Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Hala
Strona główna Biomedycyna
Dodatkowy u góry
Labro na dole

Dieta o małym indeksie glikemicznym - nowy sposób odżywiania dla wszystkich?


Skróty: 
BMI - wskaźnik masy ciała, GI - indeks glikemiczny, GL - ładunek glikemiczny






















W krajach rozwiniętych nadwaga i otyłość są istotnym i narastającym problemem. W 2005 roku WHO oszacowała, że na świecie 1,6 miliarda dorosłych ma nadwagę, a co najmniej 400 milionów jest otyłych, i do roku 2015 można się spodziewać zwiększenia liczby osób dorosłych z nadwagą do 2,3 miliarda, a otyłych do 700 milionów.[1] Nadwagę ma także co najmniej 20 milionów dzieci do 5. roku życia. Nadwaga i otyłość prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych, zwiększając ryzyko chorób przewlekłych, w tym chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2 i niektórych nowotworów złośliwych. Zapobieganie nadwadze i interwencje mające na celu pozbycie się nadmiaru masy ciała składają się więc na pierwszoplanowe postępowanie prowadzące do zmniejszania ryzyka chorób przewlekłych oraz znacznej chorobowości i umieralności związanych z nadwagą i otyłością.

Chociaż w redukcji masy ciała i w zapobieganiu jej przyrostowi podstawowe znaczenie ma modyfikacja diety, to nie ma zgodnej opinii na temat optymalnego sposobu żywienia w otyłości. Dotychczas większość uwagi skupiano na zmniejszaniu spożycia tłuszczów, jednak w ostatnich latach ponownie wzrosło zainteresowanie dietami bogatobiałkowymi. Ponadto coraz więcej danych wskazuje na korzystny wpływ diety o małym indeksie glikemicznym (glicemic index - GI) na masę ciała. Thomas i wsp. podsumowali wyniki badań dotyczących tego zagadnienia (p. Dieta o małym indeksie lub małym ładunku glikemicznym w leczeniu nadwagi i otyłości - przegląd systematyczny). Ich wnioski, opublikowane w Cochrane Database of Systematic Reviews, zachęcają do stosowania diet o małym GI w celu redukcji masy ciała. Łączna analiza 6 badań wykazała bowiem, że stosowanie diety o małym GI powodowało istotnie większą redukcję masy ciała, zmniejszenie tłuszczowej masy ciała, wskaźnika masy ciała (BMI) oraz stężeń cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL.[1] Nawet gdy porównano diety o małym GI, w których nie stosowano żadnych ograniczeń kalorycznych, z konwencjonalnymi dietami o małej zawartości tłuszczów i ograniczonej podaży energii, to się okazało, że osoby stosujące dietę o małym GI osiągały takie same lub lepsze wyniki.
Pojęcie "indeks glikemiczny" wprowadzono w 1981 roku jako metodę klasyfikacji produktów żywnościowych zawierających węglowodany w zależności od ich wpływu na glikemię poposiłkową.[3] GI oblicza się na podstawie zwiększenia glikemii po spożyciu 50 g (lub 25 g) porcji produktu węglowodanowego i wyraża jako odsetek węglowodanów z pokarmu referencyjnego - glukozy lub białego pieczywa.[4] Zasadniczo GI odzwierciedla potencjał zwiększania glikemii przez węglowodany zawarte w różnych produktach spożywczych o takiej samej masie. Obecnie liczne dane wskazują na korzyści ze stosowania diet o małym GI oraz na problemy związane ze stosowaniem diet o dużym GI. Jest już oczywiste, że nie wszystkie węglowodany są takie same oraz że produkty spożywcze o małym i dużym GI mają istotnie różny wpływ na metabolizm.[5] Spożycie posiłków o dużym GI powoduje gwałtowny wzrost stężeń glukozy i insuliny we krwi, po czym dochodzi do reaktywnej hipoglikemii, wydzielania hormonów przeciwregulacyjnych i zwiększonego stężenia wolnych kwasów tłuszczowych w surowicy, co może z kolei prowadzić do zwiększonego łaknienia, upośledzenia czynności komórek beta, zaburzeń lipidowych i dysfunkcji śródbłonka.[6] Można się spodziewać, że z upływem czasu doprowadzi to do zwiększenia ryzyka cukrzycy typu 2, choroby sercowo-naczyniowej i niektórych nowotworów złośliwych; coraz więcej danych, zarówno z badań klinicznych, jak i epidemiologicznych, potwierdza tę hipotezę.

