Dyskusję na temat badań na zwierzętach w naukach medycznych i biologicznych zaplanowały w Warszawie na 17 października Wydział Nauk Medycznych PAN, Komitet Neurobiologii PAN oraz Rada Upowszechniania Nauki PAN.

W czasie spotkania "Badania na zwierzętach: dlaczego?" omawiane będą takie zagadnienia jak: dostosowanie aktualnych polskich przepisów prawnych do dyrektywy Unii Europejskiej czy wpływ rozwoju wiedzy i technik badawczych na przyszłość badań na zwierzętach.

"Będziemy starali się odpowiedzieć na pytanie: czy rozwój wiedzy doprowadzi do zastąpienia tych badań przez metody alternatywne czy też spowoduje, że będą dalej stosowane, lecz staną się mniej inwazyjne i stresujące dla zwierząt?" - zapowiadają organizatorzy.

W spotkaniu planowany jest udział przedstawicieli nauk medycznych, biomedycznych i biologicznych oraz innych osób interesujących się problemami etycznymi i prawnymi związanymi z badaniami na zwierzętach.

 "Postęp nauk biologicznych i medycznych jest nierozłącznie związany z badaniami na zwierzętach. Tak było w przeszłości i jest, co trzeba z naciskiem podkreślić, w chwili obecnej - przypomina w wypowiedzi na stronie PAN prof. Wojciech Kostkowski z Wydziału V PAN. - Przykładów można przytaczać wiele. Nie byłoby możliwości leczenia cukrzycy i uratowania życia tysiącom chorych, gdyby nie badania na psach rozpoczęte na przełomie XIX i XX wieku. Badania na zwierzętach spowodowały, że tysiące osób uratowano i dalej ratuje się przed zachorowaniem na wściekliznę i zakażeniem wirusem polio. Bez badań na zwierzętach byłoby niemożliwe poznanie podstawowych funkcji układu nerwowego, np. procesu neuroprzekaźnictwa. Dzięki tym badaniom osiągnęliśmy postęp w rozumieniu mechanizmów i leczeniu chorób neurologicznych i psychicznych, w tym padaczki, depresji i schizofrenii".

Zdaniem badacza postęp w leczeniu m.in. chorób immunologicznych, nowotworowych i neurodegeneracyjnych warunkują odpowiednio skonstruowane, także przy użyciu metod inżynierii genetycznej, modele zwierzęce oraz przełomowe metody terapeutyczne. Jako przykłady, badacz podaje leki uzyskane metodą rekombinacji genów (insulina, hormon wzrostu itd.) oraz badania na zwierzętach zmodyfikowanych genetycznie (np. modele choroby Alzheimera, choroby Huntingtona i in.).

"Przy obecnym stanie rozwoju nauki nie ma alternatywy dla doświadczeń na zwierzętach, chociaż nie zawsze wyniki tych badań można przenieść bezpośrednio na człowieka" - zaznacza prof. Kostowski. Dodaje, że coraz powszechniej stosuje się jednak metody uzupełniające, takie jak badania in vitro czy modelowanie komputerowe.

Naukowiec podkreśla, że badania na zwierzętach należy prowadzić tylko wtedy, gdy są naprawdę niezbędne i przy zachowaniu ściśle określonych warunków. Jego zdaniem badacze muszą zgodzić się na ograniczenia i zasady dające gwarancję wyeliminowania lub minimalizacji stresu i cierpień zwierząt, zapewnienia im odpowiednich warunków bytowania, a także jak największego zredukowania ich liczby. "Muszą być świadomi, że zwierzęta to nie tylko narzędzie badawcze, lecz żywy, odczuwający organizm, któremu należy się właściwe traktowanie" - zaznacza.

Specjalista przypomina, że Polska ma przepisy prawne strzegące zasad prowadzenia badań na zwierzętach (ustawa z 2005 r.), jednak ze względu na wejście w życie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z 2010 r. w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych, nasz kraj musi dostosować swoje regulacje do nowego prawa unijnego. "Konieczne jest przy tym uzyskanie rozwiązania biorącego pod uwagę zarówno opinie sceptyków jak i racje zwolenników badań na zwierzętach" - zaznacza naukowiec.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.com.pl