Ekstrakcja fosforu z gleby:

1) 2 g próbki gleby (roztartej i przesianej przez sito o średnicy oczek 2 mm) należy odważyć do butelki plastikowej. W celu uzyskania klarownego przesącz do próbki można dodać ok. 0,1 g węgla aktywnego

2) do próbki dodać 100 cm³ roztworu mleczanu wapnia, po czym próbkę wytrząsać na mieszadle obrotowym przez 1,5 godz.

3) po upływie czasu wytrząsania, zawiesinę należy przesączyć do kolby stożkowej przez suchy fałdowany sączek, odrzucając pierwsze partie przesączu (w przypadku pojawienia się zabarwionych przesączów, do próbki należy dodać ponownie węgiel aktywny, wymieszać i przesączyć). Kolejne partie przesączu pobierać pipetą dla oznaczenia zawartości fosforu [3].

Oznaczanie fosforu metodą molibdenianową z kwasem askorbinowym

W obecności jonów antymonu (w środowisku kwaśnym) fosforany(V) tworzą z molibdenianem amonu związek kompleksowy. W wyniku jego redukcji kwasem askorbinowym tworzy się błękit fosforomolibdenowy, który następnie ekstrahuje się alkoholem izoamylowym. Intensywność zabarwienia ekstraktu jest proporcjonalna do zawartości fosforanów(V). Oznaczenie próbki przeprowadza się za pomocą spektrofotometru lub kolorymetru fotoelektrycznego przy długości fali równej λ= 680 nm [4].

Odczynniki:

a) fosforan jednopotasowy (KH₂PO₄)- roztwór wzorcowy podstawowy: w kolbie miarowej o pojemności 1 dm³ rozpuścić w wodzie 1,4327 g fosforanu jednopotasowego, wysuszonego uprzednio w temperaturze 110°C do stałej masy. Próbkę dopełnić wodą do kreski i wymieszać. 1cm³ tak przygotowanego roztworu zawiera 1 mg jonów PO₄ ^3- [4].

b) roboczy roztwór wzorcowy KH₂PO₄:  do kolby miarowej o pojemności 1 dm³ odmierzyć  5 cm³ roztworu wzorcowego podstawowego, dopełnić wodą destylowaną do kreski i wymieszać. 1 cm3 tak przygotowanego roztworu zawiera 0,005 mg jonów PO4^3-[4].

Wykonanie:

1) Mineralizacja próbki

50 cm³ badanej próbki należy przenieść do kolby stożkowej o objętości 200 cm³, a dalej przy użyciu roztworu kwasu siarkowego (VI) doprowadzić pH próbki do wartości poniżej 1 wobec papierka wskaźnikowego (fenoloftaleina). Do próbki dodać 4 cm³ 4,2% roztworu nadsiarczanu amonu. W szyjce kolby umieścić lejek, ciecz ogrzewać i utrzymywać w stanie łagodnego wrzenia przez 30 min (objętość cieczy nie może być mniejsza niż 25 cm³ ). W razie potrzeby objętość próbki można uzupełnić wodą destylowaną.

Po zakończeniu mineralizacji próbkę ostudzić (w przypadku pojawienia się zmętnienia w próbce, należy ją przesączyć ilościowo przez sączek bibułowy, zobojętnić za pomocą roztworu wodorotlenku sodowego wobec fenoloftaleiny) [4].  

2) Oznaczanie zawartości fosforanów w próbce

Do cylindra miarowego z korkiem na szlif (obj. 50 cm³)  odmierzyć 25 cm³ próbki, następnie dodać 2 cm³ 10% roztworu kwasu askorbinowego. Próbkę wymieszać i dodać 4 cm³ odczynnika mieszanego (tj.:przygotować 100 cm³ 13% roztworu molibdenianu amonowego [(NH4)6Mo7O24* 4H2O] oraz 100 cm³ 0,35% roztworu winianu antymonylo- potasowego [K(SbO)C4H4O6* 1/2H2O]. Obydwa roztwory wlać kolejno do 300 cm³ roztworu kwasu siarkowego). Po dodaniu odczynnika mieszanego próbkę ponownie wymieszać, a dalej inkubować 10 min. Dodać 10 cm³ alkoholu izoamylowego i wytrząsać przez ok.1 min.

Po etapie wytrząsania, próbkę należy odstawić do momentu rozdzielenia się warstw mieszaniny. Następnie, z górnej warstwy rozdzielonego roztworu do suchej probówki odmierzyć (suchą pipetą) 5 cm³, a do objętości tej dodać 0,5 cm³ alkoholu etylowego . Całość dokładnie wymieszać. Otrzymany roztwór przelać do kuwety o grubości warstwy absorbującej 1cm i przed upływem 30 min wykonać pomiar absorbancji przy długości fali λ= 680 nm. W trakcie oznaczenia jako odnośnik zastosować roztwór kontrolny znajdujący się w pierwszym wzorcu (nie zawierający fosforanów)[4].