Celem konkursu Popularyzator Nauki jest uhonorowanie osób, zespołów osób i podmiotów instytucjonalnych, które popularyzują naukę wśród Polaków, pomagają innym bliżej poznać i lepiej zrozumieć zjawiska zachodzące wokół człowieka, przybliżają najnowsze wyniki badań naukowych, dzielą się wiedzą i pasją naukową. W konkursie oceniana jest działalność popularyzatorska skierowana do osób, które nie są związane zawodowo z popularyzowanym obszarem wiedzy.

Konkurs organizowany jest od 2005 roku przez serwis Nauka w Polsce, wydawany przez Fundację Polskiej Agencji Prasowej ze środków programu „Nauka dla Społeczeństwa” Ministerstwa Edukacji i Nauki. Jest to no najstarszy i najbardziej prestiżowy w Polsce konkurs, w którym nagradzani są uczeni, ludzie mediów, instytucje oraz społecznicy, których pasją jest dzielenie się wiedzą i odsłanianie tajemnic współczesnej nauki.

W obecnej, XVIII edycji zgłoszenia można nadsyłać do 18 września (godz. 23:59) poprzez formularz zgłoszeniowy. Regulamin konkursu znajduje się na TEJ stronie.

Do konkursu można zgłaszać działania trwające co najmniej 2 lata. W kategorii "Naukowiec" mogą się zgłaszać popularyzujące naukę osoby indywidualne, posiadające co najmniej stopień doktora. "Animator" – o tę nagrodę mogą ubiegać się osoby prowadzące indywidualną działalność popularyzatorską, nieposiadające stopni ani tytułów naukowych (np. studenci i doktoranci, pracownicy administracyjni uczelni). W kategorii "Zespół" rywalizują zespoły osób popularyzujących naukę (tworzone np. przez naukowców, animatorów popularyzacji, koła naukowe, osoby pracujące nad wspólnymi projektami na rzecz popularyzacji, animatorów nauki w instytucjach typu muzea). W kategorii "Instytucja" o nagrodę mogą ubiegać się instytucje – naukowe (np. instytuty, jednostki uczelni), pozanaukowe (np. organizacje pozarządowe, centra nauki) czy przedsiębiorstwa. O nagrodę mogą się też ubiegać dziennikarze, zespoły redakcyjne mediów, blogerzy czy zespoły tworzące strony internetowe - zostaną ocenieni w kategorii "Media".

Od kilku lat do konkursu mogą się zgłaszać również osoby, zespoły i instytucje już wcześniej nagrodzone, prezentując aktywność realizowaną w późniejszym okresie.

Zakwalifikowane kandydatury oceni Kapituła, złożona z przedstawicieli środowiska naukowego, popularyzatorów nauki i przedstawicieli portalu Nauka w Polsce, kierowana przez prof. Michała Kleibera - wiceprezesa Europejskiej Akademii Nauk i Sztuki, wieloletniego prezesa PAN, b. ministra nauki i informatyzacji, jednego z inicjatorów konkursu. Zgłoszenia ocenia też prof. Magdalena Fikus – popularyzatorka nauki, współorganizatorka warszawskiego Festiwalu Nauki; Robert Firmhofer – dyrektor Centrum Nauki Kopernik, red. Krzysztof Michalski – dziennikarz naukowy Polskiego Radia, dr hab. Robert Mysłajek - biolog i popularyzator nauki, a także przedstawiciel redakcji serwisu Nauka w Polsce. W skład Jury wchodzą też Dariusz Aksamit - działacz Marszu dla Nauki oraz Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki, prof. Wojciech Dindorf - emerytowany nauczyciel, który popularyzacją nauki zajmuje się od ponad 65 lat; dr Ireneusz Kaługa z Grupy EkoLogicznej; prof. Andrzej Katunin, który popularyzuje m.in. zagadnienia geometrii fraktalnej, Iwona Kieda - reprezentująca Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, dr Magdalena Osial z UW - autorka projektu "Manufaktura Naukowców, czyli Uniwersytet Każdego Wieku" oraz "Fluffy Science"; dr hab. Piotr Sułkowski z Uniwersytetu Warszawskiego, znany z projektu "Zapytaj fizyka"; Michał Szydłowski, który jako Pan Korek prowadzi pokazy naukowe m.in. dla szkół i podczas festiwali nauki; prof. Przemysław Wojtaszek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - pomysłodawca i główny organizator ogólnopolskiej akcji „Noc Biologów".

Jurorzy wybiorą laureatów w pięciu kategoriach, a także wyłonią kandydata Nagrody Głównej. Może to być popularyzator – osoba, zespół lub instytucja – kandydujący w dowolnej kategorii konkursowej.

Rozstrzygnięcie konkursu odbędzie się w grudniu 2022 r.

Działalność finalistów zostanie zaprezentowana w serwisie Nauka w Polsce PAP. "Opisujemy aktywność finalistów, żeby upowszechniać dobre wzorce działania popularyzatorów. Niech to, co robią najlepsi - i sposoby ich pracy - staje się inspiracją dla kolejnych osób i instytucji, przedstawicieli innych dziedzin nauki, innych miast czy regionów. Nauka w Polsce, jako serwis piszący o nauce i badaniach, zachęca naukowców do aktywności popularyzatorskiej - ale też stwarza przestrzeń, gdzie można tę aktywność prezentować" - mówi red. Anna Ślązak, kierująca serwisem Nauka w Polsce, która bierze udział w organizacji konkursu i uczestniczy w ocenie zgłoszeń.

Wśród laureatów konkursu są m.in.: filozof przyrody ks. prof. Michał Heller, neurobiolog prof. Jerzy Vetulani, autor telewizyjnych programów Wiktor Niedzicki, popularyzator astronomii Karol Wójcicki, duet "Crazy Nauka", twórcy portalu "Nauka o klimacie", a także instytucje takie jak Centrum Nauki Kopernik, Polska Akademia Dzieci czy Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego.