Badania prowadzone przez zespół naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu uzyskały ponad 1,2 mln zł dofinansowania z Narodowego Centrum Nauki. Projektem kieruje prof. Tomasz Janeczko z Katedry Chemii Żywności i Biokatalizy tej uczelni.

Niski poziom testosteronu może przyczyniać się do rozwoju chorób hormonozależnych, takich jak osteoporoza, cukrzyca czy miażdżyca. Niedobór tego hormonu może też prowadzić do zaburzeń psychicznych oraz dysfunkcji seksualnych. Szacuje się, że na świecie deficyt testosteronu dotyczy około 6 proc. mężczyzn w wieku 30–79 lat, przy czym w krajach rozwiniętych odsetek ten może sięgać nawet 30 proc.

Wieloaspektowe badania mają wskazać, w jaki sposób mikrobiota jelitowa wpływa na poziom testosteronu oraz innych hormonów steroidowych. Wrocławscy naukowcy poszukują szczepów bakterii i drożdży zasiedlających ludzkie jelita, które metabolizują testosteron i przez to mogą powodować jego niedobory w krwiobiegu. Jedocześnie badacze chcą zidentyfikować mikroby, które mogą odwracać ten proces przyczyniając się do prawidłowego poziomu hormonów w organizmie człowieka.

Prof. Janeczko w rozmowie z PAP wskazał, że badaczom udało się już zidentyfikować kilka szczepów bakterii jelitowych, które efektywnie metabolizują testosteron. „Wiemy przy tym z innych badań opisanych w literaturze o osobach z ostrymi stanami depresyjnymi związanymi z niedoborem testosteronu, u których w jelitach zidentyfikowano szczepy bakterii metabolizujących hormony steroidowe” – powiedział.

Naukowiec dodał, że zespół wrocławskich badaczy chce zidentyfikować całe spektrum bakterii jelitowych metabolizujących testosteron. „Chcemy też zidentyfikować szczepy bakterii, które mogą odwracać proces metabolizmu testosteronu na pierwszym etapie przemian tego związku. Po badaniach wstępnych mamy już kilku kandydatów potrafiących to robić” – mówił profesor wskazując również na mikroby, które są zdolne do wytwarzania testosteronu z cholesterolu czy fitosteroli.

Prof. Janeczko w tym kontekście przytoczył badania, które w innym ośrodku przeprowadzono na wykastrowanych szczurach. „Wprowadzono do ich jelit optymalny mikrobiom, co doprowadziło do wyrównania poziomu testosteronu do wartości zbliżonych do tego, który był mierzony w grupie kontrolnej. Bakterie jelitowe okazały się w tym przypadku zdolne do nadrobienia strat wynikających z braku jąder, przekształcając związki dostarczane z pożywieniem” – wskazał profesor.

Naukowiec powiedział też, że częścią projektu badawczego są poszukiwania również związków dostępnych w diecie, głownie flawonoidów, które mogłyby hamować degradację testosteronu przez mikroorganizmy. Celem projektu jest także zidentyfikowanie związków flawonoidowych najefektywniej hamujących rozwój niekorzystnych dla zdrowia człowieka mikroorganizmów.

Prof. Janeczko zaznaczył, że przed zespołem wrocławskich naukowców jest jeszcze szereg badań, które mają potwierdzić tezy założone w projekcie. „Musimy również zweryfikować wstępne wyniki, które wskazują, że podążamy we właściwym kierunku” – mówił naukowiec.

W przyszłości badania wrocławskich naukowców mogą posłużyć do opracowania terapii skierowanych do pacjentów z niedoborem testosteronu, która będzie opierać się na przywracaniu i stymulowaniu rozwoju korzystnej mikrobioty jelitowej.