Wyniki badania zostaną zaprezentowane na kongresie Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego pt. Heart and Stroke 2021 (Serce i Udar 2021), który odbędzie się online w dniach 2-4 czerwca.

„Nasze badanie wskazuje, że nadciśnienie tętnicze podczas ciąży ma związek z wyższym ryzykiem udaru mózgu i potencjalnie również choroby serca u potomstwa w wieku do 41 lat” – skomentowała współautorka pracy Fen Yang z Karolinska Institutet w Sztokholmie w Szwecji. Jak zaznaczyła, potrzebne są badania z dłuższym okresem obserwacji, by potwierdzić uzyskane przez jego zespół wyniki i pomóc lepiej zrozumieć mechanizmy leżące u podłoża tej zależności.

Badacze przypominają, że wcześniejsze prace wskazywały, iż dzieci mam, które podczas ciąży cierpiały na nadciśnienie, częściej rodzą się przedwcześnie, mogą mieć ograniczony wzrost w łonie mamy, a w przyszłości występują u nich czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, jak wysokie ciśnienie krwi, otyłość oraz cukrzyca.

Szwedzcy naukowcy skupili się na związku nadciśnienia w ciąży z udarem mózgu i chorobą niedokrwienną serca u potomstwa. Wykorzystali w tym celu rejestry z dwóch krajów – rejestr pojedynczych żywych narodzin dzieci w Szwecji (lata 1973–2014) oraz taki sam rejestr z Finlandii (lata 1987–2014). Do 2014 r. sprawdzano występowanie w obu grupach udaru mózgu i niedokrwiennej choroby serca. Zebrano dane na temat występowania u matek dzieci nadciśnienia, które zaczęło się tuż przed lub w czasie ciąży oraz stanu przedrzucawkowego, który charakteryzuje się występowaniem nadciśnienia tętniczego.

W analizie uwzględniono czynniki mogące mieć wpływ na rezultaty badania, takie jak rok, w którym urodziło się dziecko, płeć, wrodzone wady, wiek matki, stan cywilny, dzietność, poziom wykształcenia, wskaźnik masy ciała, palenie podczas wczesnego etapu ciąży, a także występowanie chorób układu krążenia w rodzinie.

Analizę powtórzono po wykluczeniu dzieci urodzonych przedwcześnie i z ograniczonym wzrostem w łonie mamy, ponieważ obydwa te czynniki mogą wpływać na ryzyko chorób układu krążenia u potomstwa.

Matki około 3,8 proc. z 5,8 mln dzieci objętych analizą (218 322) miały nadciśnienie w okresie ciąży.

Okazało się, że w ciągu kolejnych 41 lat potomstwo tych kobiet było o 29 proc. bardziej narażone na chorobę niedokrwienną serca i o 33 proc. bardziej narażone na udar mózgu, w porównaniu z dziećmi mam, które w okresie ciąży nie miały nadciśnienia.

Pod uwagę brano również dane dotyczące rodzeństwa dzieci, aby uwzględnić ewentualne nieznane czynniki genetyczne czy środowiskowe dotyczące konkretnej rodziny. Udało się w ten sposób potwierdzić zależność między nadciśnieniem podczas ciąży a ryzykiem udaru, ale nie wykazano związku z chorobą niedokrwienną serca.

“Analiza uwzględniająca rodzeństwo wskazuje, że wspólne czynniki genetyczne lub środowiskowe odpowiadały w głównej mierze za zależność między nadciśnieniem w czasie ciąży a ryzykiem niedokrwiennej choroby serca u potomstwa” – skomentowała dr Yang. Jak dodała, wyższe ryzyko udaru mózgu utrzymywało się jednak, wskazując, że znaczenie mają tu czynniki bezpośrednio oddziałujące w życiu płodowym, takie jak nadciśnienie tętnicze u matki.

Badaczka podkreśliła zarazem, że było to badanie obserwacyjne i nie można na jego podstawie wyciągnąć wniosku o zależności przyczynowo-skutkowej między nadciśnieniem tętniczym u ciężarnej matki a ryzykiem udaru mózgu u jej potomstwa w przyszłości. Jeśli jednak taka zależność zostanie potwierdzona w dalszych badaniach, to można będzie podejmować różne kroki, by zapobiegać chorobom układu krążenia u osób, których mama cierpiała na nadciśnienie w czasie ciąży. Na przykład można będzie wcześnie poddawać takie dzieci badaniom wykrywającym czynniki ryzyka, jak wysokie ciśnienie krwi, już w młodym wieku.