Podczas gdy GI pozwala przewidzieć stopień, w jakim węglowodany zawarte w pożywieniu zwiększają stężenie glukozy we krwi, to całkowity wzrost glikemii po spożyciu określonego produktu lub posiłku zależy zarówno od ilości, jak i od jakości (wyrażonej przez GI) spożytych węglowodanów.[7] Dlatego wprowadzono pojęcie "ładunek glikemiczny" (glicemic load - GL; definiowany jako iloczyn GI i ilości węglowodanów wyrażonej w gramach), który jest wskaźnikiem całkowitego wpływu pożywienia na poposiłkowe stężenia glukozy i insuliny. GL diety można zmniejszyć na dwa sposoby - zmniejszając albo GI węglowodanów, albo całkowitą zawartość węglowodanów w diecie, ale konsekwencje metaboliczne takich zmian prawdopodobnie będą odmienne. We wspomnianej wyżej publikacji Thomas i wsp. oceniali wpływ diet o małym GI lub małym GL na masę ciała u osób z nadwagą lub otyłością. Znaleźli 6 badań z randomizacją spełniających przyjęte kryteria włączania, które obejmowały łącznie 202 uczestników, poddawanych interwencji trwającej od 5 tygodni do 6 miesięcy i obserwowanych do 6 miesięcy po jej zakończeniu. U osób stosujących dietę o małym GI stwierdzono większy ubytek masy ciała (1,1 kg) i masy tłuszczowej (1,1 kg) oraz BMI (1,3) niż w grupie kontrolnej; większa była też redukcja stężeń cholesterolu całkowitego i frakcji LDL (odpowiednio o 0,22 mmol/l i 0,24 mmol/l).

Wyniki te są klinicznie istotne, zwłaszcza że uzyskano je w stosunkowo krótkim czasie trwania badań. Wielkość utraty masy ciała w poszczególnych badaniach była różna, niemniej w części z nich osiągnięto stopień, który się wiąże z potwierdzonymi istotnymi korzyściami zdrowotnymi, w tym ze zmniejszaniem ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Potrzeba dalszych badań w celu oceny odległych następstw stosowania diety o małym GI, ale coraz więcej klinicznych badań eksperymentalnych i obserwacyjnych potwierdza wyniki uzyskane przez Thomasa i wsp. Badania prowadzone u ludzi i zwierząt dostarczają przekonujących dowodów, że diety o małym GI mogą być pomocne w leczeniu nadwagi i otyłości poprzez wpływ na uczucie głodu i przemiany energetyczne. Ludwig w artykule przeglądowym obejmującym 16 badań stwierdził, że we wszystkich badaniach z wyjątkiem jednego diety o małym GI zwiększały uczucie sytości, opóźniały pojawianie się uczucia głodu i zmniejszały dowolne (nieograniczone) spożycie pokarmów,[8] a w 2 badaniach[9,10] diety redukcyjne o małym GI lub małym GL spowodowały mniejszą redukcję zużycia (spoczynkowego - przyp. red.) energii niż diety o większym GI (w których ograniczono spożycie tłuszczów - przyp. red.), pomimo podobnego ubytku masy ciała. Stwierdzono, że spożycie przed wysiłkiem fizycznym posiłku o małym GI zwiększało oksydację tłuszczów i zmniejszało oksydację węglowodanów, w porównaniu z posiłkiem o większym GI.[11-14] U szczurów dieta o dużym GI powodowała w ciągu 18 tygodni istotne zwiększenie zawartości tłuszczu w organizmie i zmniejszenie beztłuszczowej masy ciała, w porównaniu z podobną pod względem zawartości substancji odżywczych dietą o małym GI,[15] a w badaniach klinicznych przeprowadzonych u ludzi wykazano większą utratę masy tłuszczowej podczas stosowania diety o małym GI.[16-19]

Dane z klinicznych badań eksperymentalnych potwierdzają również wyniki badań obserwacyjnych, wskazujące na związek między dietą o małym GI a masą ciała, obwodem talii, zawartością tłuszczu w organizmie i przyrostem masy ciała.[20-22] W badaniu Nurses Health Study stwierdzono ujemną korelację przyrostu masy ciała ze spożyciem dużych ilości błonnika i produktów pełnoziarnistych (odzwierciedlających dietę o małym GI), a dodatnią korelację ze spożyciem przetworzonych ziaren.[23] Cóż więc oznaczają powyższe obserwacje i jak należy je wprowadzić do codziennej praktyki? Przegląd systematyczny dokonany przez Thomasa i wsp. wykazał, że w wielu badaniach klinicznych z randomizacją stwierdzono większą utratę masy ciała podczas stosowania diety o małym GI. Coraz więcej jest też danych wskazujących na korzyści zdrowotne ze stosowania diety o małym GI, w szczególności w odniesieniu do chorób przewlekłych związanych z otyłością i insulinoopornością, w tym cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych i niektórych nowotworów złośliwych.[5,6,24]

