na ilość oraz szybkość, z jaką analit jest ekstrahowany z fazy wodnej. Zastosowanie w trakcie reakcji dwutlenku węgla powoduje wydzielanie się kwasu węglowego, który obniża pH matrycy. Maksymalna wydajność procesu ekstrakcji osiągana jest, gdy zastosowany analit charakteryzuje się minimalną rozpuszczalnością w wodzie i maksymalną w cieczy superkrytycznej. Ponadto analit musi wykazywać się jak najmniejszymi oddziaływaniami z matrycą [4].

Zalety stosowania chromatografii SFC

-szybkie rozdzielanie substancji przy jednoczesnym wykorzystaniu niewielkich ilości rozpuszczalników organicznych (redukcja ilości zużywanych rozpuszczalników)

- skrócenie czasu ekstrakcji

- automatyzacja całego procesu ekstrakcji

- mała ilość próbki poddawanej ekstrakcji ( <1 g)

- wysoka rozdzielczość substancji przy niskich temperaturach

- wysoka czystość uzyskiwanego ekstraktu

- wysoka selektywność procesu

- technika SFC jest techniką chromatograficzną przyjazną dla środowiska, a jej stosowanie prowadzi do minimalizacji użycia toksycznych rozpuszczalników i dodatków (modyfikatorów)

- wykorzystywany w trakcie rozdziału CO₂ nie jest wytwarzany w sposób sztuczny a pochodzi z atmosfery. Po zakończeniu procesu rozdzielania chromatograficznego ponownie jest kierowany do atmosfery [2], [4].

Technika chromatografii w stanie nadkrytycznym (SFC) nie jest techniką łatwą technicznie, ani prostą. Cały proces w zakresie doboru optymalnych warunków rozdzielania i określenia optymalnych warunków analitycznych, wymaga wszechstronnej wiedzy, a także dużego doświadczenia, co wiąże się ze złożonością aparatury i koniecznością uwzględniania wielu parametrów podczas wykonywania analiz. Wśród parametrów mających znaczący wpływ na przebieg rozdziału wymienia się: temperaturę, ciśnienie, rodzaj i zawartość modyfikatora w eluencie, typ wypełnienia kolumny, warunki pracy detektora oraz inne. Pomimo to chromatografia w stanie nadkrytycznym jest techniką bardzo szeroko stosowaną i docenianą [6]. 

Autor: Lidia Koperwas - Wojtanowska

Literatura:

[1]. http://www.airproducts.com.pl/industries/Analytical-Laboratories/analytical-lab-applications/product-list/supercritical-fluid-chromatography-sfc-analytical-laboratories.aspx?itemId=42AF782BE91C477392272665C2F06A03

[2].http://www.chem.pg.gda.pl/agrobiokap/images/stories/Promocja/zielona_chromatografia_warszawa-2011.pdf

[3]. Kamiński M., Podstawowe pojęcia i parametry opisujące układy chromatograficzne. Podstawowe zasady efektywnego stosowania chromatografii cieczowej do rozdzielania i oznaczania składu mieszanin. http://www.pg.gda.pl/chem/Dydaktyka/Analityczna/N_TECH_ANAL/CHROMA~1.pdf

[4]. Jagirłło M., 2004. Zastosowanie ekstrakcji w stanie nadkrytycznym do analizy fenoli. Ochrona środowiska. Rok 26, 2004, Nr 3. Akademia Świętokrzyska, Instytut Chemii. http://www.os.not.pl/docs/czasopismo/2004/Jagiello_3-2004.pdf

[5]. Pourmortazavi S.M., Hajimirsadeghi S.S. Supercritical fluid extraction in plant essential and volatile oil analysis. Journal of Chromatography A 1163 (2007) 2-24.

[6]. Romanik G., 2009. Opracowanie nowych procedur rozdzielania i oznaczania wieloskładnikowych mieszanin z zastosowaniem kolumnowej chromatografii cieczowej z przepływem zwrotnym eluentu. Rozprawa doktorska, 2009. http://pbc.gda.pl/Content/1765/phd_romanik_grazyna.pdf?handler=pdf

[7]. https://www.agilent.com/cs/library/primers/public/5991-5509EN.pdf.

[8]. Berger D., 2007. Supercritical fluid chromatography (SFC): A review of technical developments. http://www.chromatographyonline.com/supercritical-fluid-chromatography-sfc-review-technical-developments

[9]. Grazieli Azevedo da Silva C., Collins C.H., 2014. Super/subcritical fluid chromatography with packed columns: state of the art and applications. Química NovaPrint version ISSN 0100-4042, Quím. Nova vol.37 no.6 São Paulo July 2014, http://dx.doi.org/10.5935/0100-4042.20140158 . http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0100-40422014000600020