Oznaczanie fosforu całkowitego [1]. 

Wykonanie:

2 ml wody, 0,2 ml surowicy oraz 1,5 ml stężonego roztworu kwasu solnego (VI) należy odmierzyć do kolbki Kjeldahla. Próbkę ogrzewać przez kilkanaście minut, do momentu pojawienia się brunatnej, oleistej cieczy, do której należy dodać kilka kropli 60% roztworu HClO₄. Próbkę ponownie ogrzewać przez kilka minut do całkowitego odbarwienia roztworu [1]. 

W celu całkowitego rozłożenia HClO₄ do próbki należy dodać 2-4 ml wody, po czym ogrzewać ją do całkowitego odparowania (kilka minut), powtarzając czynność kilkakrotnie [1]. 

Po etapie mineralizacji do próbki dodać  5 ml wody, po czym ogrzewać do wrzenia w celu przeprowadzenia difosforanów (V) w ortofosforany (V). Zawartość kolbki ostudzić i przenieść ilościowo do kolbki na 10 ml (uzupełnić wodą do kreski). Z otrzymanego roztworu należy pobrać 2,5 ml, zobojętnić wobec p-nitrofenolu 10% roztworem amoniaku (do momentu pojawienia się żółtego zabarwienia w próbce), po czym odbarwić roztwór przez dodanie ok. 1-3 kropli 2,5 M roztworu kwasu siarkowego (V). Dalej postępować analogicznie, jak przy oznaczaniu fosforu nieorganicznego w surowicy (jak wyżej). Na podstawie otrzymanych wyników należy obliczyć mg fosforu/100 ml  (jak wyżej), a otrzymany wynik pomnożyć przez 2. Wartość absorbancji odczytać wobec próby kontrolnej. Zmineralizowanej równolegle z badanym roztworem [1]. 

Oznaczanie fosforu w ściekach

Jednym z parametrów kontrolowanych przy określania skuteczności oczyszczania ścieków jest zawartość fosforu. Wykrywane w próbkach chemiczne formy fosforanów oraz polifosforanów zależą od kilku czynników, wśród których podaje się odczyn pH oraz obecność innych kationów (w szczególności Ca, Mg, Al, Zn). Nawet niewielka zawartość fosforu w wodach śródlądowych wpływa na natychmiastowe pojawienie się zakwitów glonów i wodorostów w zbiornikach, które ulegają bakteriologicznej degradacji. Skutkiem tego jest deficyt rozpuszczalnego tlenu, co powoduje obumieranie ryb w zbiornikach wodnych. Określanie zawartości fosforu w ściekach oczyszczonych doprowadzanych do gruntu lub wód powierzchniowych jest niezwykle ważne ze względu na dużą szkodliwość tego pierwiastka [11].

Organiczne związki fosforu stanowią bardzo duży problem przy oczyszczaniu ścieków, a klasyczne metody biologicznego  oczyszczania ścieków nie zawsze pozwalają na jego dostateczną redukcję. Sam proces biologicznego usuwania organicznego  fosforu ze ścieków jest trudny i może on nastąpić w w wyniku destrukcji w procesie utleniania chemicznego lub anaerobowej biodegradacji związków organicznych, w skład których wchodzi fosfor [11].

Metody biologiczne usuwania fosforu opierają się na wykorzystaniu specyficznych bakterii osadu czynnego, tzw. bakterii fosforowych. Bakterie te mają zdolność gromadzenia fosforu w swojej biomasie w zwiększonych ilościach (większych niż ich zapotrzebowanie metaboliczne) [11].

Autor: Lidia Koperwas

Literatura:

[1]. Kłyszejko-Stefanowicz L, 2003. Ćwiczenia z biochemii. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s.

618-622

[2]. http://www.biol.uw.edu.pl/zrm/Skrypty/Skrypt%20RegMet%202010.pdf

[3]. Oznaczanie zawartości w glebach przyswajalnego fosforu i potasu metodą Egnera-Riehma. www.agronom-polski.pl

[4]. http://www.chemia.uni.lodz.pl/kchogin/dydaktyka/monitoring_srodowiska/pdf/L1.pdf

[5]. Szutowicz A., Raszei-Szpecht A., 2009. Diagnostyka laboratoryjna. Tom I.Gdański Uniwersytet Medyczny, Zlecenie KW/224/09.Recenzent prof. dr hab.Wiesława Łysiak-Szydłowska, s. 169-173.

[6]. Buczek U., Rajewski P., Rajewski P., 2010. Hipofosfatemia- opis przypadków. Via Medica. http://czasopisma.viamedica.pl/fmr/article/viewFile/10043/8544

[7]. Oznaczanie anionowych substancji powierzchniowo-czynnych i fosforu ogólnego metodą kolorymetryczną. Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. http://www.chemia.uni.lodz.pl/kchs/index_pliki/Dokumenty/2.pdf
[8]. Martin K.J., Gonzalez E.A., 2011. Prevention and Control of Phosphate Retention/Hyperphosphatemia in CKD-MBD: What Is Normal, When to Start, and How to Treat?. Clinical Journal of the American Society of Nephrology.  http://cjasn.asnjournals.org/content/6/2/440.full.
[9]. Stubbs J.R., Yu A.S.L., Overview of the causes and treatment of hyperphosphatemia. http://www.uptodate.com/contents/overview-of-the-causes-and-treatment-of-hyperphosphatemia
[10]. Hruska A.K., Mathew S., Lund R., Qiu P., Pratt R., 2008. Hyperphosphatemia of Chronic Kidney Disease. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2735026/
[11]. Wiejak A., 2012. Oznaczanie fosforu w ściekach. Prace instytutu techniki budowlanej. Kwartalnik Building Research Institute 2(162)2012.