Niektórzy wyrażają obawy, że koncepcja GI jest zbyt trudna do zrozumienia dla przeciętnego człowieka, jednakże dla większości osób stosowanie GI polega na zastąpieniu jednego rodzaju produktu spożywczego innym, a nie na wprowadzaniu istotnych zmian w diecie. W 2 badaniach, jednym u dzieci chorych na cukrzycę typu 1 i drugim u kobiet w ciąży, wykazano, że przestrzeganie diety o małym GI było łatwiejsze niż przestrzeganie diety konwencjonalnej.[25,26] Podobnie jak w przypadku innych zaleceń dietetycznych nie należy stosować samego GI, ale kierować się nim w wyborze produktów spożywczych w ramach zdrowej diety, która powinna zawierać mało nasyconych kwasów tłuszczowych i dużo błonnika pokarmowego. Stosowana w taki sposób dieta o małym GI jest zgodna z ogólnymi zasadami zdrowego żywienia, polegającymi na spożywaniu większej ilości owoców, warzyw, pełnoziarnistego pieczywa i płatków zbożowych. A w przeciwieństwie do innych diet redukcyjnych, takich jak dieta bogatobiałkowa lub ubogotłuszczowa o dużej zawartości węglowodanów, nie ma żadnych danych o niekorzystnych skutkach zdrowotnych takiego sposobu odżywiania. Uwzględniając wszystkie powyższe fakty można stwierdzić, że więcej powodów przemawia za zachęcaniem ludzi do stosowania diety o małym GI niż przeciwko takiemu zaleceniu.


Autor: Jennie Brand-Miller PhD, Kate Marsh
Artykuł specjalnie napisany dla Medycyny Praktycznej i Polskiego Archiwum Medycyny 
Źródło: http://www.mp.pl

