Do tej pory na te dolegliwości nie pomagały żadne środki przeciwbólowe, podkreślają autorzy pracy, naukowcy z Duke University w USA.

Zespół profesora anestezjologii i neurobiologii Ru-Rong Ji z Duke School of Medicine użył tzw. komórek zrębowych szpiku kostnego do leczenia myszy z dolegliwościami bólowymi spowodowanymi uszkodzeniem nerwów (tzw. neuropatia). Komórki zrębowe są znane ze swoich właściwości do tworzenia innych rodzajów komórek obecnych w ciele człowieka. Naukowcy dowiedli też, że produkują one szereg substancji mających właściwości lecznicze. Komórki te były już wcześniej testowane w badaniach klinicznych w chorobach zapalnych jelit, uszkodzeń serca i udarów mózgu. W najnowszych doświadczeniach wstrzykiwano je szczurom dolędźwiowo, do płynu mózgowo-rdzeniowego.

Okazało się, że w porównaniu do nieleczonych gryzoni, myszy, którym wstrzyknięto płyn były dużo mniej wrażliwe na ból.

„Działanie przeciwbólowe było niezwykłe – powiedział Ji. - W normalnym przypadku, po podaniu środków przeciwbólowych, ulgę można czuć od kilku godzin do kilku dni. Leczenie komórkami macierzystymi szpiku kostnego spowodowało, że myszy odczuwały widoczną ulgę przez cztery do pięciu tygodni, już po pierwszym zastrzyku”.

Zdjęcia rdzenia kręgowego zwierząt uwidoczniły, że wstrzyknięte komórki macierzyste gromadziły się wokół komórek nerwowych rdzenia kręgowego.

Aby zrozumieć, w jaki sposób komórki macierzyste mogą łagodzić ból, naukowcy zmierzyli poziom przeciwzapalnych białek w płynie mózgowo-rdzeniowym leczonych komórkami macierzystymi zwierząt. Białka te wcześniej powiązano z odczuwaniem bólu, zaś jedno z nich występowało w zdecydowanie większej ilości u zwierząt leczonych terapią komórkową, niż u gryzoni nieleczonych. Było to białko TGF-beta1.

TGF- beta1 normalnie jest wydzielane przez komórki odporności i m.in. kontroluje czynność układu immunologicznego. Naukowcy odkryli, że ludzie cierpiący na ból przewlekły mają dużo niższy poziom TGF-beta1 niż osoby bez tej dolegliwości.

Chemiczna neutralizacja TGF-beta1 powodowała brak działania przeciwbólowego terapii komórkowej. Sugeruje to, że sekret dobroczynnego działania komórek zrębowych szpiku kryje się w białku TGF-beta1, jednak wstrzykiwanie samej proteiny bezpośrednio do rdzenia kręgowego myszy przyniosło ulgę jedynie przez kilka godzin – mówi Ji.

Badacze zwracają uwagę, że komórki zrębowe utrzymują się w miejscu wstrzyknięcia do trzech miesięcy. „To bardzo korzystny okres – mówi Ji. – Gdyby komórki utrzymywały się w tym miejscu na stałe, to mogłoby to grozić rozwinięciem się raka”.

Inną właściwością komórek zrębowych szpiku kostnego jest ich umiejętność przemieszczania się w kierunku urazu. Dzieje się tak, ponieważ wydzielane przez uszkodzone komórki nerwowe cząsteczki (określane w skrócie, jako CXCL12), które wcześniej były łączone z bólem przewlekłym, działają jak swojego rodzaju sygnał naprowadzający, wskazujący drogę komórkom macierzystym.

Następnym krokiem naukowców będzie zwiększenie wydajności terapii z użyciem komórek zrębowych szpiku. „Skoro wiemy o kluczowej roli TGF-beta1, to możemy znaleźć sposób na zwiększenie jego produkcji” – mówi Ji.