"Natura 2000 to jedyna w swoim rodzaju forma ochrony przyrody, a Europejski Dzień obszarów Natura 2000 to znakomity pretekst do poznania cennych przyrodniczo terenów, które są w każdym zakątku Polski" - przekonuje rzecznik Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ) Piotr Otrębski.

Obszary Natura 2000 można łatwo wyszukać w internecie, poprzez stronę geoserwis.gdos.gov.pl. Prawdopodobnie wkrótce takich obszarów będzie więcej; kolejne propozycje w tym zakresie czekają na unijne zatwierdzenie.

"Na początku roku Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wysłała do Komisji Europejskiej propozycję zmian w polskiej sieci obszarów. Zaplanowano wyznaczenie kolejnych obszarów, a niektóre, już istniejące, zostaną powiększone. W pojedynczych przypadkach dojdzie do skorygowania granic obszarów, co będzie skutkować ich nieznacznym zmniejszeniem" - wyjaśnił rzecznik Generalnej Dyrekcji.

Ustanowienie obszaru Natura 2000 służy ochronie występujących na danym terenie gatunków zwierząt i roślin oraz siedlisk. Z reguły nie robi się tego poprzez stawianie zakazów wstępu - w większości obszary Natura 2000 służą jako tereny rekreacji, łącząc ochronę przyrody oraz potrzebę kontaktu człowieka z naturą.

"Dlatego Natura 2000 doskonale spełnia się w takich miastach jak np. Warszawa, gdzie wartościowe przyrodniczo obszary mogą być użytkowane jako miejsca różnego rodzaju rekreacji, z wykorzystaniem stałej infrastruktury" - ocenił rzecznik, wskazując, iż właśnie na ten aspekt Dyrekcja zwraca uwagę w okolicznościowym filmie z okazji Europejskiego Dnia Natura 2000, dostępnym na kanale YouTube GDOŚ oraz na Facebooku tej instytucji.

Zdjęcia do filmu, opublikowanego pod adresem https://www.youtube.com/watch?v=1WpovmhPAaA, były realizowane w Lesie Bielańskim, a także na obszarze Dolina Środkowej Wisły – przy moście Gdańskim, przy moście Siekierkowskim, w rejonie mostu Południowego oraz przy wejściu do Portu Praskiego i na wysokości ulicy Zaściankowej, gdzie do rzeki biegnie grobla.

"Film jest zachętą do zagłębienia się w przyrodę, której na co dzień możemy nie doceniać, lub po prostu możemy nie zdawać sobie sprawy z tego, jakie skarby przyrodnicze mamy na wyciągnięcie ręki" - powiedział Piotr Otrębski.

Dolina Środkowej Wisły, gdzie m.in. realizowano zdjęcia do filmu, jest jednym z największych obszarów sieci Natura 2000 w Polsce. Rozciąga się wzdłuż linii Wisły - od Puław do Płocka. To fenomen przyrodniczy na skalę europejską, ze względu na zachowane fragmenty łęgów wierzbowo-topolowych. Szczególne wrażenie robi właśnie w Warszawie - w kontekście widoku sylwety lewego brzegu.

"W dużych miastach europejskich podobne zjawisko jest praktycznie niespotykane. Tymczasem w stolicy z takimi łęgami mamy do czynienia, i to w sąsiedztwie popularnych ścieżek turystycznych po prawej stronie rzeki – chociażby przy wejściu do Portu Praskiego vis a vis ścisłego centrum. Najważniejsze jednak, że Dolina Środkowej Wisły, ze względu na swoją specyfikę, stała się ważną ostoją ptaków wodno-błotnych" - wyjaśnił rzecznik GDOŚ.

Na tym obszarze występują co najmniej 24 gatunki ptaków wymienione w załączniku do tzw. dyrektywy ptasiej UE. Chronione są np. ptaki zamieszkujące piaszczyste wyspy i ławice - jak ohar, mewa czarnogłowa, mewa siwa, mewa śmieszka, rybitwa rzeczna, a także ostrygojad, sieweczka obrożna i inne. Nadrzeczne skarpy zamieszkują zimorodek i brzegówka, zarośla nadrzeczne z kolei bączek, podróżniczek, dziwonia, zaś na łąkach, pastwiskach i w lasach można spotkać nawet bielika.

"Jeśli chodzi o mewę siwą, śmieszkę, a także rybitwę rzeczną, rybitwę białoczelną, ostrygojada i sieweczkę obrożną, obszar Dolina Środkowej Wisły stanowi największą krajową ostoję lęgową tych gatunków i ma kluczowe znaczenie dla zachowania ich populacji" - poinformował Piotr Otrębski.