Piśmiennictwo

1. WHO, World Health Organisation: Obesity and overweight. September 2006 
2. Thomas D.E., Elliott E.J., Baur L.: Low glycaemic index or low glycaemic load diets for overweight and obesity. Cochrane Database Syst. Rev., 2007; 3: CD005105 
3. Jenkins D.J., Wolever T.M., Taylor R.H. i wsp.: Glycemic index of foods: a physiological basis for carbohydrate exchange. Am. J. Clin. Nutr., 1981; 34: 362-366 
4. Wolever T.M., Jenkins D.J., Jenkins A.L., Josse R.G.: The glycemic index: methodology and clinical implications. Am. J. Clin. Nutr., 1991; 54: 846-854 
5. Jenkins D.J., Kendall C.W., Augustin L.S. i wsp.: Glycemic index: overview of implications in health and disease. Am. J. Clin. Nutr., 2002; 76: 266S-273S 
6. Ludwig D.S.: The glycemic index: physiological mechanisms relating to obesity, diabetes and cardiovascular disease. JAMA, 2002; 287: 2414-2423 
7. Brand-Miller J., Hayne S., Petocz P., Colagiuri S.: Low-glycemic index diets in the management of diabetes: a meta-analysis of randomized controlled trials. Diabetes Care, 2003; 26: 2261-2267 
8. Ludwig D.S.: Dietary glycemic index and obesity. J. Nutr., 2000; 130 (2S supl.): 280S-283S 
9. Agus M.S., Swain I.F., Larson C.L. i wsp.: Dietary composition and physiologic adaptations to energy restriction. Am. J. Clin. Nutr., 2000; 71: 901-907 
10. Pereira M.A., Swain J., Goldfine A.B. i wsp.: Effects of a low-glycemic load diet on resting energy expenditure and heart disease risk factors during weight loss. JAMA, 2004; 292: 2482-2490 
11. Febbraio M.A., Keenan J., Angus D.J. i wsp.: Preexercise carbohydrate ingestion, glucose kinetics, and muscle glycogen use: effect of the glycemic index. J. Appl. Physiol., 2000; 89: 1845-1851 
12. Stevenson E., Williams C., Nute M.: The influence of the glycaemic index of breakfast and lunch on substrate utilisation during the postprandial periods and subsequent exercise. Br. J. Nutr., 2005; 93: 885-893 
13. Wee S.L., Williams C., Tsintzas K., Boobis L.: Ingestion of a high-glycemic index meal increases muscle glycogen storage at rest but augments its utilization during subsequent exercise. J. Appl. Physiol., 2005; 99: 707-714 
14. Wu C.L., Nicholas C., Williams C. i wsp.: The influence of high-carbohydrate meals with different glycaemic indices on substrate utilisation during subsequent exercise. Br. J. Nutr., 2003; 90: 1049-1056 
15. Pawlak D.B., Kushner J.A., Ludwig D.S.: Effects of dietary glycaemic index on adiposity, glucose homoeostasis, and plasma lipids in animals. Lancet, 2004; 364: 778-785 
16. Bahadori B., Yazdani-Biuki B., Krippl P. i wsp.: Low-fat, high-carbohydrate (lowglycaemic index) diet induces weight loss and preserves lean body mass in obese healthy subjects: results of a 24-week study. Diabetes Obes. Metab., 2005; 7: 290-293 
17. Bouché C., Rizkalla S.W., Luo J. i wsp.: Five-week, low-glycemic index diet decreases total fat mass and improves plasma lipid profile in moderately overweight nondiabetic men. Diabetes Care, 2002; 25: 822-828 
18. McMillan-Price J., Petocz P., Atkinson F. i wsp.: Comparison of 4 diets of varying glycemic load on weight loss and cardiovascular risk reduction in overweight and obese young adults: a randomized controlled trial. Arch. Intern. Med., 2006; 166: 1466-1475 
19. Dumesnil J.G., Turgeon J., Tremblay A. i wsp.: Effect of a low-glycaemic index-lowfat-high protein diet on the atherogenic metabolic risk profile of abdominally obese men. Br. J. Nutr., 2001; 86: 557-568 
20. Hare-Bruun H., Flint A., Heitmann B.L.: Glycemic index and glycemic load in relation to changes in body weight, body fat distribution, and body composition in adult Danes. Am. J. Clin. Nutr., 2006; 84: 871-879; quiz 952-953 
21. Ma Y., Oledzki B., Chiriboga D. i wsp.: Association between dietary carbohydrates and body weight. Am. J. Epidemiol., 2005; 161: 359-367 
22. Buyken A.E., Toeller M., Heitkamp G. i wsp.: Glycemic index in the diet of European outpatients with type 1 diabetes: relations to glycated hemoglobin and serum lipids. Am. J. Clin. Nutr., 2001; 73: 574-581 
23. Liu S., Willett W.C., Manson J.E. i wsp.: Relation between changes in intakes of dietary fiber and grain products and changes in weight and development of obesity among middle-aged women. Am. J. Clin. Nutr., 2003; 78: 920-927 
24. Aston L.M.: Glycaemic index and metabolic disease risk. Proc. Nutr. Soc., 2006; 65: 125-134 
25. Gilbertson H.R., Brand-Miller J.C., Thorburn A.W. i wsp.: The effect of flexible low glycemic index dietary advice versus measured carbohydrate exchange diets on glycemic control in children with type 1 diabetes. Diabetes Care, 2001; 24: 1137-1143 
26. Moses R.G., Luebcke M., Davis W.S. i wsp.: Effect of a low-glycemic-index diet during pregnancy on obstetric outcomes. Am. J. Clin. Nutr., 2006; 84: 807-812 

Tagi: ładunek glikemiczny, dieta, indeks glikemiczny, cukry, tłuszcze, odchudzanie, waga, prawidłowa waga ciała, dieta, BMI, lab, laboratorium
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Informacje dnia: Biologia przystosowała człowieka do przeżywania sytuacji stresowych Wiadomo, jak niektóre bakterie rozkładają plastik Sztuczna inteligencja badając oczy, oceni ryzyko chorób serca Szczepionka przeciwko wirusowi HPV Całe “okablowanie” mózgu muszki opisane Dzięki pracy noblistów AI stała się jedną z najważniejszych technologii Biologia przystosowała człowieka do przeżywania sytuacji stresowych Wiadomo, jak niektóre bakterie rozkładają plastik Sztuczna inteligencja badając oczy, oceni ryzyko chorób serca Szczepionka przeciwko wirusowi HPV Całe “okablowanie” mózgu muszki opisane Dzięki pracy noblistów AI stała się jedną z najważniejszych technologii Biologia przystosowała człowieka do przeżywania sytuacji stresowych Wiadomo, jak niektóre bakterie rozkładają plastik Sztuczna inteligencja badając oczy, oceni ryzyko chorób serca Szczepionka przeciwko wirusowi HPV Całe “okablowanie” mózgu muszki opisane Dzięki pracy noblistów AI stała się jedną z najważniejszych technologii

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje