O tym, jak rozwijać w Polsce innowacyjność, rozmawiali przedstawiciele uczelni i biznesu podczas panelu rektorskiego, zorganizowanego pod patronatem senackiej Komisji Nauki, Edukacji i Sportu. Spotkanie odbyło się w ramach 5. edycji Warszawskich Dni Informatyki - największej akademickiej konferencji IT w Polsce.

„Innowacyjności nie da się odgórnie, centralnie zadekretować” - mówił prorektor Polsko-Japońskiej Wyższej Szkoły Technik Komputerowych, dr hab. Adam Wierzbicki. Dodał, że można ją jednak stymulować, „tworząc ekosystem” polegający m.in. na wypracowaniu sposobu finansowania z wykorzystaniem np. słabo rozwiniętego w Polsce venture capital. Jest to forma finansowania innowacyjnych, a przez to obarczonych ryzykiem, inwestycji. Celem inwestowania venture capital jest zysk wynikający z wartości przedsiębiorstwa, a nie z samej działalności produkcyjnej bądź usługowej.

Zdaniem członka zarządu w firmie Sygnity Dariusza Śliwowskiego, innowacyjności i możliwości komercjalizacji wyników pracy naukowej sprzyja dobre prawo. „Środowisko naukowe, nauka, innowacyjność i twórczość nie są przecież samotną wyspą. Wszystko to funkcjonuje w uniwersum naszego państwa, regulowanego prawem” - powiedział. Jak dodał, polskie prawo „w żaden sposób nie promuje innowacyjności”, np. prawo zamówień publicznych. Nie zachęca też do partnerstwa publiczno-prywatnego, które „na świecie jest jednym ze skuteczniejszych motorów wdrażania innowacji”.

Śliwowski zwrócił uwagę, że innowacyjność wymaga ciągłości. „Rzeczy, które zmieniają świat, biorą się z procesów zajmujących lata, a nawet dekady. Zamysł budowy Airbusa, czyli stworzenia konkurencji dla Boeinga, powstał w połowie lat 70. Realizacja tego projektu zajęła ponad 20 lat. Mało które procesy innowacyjne, naukowe i badania przekształcają się w duży, pełnowymiarowy biznes w ciągu kilku lat” - powiedział.

Zaznaczył, że często ważniejsze niż wytwarzanie nowych produktów jest nowatorskie podejście do starych problemów albo otwartość na wyzwania. „Oczekujemy innowacji, ale nie zawsze w najprostszym scenariuszu: wymyślaniu nowych produktów, iPhone'ów czy iPadów. Potrzeba nam innowacyjności procesowej, interdyscyplinarnej otwartości na sprostanie nowym wyzwaniom, które przynosi świat” - powiedział.

Uczestnicy panelu podkreślali, że jednym z warunków innowacyjności jest edukacja, realizowana według długoterminowej wizji. „Edukacja informatyczna zaczyna się wcześniej, niż na studiach. Rektorzy wiedzą, jak ciężko pracuje się z ludźmi, którzy nie są przygotowani do pracy projektowej, którzy nie są przyzwyczajeni do podejmowania decyzji, którzy nie chcą brać odpowiedzialności. Wcześniejsze etapy edukacji zabijają w ludziach chęć brania odpowiedzialności, innowacyjność i kreatywność” - zauważył dyrektor pionu HR w Asseco Poland, szóstej największej firmy IT w Europie, Maciej Mierzejewski.

Rozwojowi innowacyjności w Polsce przeszkadza też brak naukowców-menedżerów. „Każdy zespół powinien mieć takiego członka, który już na wstępnym etapie badań będzie wiedział, co (z danym projektem – PAP) zrobić i w jakim kierunku pójść po zakończeniu procesu” - powiedział prorektor ds. rozwoju Wojskowej Akademii Technicznej, dr hab. Mariusz Figurski.

Dziekan Wydziału Zastosowań Informatyki i Matematyki SGGW, dr hab. Arkadiusz Orłowski przypomniał, że w 20-leciu międzywojennym, dzięki długoterminowej wizji rozwoju edukacji, powstała polska szkoła matematyczna. Wydała takich uczonych jak Wacław Sierpiński, Kazimierz Kuratowski, Hugo Steinhaus i Stefan Banach.

„Jako młode państwo nie mogliśmy się specjalizować we wszystkim, ale w czymś trzeba było. Opanowaliśmy działkę, jaką była matematyka. Staliśmy się wtedy liderami; za nami podążył świat. Dlaczego teraz zawsze musimy kogoś gonić? Może i w informatyce możemy zrobić coś, za czym to inni będą podążać” - mówił.